(Cadn.com.vn) - Nhu cầu tiêu thụ hàng hóa dịp cuối năm tăng cao cũng là lúc hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng ồ ạt tuồn ra thị trường. Trong khi đó, để phát hiện, xử lý một vụ kinh doanh hàng hóa trái phép rất khó khăn, phần lớn người tiêu dùng phải chấp nhận sống chung với hàng kém chất lượng.

Bùng phát hàng vô chủ

Càng về cuối năm việc buôn bán hàng giả lại diễn biến phức tạp. Chỉ trong một thời gian ngắn, QLTT Đà Nẵng đã phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra, thu giữ hàng loạt vụ vận chuyển hàng hóa vi phạm trị giá nhiều tỷ đồng. Nổi bật như ngày 2-12, lực lượng chức năng kiểm tra hàng hóa chứa trên tàu SE19 vận chuyển từ Hà Nội đang dừng ở ga Đà Nẵng đã phát hiện gần 10 tấn hàng chủ yếu là quần áo, giày dép, túi xách... do Trung Quốc sản xuất trị giá ước tính trên 1 tỷ đồng không có giấy tờ hợp pháp.  Một ngày sau, lực lượng chức năng tiếp tục phát hiện gần 5 tấn hàng hóa bất hợp pháp trị giá khoảng 500 triệu đồng cũng vận chuyển bằng đường sắt đến Đà Nẵng nên đã thu giữ để xử lý. Trước đó, cuối tháng 10-2016, lực lượng chức năng cũng phát hiện gần 40 tấn hàng hóa bất hợp pháp trên tàu SE19 đỗ tại ga Đà Nẵng. Số hàng hóa này gồm thực phẩm chức năng, quần áo, túi xách, đồ chơi, đồ gia dụng... tổng trị giá hơn 6 tỷ đồng.

Do đặc điểm hàng hóa tiêu thụ ở Đà Nẵng phần lớn được chuyển về từ 2 đầu đất nước, vì vậy hàng giả, kém chất lượng cũng theo phương tiện giao thông đường sắt, đường bộ đổ về TP.  Khi  các lô hàng này bị lực lượng chức năng phát hiện, kiểm tra, thì các chủ hàng không đến giải quyết. Ông Nguyễn Nho Hậu- Chi Cục phó QLTT Đà Nẵng cho biết, để bắt được một vụ hàng lậu, hàng giả, kém chất lượng, thường lực lượng QLTT phải mua nguồn tin cung cấp, phải xác minh, theo dõi rất kỳ công. Tuy vậy, hàng có thể bắt nhưng chủ hàng thì không thể xử lý. Bởi vì các đối tượng chấp nhận bỏ số hàng bị bắt, trở thành hàng vô chủ chứ không đến nhận, sợ bị xử lý thêm hành vi buôn bán trái phép. Đây được coi như kẽ hở pháp luật để các đối tượng buôn bán hàng hóa vi phạm cứ ung dung “thua keo này bày keo khác”. Thực tế, trong thời gian qua, QLTT Đà Nẵng phối hợp với CSGT CATP Đà Nẵng kiểm tra, xử lý hàng chục vụ vận chuyển hàng hóa không có giấy tờ hợp pháp, không rõ nguồn gốc, khi bị tạm giữ hàng hóa thì chủ hàng không đến giải quyết.

CATP Đà Nẵng bắt vụ kinh doanh hàng lậu.

QLTT phát hiện kho chứa kẹo không có chứng từ hợp pháp.

Gian nan chống hàng giả

Để loại bỏ hàng giả, kém chất lượng buộc phải quản được từ gốc, tức là nơi sản xuất. Trong khi, Đà Nẵng chủ yếu là nơi trung chuyển, tiêu thụ hàng hóa. Ông Nguyễn Nho Hậu cho biết, nếu cứ quản phần ngọn thì QLTT có rải hết quân cũng không kiểm soát xuể. Chưa kể, các đối tượng sản xuất, kinh doanh hàng giả, nhái, kém chất lượng ngày càng tinh vi, hoạt động không theo quy luật nào. “Lực lượng mình theo dõi chúng để xử lý thì ngược lại bây giờ chúng cũng theo dõi lại mình, nghiên cứu kỹ quy luật hoạt động của lực lượng kiểm tra, kiểm soát, tận dụng mọi kẽ hở về không gian, thời gian để vận chuyển, sản xuất, kinh doanh hàng vi phạm”- ông Hậu nói. Cũng theo ông Hậu, chính tâm lý sính ngoại dù là hàng kém chất lượng, giá rẻ của người tiêu dùng đã góp phần cho hàng giả, hàng nhái, hàng lậu có điều kiện phát triển. Mặt khác, muốn chứng minh hàng đó là giả, kém chất lượng thì đòi hỏi DN sản xuất hàng thật phải cung cấp thông số tiêu chuẩn sản phẩm để có thể so sánh, nhưng thông số này các DN sản xuất rất ngại cung cấp vì họ sợ bị rò rỉ, ảnh hưởng tới cạnh tranh.

Phần lớn việc kiểm soát, xử lý vi phạm trong lĩnh vực hàng hóa kém chất lượng hiện nay chủ yếu là nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác không hợp lệ. Cái này kiểm soát cũng chỉ bằng tay và mắt thông thường. Trong khi, để xác định là hàng kém chất lượng đòi hỏi phải có phương tiện thiết bị kỹ thuật hiện đại. Ông Hậu kể, một Cty chuyên sản xuất rượu ở Pháp có mang sang Đà Nẵng giới thiệu một chiếc máy kiểm tra rượu giả, cứ đổ rượu vào là phát hiện ngay thật hay giả. Nhưng giá của chiếc máy này rất đắt đỏ, mà người ta cũng không bán, chỉ mang sang biểu diễn cho mình coi biết thôi.

Thời điểm cuối năm, nhu cầu hàng hóa tăng cao cũng là dịp để hàng kém chất lượng ồ ạt tràn ra thị trường. Trong đó, đáng lo nhất là hàng hết date bị lột mác dán lại nhằm đánh lừa người tiêu dùng. Vì thế, đây là nội dung mà QLTT Đà Nẵng sẽ tập trung kiểm soát mạnh. Bên cạnh đó, QLTT cũng tập trung kiểm soát mạnh các mặt hàng thực phẩm thiết yếu phục vụ Tết như bia rượu, bánh mứt, thực phẩm đóng hộp... Việc kiểm soát đảm bảo đột xuất, nhắm vào các kho chứa hàng, các cơ sở chế biến, đóng gói thực phẩm, các phương tiện vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ và đường sắt.

Hải Quỳnh