Làm việc với Sở Khoa học và Công nghệ ngày 17-3, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng khẳng định, TP không tiếc tiền đầu tư cho hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, vấn đề là các dự án đầu tư phải thực sự hiệu quả, không bị lãng phí nguồn lực.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng phát biểu tại buổi làm việc giữa Thường trực Thành ủy với Sở KH&CN ngày 17-3.

Cần xây dựng thể chế đặc thù vượt trội

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng cho biết, Nghị quyết số 52 của Bộ Chính trị xác định rất rõ, Đà Nẵng là 1 trong 3 trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) của quốc gia. Do vậy, việc triển khai Đề án xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm KNĐMST quốc gia  là nhiệm vụ trọng tâm của ngành KHCN trong những năm tới. Mà để thực hiện thành công đề án này, nhiệm vụ rất quan trọng là tạo ra thể chế đặc thù vượt trội để thúc đẩy KNĐMST. Hiện nay, TP mới áp dụng mức cao nhất trong qui định chung để hỗ trợ KNĐMST thì cũng giống như Đắc Lắc đang áp dụng, như thế không thể gọi là thể chế đặc thù, vượt trội được. Phó bí thư Thường trực Thành ủy Lương Nguyễn Minh Triết nói, Đà Nẵng không thiếu chính sách phát triển KHCN, ĐMST. Có chính sách tổng vốn 20 tỷ đồng, từ năm 2015 đến nay chỉ dùng 1,3 tỷ. Vừa rồi HĐND đã kết luận 6, 7 chính sách nữa, nhưng hoàn toàn không đụng vô. Đơn cử chính sách hỗ trợ DN phát triển tổng vốn 50 tỷ đồng, 4 năm rồi không ai đụng vô đồng nào. Nghĩa là mình xây dựng chính sách ở trên trời nên DN không tiếp cận được. Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng yêu cầu phải đánh giá lại hiệu quả của các chính sách hỗ trợ cho DN trong nghiên cứu, đổi mới KHCN trên địa bàn TP để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Phải tránh tình trạng hiện nay là chính sách thì cứ ban hành, còn vận dụng được nó không thì là chuyện khác. Ông Quảng nói: Mục tiêu 5 năm tới Đà Nẵng phải phát triển 200 dự án KNĐMST, 100 DN có sản phẩm thương mại hóa. Để thực hiện được mục tiêu này, ngành KHCN phải tham mưu TP chính sách gì? từ kêu gọi các quĩ đầu tư, thậm chí TP lập các quỹ đầu tư để tạo sân chơi, hỗ trợ KNĐMST. 

Bên cạnh xây dựng thể chế đặc thù, vượt trội, ông Quảng cũng yêu cầu ngành KHCN cần nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học trên địa bàn TP. Các đề tài, dự án đặt hàng nghiên cứu phải xuất phát từ thực tiễn, có tính ứng dụng cao chứ không chạy theo số lượng, theo kiểu nhà nhà, người người làm sáng kiến để có thành tích. “Đề án, đề tài đăng ký đầu năm, đến cuối năm thì làm láo nháo để nghiệm thu, quyết toán cho xong. Đó là một thực tế lãng phí, đầu tư bỏ ra một vài trăm triệu đồng cho một đề tài mà cuối cùng sản phẩm là không có gì cả. Thà có ít đề tài nghiên cứu nhưng có hiệu quả, chất lượng, thà không tiêu được nguồn ngân sách đó trả về còn hơn là vẽ ra để làm sao tiêu cho hết”- Ông Quảng nói.

Không để lãng phí hạ tầng

Giám đốc Sở KH&CN Lê Đức Viên đề xuất TP chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng với dự án Trung tâm Công nghệ sinh học kết hợp cơ sở nuôi cấy mô tế bào (tổng vốn 81 tỷ đồng)  và Dự án trụ sở làm việc Trung tâm kỹ thuật Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (tổng vốn gần 30 tỷ đồng). 2 dự án này đang chậm tiến độ vì vướng mặt bằng. Ngoài ra, ông Viên cũng kiến nghị TP sớm xúc tiến triển khai các dự án đã được phê duyệt gồm:  Trung tâm Công nghệ sinh học phục vụ phát triển vùng Nam Trung Bộ tổng vốn 651 tỷ đồng (hơn 324 tỷ đồng vốn trung ương); Khu làm việc và đào tạo khởi nghiệp tổng mức 284 tỷ đồng (vốn TW 81 tỷ đồng, qui mô 18 tầng, trên diện tích 1,8 ngàn m2). 

Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng nói, quan điểm của lãnh đạo TP là hỗ trợ tối đa hạ tầng Khu KNĐMST nhưng quan trọng nhất là làm hạ tầng ra, khai thác sử dụng nó như thế nào cho hiệu quả. Ví dụ Trung tâm hội trợ triển lãm, đầu tư mấy trăm tỷ, trên diện tích 12ha, nhưng hiệu quả thu năm cao nhất 10 tỷ đồng, chi phí cho nhân lực, chi phí hoạt động hòa vốn. Nguồn lực đầu tư như vậy, quĩ đất như vậy, mà nguồn thu như vậy thử hỏi có quá lãng phí không.  Tương tự với tòa nhà làm việc Khu KNĐMST, hãy hình dung 1 tòa nhà 18 tầng, chi phí vận hành, quản lý, bộ máy, và hiệu quả thu lại là gì, cần phải đánh giá kỹ.  Theo ông Quảng, TP đang đầu tư CVPM số 2 rất lớn, đủ diện tích cho các hoạt động KNST, thậm chí TP còn đang phải lo tìm DN cho thuê, thế sao không đưa về đây mà cứ phải tính đi xây một trụ sở mới. Trong khi, bố trí đầu tư bằng ngân sách dự án 18 tầng, tổng vốn hơn 280ha, nguồn lực, thủ tục rất khó khăn. Chưa kể, hiện nay TP có một quĩ nhà đất công sản không sử dụng rất lớn, phải xem rà soát lại để sử dụng, bố trí cho các đơn vị sự nghiệp như thế này. Rõ ràng phải rà soát, tính kỹ hiệu quả để không gây lãng phí trong đầu tư. 

Theo Phó chủ tịch UBND TP Lê Quang Nam, một số dự án như tòa nhà làm việc khu KNĐMST hay Trung tâm Công nghệ sinh học phục vụ phát triển vùng Nam Trung Bộ cần cân nhắc kỹ khi đầu tư. Thực ra nếu Trung tâm Công nghệ sinh học kết hợp cơ sở nuôi cấy mô tế bào phát triển tốt, lan tỏa cả vùng thì không nhất thiết phải đầu tư Trung tâm CNSH của Vùng. Vì nói trung tâm CNSH vùng là do Đà Nẵng tự phong chứ Bộ KH&CN chưa công nhận.

Ngoài ra, Sở KH&CN cũng đề xuất tăng kinh phí sự nghiệp KH&CN giai đoạn 2021-2025 lên 2,5% GRDP của TP để triển khai một số chính sách, nhiệm vụ lớn như: Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ. Trước mắt trong năm 2021 đề nghị bổ sung thêm 10 tỷ đồng cho các hoạt động này. Song song với đó, Sở KH&CN cũng đề xuất TP tăng cường nhân lực chất lượng cao, nhất là nhân lực về khởi nghiệp sáng tạo, về công nghệ sinh học. Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng cho rằng những đề xuất này thiếu căn cứ, rất cảm tính. “Chúng ta phải phát huy nguồn nhân lực xã hội chứ không tuyển được ông nào về để làm chuyên viên của sở đâu, vì họ giỏi thì đi chỗ khác, không chấp nhận lương của Sở trả đâu.  Quan trọng là chúng ta có cái gì để thu hút, qui tụ họ vào, thúc đẩy họ xoay quanh để làm việc” – ông Quảng nói.

HẢI QUỲNH