Đào cát nghĩa địa Động Chai - người sống kêu cứu

Thứ tư, 12/11/2014 08:48

* BÀI 1: MÚC CÁT KHI CHƯA THỰC HIỆN DI DỜI, GIẢI TỎA

(cadn.com.vn) - Một ngày đầu tháng 11, chúng tôi tìm về xã Tam Anh Nam (H. Núi Thành, Quảng Nam) - nơi vừa xảy ra nhiều xung đột xung quanh việc Cty TNHH Phú Long ngang nhiên đào bới nghĩa địa Động Chai. Việc làm của Cty Phú Long nằm trong Dự án khai thác cát trắng nhằm giải quyết nguồn nguyên liệu cho nhà máy của Cty Cổ phần kính nổi Chu Lai và kết hợp tạo mặt bằng sạch cho dự án KCN Cơ khí đa dụng và ô-tô Chu Lai. Có mặt tại đây, người dân xã Tam Anh Nam cho biết họ không chống đối việc xây dựng dự án và rất ủng hộ chủ trương của tỉnh, nhưng chính những hành động trái đạo lý của Cty Phú Long đã khiến người dân phẫn nộ.

Mặc dù đang là buổi trưa nhưng có rất đông người dân thôn Diêm Phổ (xã Tam Anh Nam) tập trung bày tỏ nỗi bức xúc. Trong số họ ai cũng có người thân được chôn cất tại nghĩa địa Động Chai. Với họ, đây không chỉ là chỗ chôn cất người chết mà còn là nơi thể hiện lòng thành kính, nhớ ơn đối với người đã khuất. Được biết, trong những năm tháng chiến tranh, nơi đây là nơi nuôi giấu cán bộ cách mạng và tiếp tế hàng hóa lương thực. Những chiến sĩ cách mạng đã yên nghỉ vĩnh hằng trên nghĩa địa Động Chai với những tên tuổi như cố lão thành cách mạng Nguyễn Liên, Trung tá Quân đội nhân dân Việt Nam Đỗ Khiêu, Tôn Quang Vinh và Phạm Thị Cảnh là cha mẹ liệt sĩ Năm Kiện - nguyên Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Kỳ Chánh. Có mặt tại nghĩa địa Động Chai mới thấy hết được nỗi đau, sự mất mát lớn lao về tinh thần của người dân khi những tấm bia mộ nằm lăn lóc, một số khác đã bị sụt lún, thậm chí có một số ngôi mộ lộ cả xương cốt ra ngoài.

Tin nhắn đe dọa gia đình bà Hà: “Tôi đang cho người hỏi chỗ ở của con gái bà Hà, nghe nói bà Hà có đứa con gái đẹp và học giỏi lắm phải không ông. Tôi hỏi xong thì việc gì xảy ra”...

Sự thể vì sao? Năm 2012, lấy lý do được UBND tỉnh Quảng Nam đồng ý về việc cho Cty CP kính nổi Chu Lai thuê 6,8ha diện tích đất thuộc nghĩa địa Động Chai để khai thác cát trắng, Cty TNHH Phú Long đã cho xe tới múc cát khi chưa có thông báo cho người dân về việc di dời mồ mả. Ông Nguyễn Đức Bình kể lại: “Hồi đầu khi xe bắt đầu vào múc cát họ có nói là chỉ múc cách mộ 7-10m nhưng thực tế là họ múc sát ngay gần mộ. Địa hình ở đây là đất cát trắng rất tơi chứ không phải đất thịt nên đã có hàng trăm ngôi mộ bị sụt lún, trong đó có cả mộ của gia đình tôi.

...và nghĩa địa Động Chai trước nguy cơ sụt lún.

Thậm chí những cột điện của tuyến đường sắt cũng sắp bị ngã đổ. Đến lúc người dân phát hiện thì việc đã rồi”. Một người dân thôn Diêm Phổ cho biết thêm: “Không có ai lại đi làm chuyện ngược đời lấy cát ngay trên những ngôi mộ như rứa. Bây giờ toàn khu này cát đã lấy đi hết một nửa rồi. Họ chỉ biết nghĩ đến được việc của họ, mặc cho ý kiến của người dân là thế nào. Đây là mồ mả của cha ông chúng tôi, có chết cũng phải giữ cho lành lặn. Chẳng nhẽ không phải gia đình họ là họ không biết xót?”.

Trước việc làm sai trái của Cty Phú Long, người dân đã nhiều lần phản ánh lên các cấp chính quyền và lãnh đạo tỉnh Quảng Nam đã cho ngưng hoạt động khai thác để giải quyết khúc mắc của người dân. “Lệnh” là thế, nhưng Cty Phú Long vẫn lén lút múc cát vào ban đêm. Ông Bình bức xúc: “Dân ý kiến quá họ cho đắp ta-luy bằng đất đỏ, trời mưa to đất chảy ra lại càng tăng nguy cơ sạt lở. Làm cho có rứa mà cũng làm được”. Ngày 5-11, khi P.V có mặt tại hiện trường thì cảnh tượng hết sức đau lòng, không chỉ hàng trăm ngôi mộ có nguy cơ sạt lở mà cả trụ điện và ruộng lúa người dân gần đó cũng bị ảnh hưởng do đất đỏ chảy tràn ra.

Những tấm bia mộ nằm lăn lóc tại nghĩa địa Động Chai.

Bức xúc trước những hành động trái đạo lý của Cty Phú Long, người dân xã Tam Anh Nam đã nhiều lần chặn đường ngăn không cho xe chở cát ra vào nghĩa địa. Đỉnh điểm của sự việc là khi bà Tôn Thị Đạt (trú thôn Nam Cát) làm đơn tố cáo Cty này trong quá trình múc cát đã múc luôn cả hài cốt người chết. Trong đơn bà Đạt viết: “Khi có người Cty Phú Long tên là Huy vào múc cát thì múc luôn cốt của 5 vị mã. Sau khi anh Huy về nhà tôi có nói với anh Tình - cũng là người Cty Phú Long là anh Huy nói hồi sáng tao có múc xương chở vào nhà máy kính nổi rồi. Tôi mới nói làm như vậy không sợ tâm linh hay sao? Đến sáng hôm sau tôi ra khu vực mộ thì đúng là 5 ngôi mộ không còn. Tôi có nhờ người nhắn với gia tộc họ Lưu là con cháu của 5 ngôi mộ đó để họ biết nhưng giờ họ đi làm ăn xa hết”.

Trước những việc làm nhẫn tâm trên, bà Nguyễn Thị Thu Hà (trú thôn Nam Cát) đã nhiều lần làm đơn kiến nghị các cấp chính quyền nêu rõ việc làm của Cty Phú Long. Cũng trong khoảng thời gian này gia đình bà Hà thường xuyên nhận được những tin nhắn đe dọa, những cuộc điện thoại nặc danh yêu cầu không được can thiệp vào chuyện lấy cát của Cty Phú Long. Cụ thể bà Hà nhận được những tin nhắn nặc danh đe dọa sẽ tìm đến con gái bà Hà đang học ở Đà Nẵng để trị. “Ngoài ra tôi còn nhận được những cuộc điện thoại nói rằng sẽ cho gia đình tôi 50 triệu đồng nếu tôi chịu rút đơn khiếu nại. 50 triệu đồng thì lớn thật đấy nhưng có chết tôi cũng phải bảo vệ nơi yên nghỉ của người đã khuất” - bà Hà khẳng định.

Điều tra: Nhóm phóng viên
(còn nữa)