Vào những ngày cuối năm 2017, chỉ 2 điểm khai thác vàng ở Quảng Nam bị sạt lở đã khiến cho 8 phu vàng phải bỏ mạng. Đây là những con số đau lòng, báo động do tình trạng khai thác vàng có phép lẫn không phép tiếp tục tái diễn, trong khi các Cty khai thác vàng được cấp phép và các ngành chức năng thiếu sự quản lý, giám sát.

Vợ con nheo nhóc của một phu vàng vừa tử nạn ở bãi vàng tại Quảng Nam.

Đợt mưa lớn kéo dài vào những ngày của tháng 11-2017 tại Quảng Nam khiến người dân lo lắng, bất an. Chính quyền phải xuống tận cơ sở kiểm tra, khảo sát để có hướng di dời người dân đến nơi an toàn. Thế nhưng tại các bãi vàng của huyện miền núi Phước Sơn, các chủ bãi vẫn tiếp tục cho phu vàng làm việc bất chấp nguy hiểm.

Bởi vậy, ngày 24-11-2017, 2 em Hồ Văn Thắng (2003) và Hồ Văn Thể (2002, cùng trú xã Phước Thành, H. Phước Sơn) đang khai thác vàng tại bãi vàng thôn 8 (xã Phước Hiệp) thì xảy ra sạt lở đất tại miệng hầm khiến cả hai tử vong. Được biết, nơi 2 phu vàng này làm việc tại khu đất do Cty TNHH MTV Hữu Minh (trụ sở đóng tại thôn 8, xã Phước Hiệp) quản lý. Tuy nhiên, theo cơ quan chức năng, Cty này đã hết hạn thăm dò từ ngày 5-8-2017. Sau đó, ông Bùi Văn Quang (1966, trú TPHCM) đã tổ chức đưa phương tiện và con người vào khu vực này khai thác, 2 em Thắng và Thể là một trong số những phu vàng được ông Quang thuê làm. Điều đáng nói, 2 phu vàng gặp nạn còn trong tuổi vị thành niên và được ông Quang thuê làm từ ngày 26-10-2017 với mức lương 4,5 triệu đồng/tháng/người. Sau khi sự việc xảy ra, CQĐT CA tỉnh Quảng Nam đã vào cuộc điều tra, xác minh và đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Bùi Văn Quang về hành vi “Vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”.

Một gia đình ở xã Bảo Thắng (H. Kỳ Sơn, Nghệ An) vừa có người tử nạn được đưa về từ bãi vàng ở Quảng Nam.

Đặc biệt nghiêm trọng hơn, trước đó, ngày 5-11, một vụ sạt lở hầm vàng cũng xảy ra tại khu vực thôn 5 (xã Phước Hòa, H. Phước Sơn) - cách bãi vàng thôn 8, xã Phước Hiệp tầm 20km. Vụ sạt lở kinh hoàng đã làm cho 6 phu vàng, gồm Moong Văn Hiền (1990), Moong Văn Hoài (1987, cùng trú xã Na Loi, H. Kỳ Sơn, Nghệ An), Đặng Văn Bách (1982, trú H. Phú Bình, Thái Nguyên), Quàng Văn Cươi (1994), Lò Văn Khiếm (2004) và Lò Văn Bương (1992, cùng trú H. Sìn Hồ, Lai Châu) tử vong. Một cán bộ điều tra có mặt tại hiện trường cho biết, khi tiếp nhận thông tin trên chỉ có 2 phu vàng quê ở Nghệ An thiệt mạng. Tuy nhiên, khi lên đến hiện trường, lực lượng chức năng tiếp tục tìm kiếm thì phát hiện thêm thi thể phu vàng Đặng Văn Bách. Sau đó, tiếp tục làm việc với các phu vàng còn sống, những người này mới khai ra các phu vàng Quàng Văn Cươi, Lò Văn Khiếm và Lò Văn Bương cũng tử nạn tại đây nhưng đã được chủ bãi chở về Lai Châu trước đó.

Trao đổi với P.V, chị Moong Mè Chi (vợ anh Mong Văn Hoài) kể về chuyến xe “hồi hương” chở chồng mình: “Đó là chiếc ô-tô cũ kỹ 12 chỗ, khi đến Na Loi thì có 4 người sống và 2 thi thể lăn lóc hôi thối. Nghe nói từ núi rừng Quảng Nam về đến quê đi 5 ngày mới đến. Không hiểu đói nghèo hay khó khăn mà các thi thể không hề được bỏ trong quan tài hay bao bọc cho kín và vệ sinh. Hai người chết là anh Hoài và em Hiên nằm trên sàn xe, thi thể chỉ được quấn trong tấm bạt, phía trên là 4 người sống áp tải chuyến xe về. Cả người sống lẫn người chết chưa qua khâm liệm cùng ở với nhau trên một chuyến xe trong nhiều ngày mới về đến nhà…”.

Còn riêng đối với phu vàng Đặng Văn Bách, do lúc phát hiện thi thể đã bị phân hủy nên khi chở về đến TP Đà Nẵng, theo ý nguyện của gia đình nên đã đưa thi thể nạn nhân hỏa táng tại Đà Nẵng rồi mới đưa tro cốt về quê. Hiện vụ sập hầm vàng khiến 6 người tử nạn tại đây đã được CQĐT CA tỉnh Quảng Nam khởi tố vụ án để tiếp tục điều tra, làm rõ bị can.

Phu vàng làm việc trong hầm sâu đầy rủi ro ở một bãi vàng H. Phước Sơn.

Cũng tại H. Kỳ Sơn, những năm gần đây nhiều thanh niên vào Quảng Nam làm phu vàng đã phải bỏ mạng. Chiều 12-4-2016, một nhóm phu vàng gồm Cụt Văn Hoanh, Cụt Văn Bình, Và Bá Nhìa và 3 anh em ruột Cụt Hải Sơn (1982), Cụt Phô Pheng (1983), Cụt Văn Ngọ (1987, cùng trú tại xã Bảo Thắng, H. Kỳ Sơn) làm thuê cho một chủ bãi vàng tại TT Thạnh Mỹ (H. Nam Giang). Sau khi đặt thuốc nổ vào hầm xong, tất cả ra khỏi hầm, lúc này Cụt Phò Pheng kích điện cho bọc phá nổ. Khi bọc phá nổ, Sơn bị ngất rơi xuống hầm. Thấy Sơn rơi, lần lượt Vui, Pheng, Ngọ, Bình dùng dây xuống hầm cứu Sơn nhưng khi xuống hầm đều bị ngất không lên được. Hoanh và Nhìa xuống tiếp nhưng do thấy khó thở nên quay lên để tìm người đến cứu những nạn nhân trên.

Khi được đưa ra khỏi hầm thì 4 người gồm Nguyễn Kim Vui, Cụt Hải Sơn, Cụt Phò Pheng và Cụt Văn Ngọ đã chết, riêng Cụt Văn Bình hấp hối được đưa đến bệnh viện cấp cứu nên đã hồi phục. Điều đáng nói, 3 anh em ruột Sơn, Phèng, Ngọ chết đi để lại cha mẹ già và 10 đứa con thơ dại, trong đó vợ chồng Phèng có 4 người con, vợ chồng Sơn có đến 6 người con, riêng Ngọ chưa có gia đình…

Quảng Nam lâu nay được biết đến là tỉnh có trữ lượng khoáng sản vàng lớn nhất cả nước, cùng với đó, người dân nhiều nơi trong cả nước đổ về đây để mong ước được đổi đời. Thế nhưng mộng đổi đời đâu không thấy, chỉ thấy những cái chết thê lương.

Bão Bình