Nguyên nhân trận động đất mạnh nhất thế kỷ

Động đất đã xảy ra vào lúc 23 giờ đêm 8-9 (giờ địa phương), với tâm chấn tại dãy High Atlas, cách thành phố du lịch nổi tiếng Marrakech 72 km về phía Tây Nam. Động đất làm rung chuyển nhiều thành phố tại Morocco, khiến nhiều tòa nhà đổ sập.

Theo Giáo sư Iyd al-Tarazi thuộc Khoa Địa chấn và Thảm họa tự nhiên tại Đại học Hashemite ở Jordan, trận động đất ở Maroc mạnh ngang 25 quả bom nguyên tử. Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) xác định tâm chấn của trận động đất nằm ở độ sâu 18,5 km, nghĩa là tương đối nông. Theo giới chuyên gia, những trận động đất nông như vậy thường gây thiệt hại lớn hơn vì chúng mang nhiều năng lượng hơn khi vươn lên đến mặt đất. Theo USGS, động đất không phổ biến ở Bắc Phi. Điều này đồng nghĩa Morocco không thực sự sẵn sàng ứng phó với một thảm họa như vậy. Đa số công trình ở nước này, đặc biệt là vùng nông thôn và thành phố cổ, không được xây dựng để chống chọi với những cơn địa chấn mạnh.

Dù hiếm, động đất không phải chưa từng xảy ra trong khu vực. Theo USGS, các trận động đất có sức tàn phá lớn từng được ghi nhận tại Morocco, quốc gia ở phía tây Địa Trung Hải. Những trận động đất như vậy xảy ra do sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo châu Phi và mảng Á - Âu. Hai mảng kiến tạo này đang hội tụ với tốc độ khoảng 4,9 mm mỗi năm. Về trận động đất hôm 8-9, USGS cho rằng đó là do đứt gãy ngược xiên ở độ sâu nhỏ trong dãy núi High Atlas của Morocco. Ngoài sự hội tụ của hai mảng kiến tạo châu Phi và Á - Âu, loại đá trong khu vực cũng là nguyên nhân. Đá ở khu vực xảy ra động đất hôm 8-9 được ghi nhận là yếu và dễ nứt vỡ. Điều này khiến chúng dễ chịu ảnh hưởng của động đất hơn.

Tích cực tìm kiếm

Đây là trận động đất nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ qua tại Morocco, gây thiệt hại trên diện rộng. Bộ Nội vụ Morocco cho biết, thảm họa đã giết ít nhất 2.012 người, phần lớn ở tỉnh tâm chấn Al-Haouz và tỉnh Taroudant. Hơn 2.000 người bị thương, trong đó 1.404 người trong tình trạng nguy kịch.

Hiện, các đội cứu hộ đang phải làm việc suốt ngày đêm để tìm kiếm những người sống sót có thể bị mắc kẹt dưới đống đổ nát. Trong một tuyên bố đưa ra ngày 10-9. Caroline Holt, giám đốc điều hành toàn cầu của Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, cho biết: “24 đến 48 giờ tới sẽ rất quan trọng trong việc cứu sống mọi người”.

Hai ngày sau trận động đất, người dân nhiều nơi tại Morocco đang ngủ ngoài đường, không dám về nhà trong đêm vì sợ còn dư chấn.Ông Jaouhari Mohamed, cư dân khu phố cổ ở Marrakesh, mô tả với Reuters cảnh tượng tuyệt vọng khi ông và mọi người tháo chạy: "Chúng tôi phải chạy ngay sau trận động đất lớn. Tôi không thể ngủ lại trong nhà vì động đất và cũng vì trong phố cổ toàn những ngôi nhà đã cũ. Nếu một căn đổ sập thì những căn khác cũng đổ theo".

Nhà báo Noureddine Bazine, cũng là cư dân Marrakesh, cho rằng trận động đất này "bất ngờ và thảm khốc" với người dân thành phố. Ông nghĩ số người chết có thể còn tăng thêm nữa.Đài Al Jazeera dẫn lời ông Bazine: "Chúng tôi đã trải qua một đêm kinh hoàng đầy ác mộng và chúng tôi không quen với những thảm họa như thế này. Tại Marrakesh, khu phố cổ là nơi chịu thiệt hại nặng nhất vì các tòa nhà dễ đổ sập. Một số tòa nhà tại đây có thể sập ngay cả khi không có động đất do chúng đã khá yếu".

Các chuyên gia địa chất cảnh báo, các đợt dư chấn dù yếu hơn nhưng vẫn có thể khiến các tòa nhà sụp đổ thêm. Chính phủ Morocco quyết định để quốc tang ba ngày, tưởng nhớ các nạn nhân xấu số trong thảm kịch

Được tin trận động đất xảy ra ngày 8-9 tại Morocco khiến nhiều người thiệt mạng và bị thương, ngày 9-9, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã gửi điện chia buồn tới Quốc vương Morocco Mohamed VI; Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi điện chia buồn tới Thủ tướng Aziz Akhannouch; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã gửi điện chia buồn tới Chủ tịch Thượng viện Naam Miyara và Chủ tịch Hạ viện Rachid Talbi Alami.Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã gửi điện chia buồn tới Bộ trưởng Ngoại giao, Hợp tác châu Phi và Kiều dân Morocco Nasser Bourita.

Ngay sau khi xảy ra trận động đất, Đại sứ quán Việt Nam tại Morocco đã nhanh chóng liên lạc với công dân và cộng đồng người Việt tại quốc gia này để nắm bắt thông tin, đồng thời duy trì liên hệ chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Morocco cập nhật tình hình, chuẩn bị sẵn phương án hỗ trợ công dân. Hiện có 4 đoàn cán bộ Việt Nam đến từ các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Giang và Đắk Nông đang công tác tại thành phố Marakech, nơi gần tâm chấn động đất, cùng một số công dân đi du lịch, làm việc tại Morocco. Cho đến nay, Đại sứ quán chưa ghi nhận có công dân Việt Nam nào bị thương hoặc thiệt mạng do trận động đất. Tuy nhiên, một số người đã phải rời khỏi khách sạn do tường nhà bị nứt.

Sáng 9-9, Đại sứ Đặng Thị Thu Hà và đoàn công tác của Đại sứ quán đã tới thành phố Marrakech hỗ trợ bà con và thực hiện công tác bảo hộ công dân. Công dân Việt Nam và bà con kiều bào cần trợ giúp đề nghị liên hệ số điện thoại trực và thư điện tử của Đại sứ quán như sau: +212 7 61 86 87 29 hoặc +212 6 18 53 65 52; Email: ambassadevn.Morocco@gmail.com.

AN BÌNH