(Cadn.com.vn) - Ngày 7-7, bia tưởng niệm các nghĩa sĩ hy sinh trong vụ “Hà Thành đầu độc” năm 1908, đã được khởi dựng tại khu vực đài tưởng niệm liệt sĩ phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Bia tưởng niệm gồm bia và một chân đế làm bằng đá nguyên khối. Trên bia tưởng niệm là lời tri ân 13 nghĩa sĩ trong vụ “Hà Thành đầu độc” diễn ra vào tối 27-6-1908, tại Hà Nội của hàng ngũ bồi bếp và binh lính người Việt Nam phục vụ cho quân Pháp. Hiện công trình bia tưởng niệm đang gấp rút hoàn thành trước ngày 27-7. Hơn 100 năm kể từ ngày các nghĩa sĩ bị quân Pháp đoạt đầu, bia tưởng niệm mới được dựng lên, đáp ứng tâm nguyện của chính quyền và nhân dân địa phương cũng như con cháu các nghĩa sĩ.
Vụ “Hà Thành đầu độc” là vụ mưu sát và binh biến trong hàng ngũ bồi bếp và binh lính người Việt Nam phục vụ cho quân Pháp. Mục đích của họ nhằm đầu độc quân Pháp để chiếm Hà Nội, có thêm sự tiếp ứng của nghĩa quân Hoàng Hoa Thám. Nhưng kế hoạch sớm bị bại lộ, cuộc Hà Thành khởi nghĩa mới chỉ hoàn thành được phần đầu độc nên quân Pháp điên cuồng khủng bố, bắt giam hàng trăm người yêu nước trong ngục tối, đưa lên đoạn đầu 13 nghĩa sĩ. Trong đó, có các nho sĩ Đồ Đàm (Đỗ Khắc Nhã), Đồ Vinh (Đỗ Quang Vinh), đầu bếp Hai Hiên (Nguyễn Văn Truyền), bếp Xuân (Vũ Văn Xuân), pháo thủ Bắc Kỳ Đội Binh (Nguyễn Trị Bình), Đội Cốc (Nguyễn Văn Cốc – tức Dương Bê), Đội Nhân (Đặng Đình Nhân)...
Thu Thủy
