Đừng để di tích quốc gia thành phế tích
(Cadn.com.vn) - Di tích lịch sử quốc gia Đình Võ Liệt (xã Võ Liệt, Thanh Chương) được tỉnh Nghệ An đầu tư trùng tu, tôn tạo với số vốn gần 10 tỷ đồng từ năm 2008, tuy nhiên với việc nguồn vốn được sử dụng một cách dàn trải khiến cho việc trùng tu đến nay vẫn chưa hoàn thành, trong khi việc trùng tu chưa hoàn thiện thì nhiều hạng mục khác lại xuống cấp nghiêm trọng...
 |
|
Di tích lịch sử quốc gia Đình Võ Liệt xã Võ Liệt, H. Thanh Chương, Nghệ An |
Đình Võ Liệt (còn gọi là đình Văn Quán), thuộc Quán Thánh Hàng Tổng, được xây dựng từ năm 1859. Đây không chỉ là nơi tế lễ và hội họp của làng, mà còn là nơi sinh hoạt, giao lưu của văn nhân H. Thanh Chương và các vùng lân cận. Các sĩ phu yêu nước như Phan Bội Châu, Đặng Nguyên Cẩn, Nguyễn Sinh Sắc... từng đến đình đàm đạo. Hai dãy nhà bia gồm 6 tấm đá lớn ghi lại họ, tên, địa chỉ của 455 vị đỗ đạt từ tú tài, cử nhân, tiến sĩ... của tổng Võ Liệt từ thời Lê đến triều Nguyễn vẫn còn nguyên vẹn. Những năm 1930 - 1931, xã Võ Liệt là trung tâm của cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh, ngôi đình làng cũng trở thành trụ sở của những người hoạt động cách mạng cho đến ngày khởi nghĩa giành chính quyền. Đình Võ Liệt cũng là nơi đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm, nói chuyện với bà con trong dịp đầu xuân 1986. Đình Võ Liệt được xếp hạng di tích cấp Quốc gia, tuy nhiên qua thời gian và chiến tranh, đình đã hư hại nhiều.
Tháng 5-2008, UBND tỉnh Nghệ An có Quyết định "Phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình tu bổ, tôn tạo và xây mới di tích lịch sử văn hóa Đình Võ Liệt, H. Thanh Chương", tổng mức đầu tư 9,5 tỷ đồng, do BQL Di tích và Danh thắng tỉnh Nghệ An làm chủ đầu tư. Thế nhưng nhiều năm qua, dự án tu sửa Đình Võ Liệt vẫn chưa hoàn thiện, trong khi đó, các hạng mục được nghiệm thu trước đó đã xuống cấp nghiêm trọng. Ngay lối vào trước hồ bán nguyệt, đã sụt lún tạo thành những hố lớn. Tam cấp lên xuống hồ bán nguyệt lở toác, trơ đá vôi. Trên cổng đình, các tiểu tiết rơi gãy nham nhở. Hai lối phụ vào đình được chắn bởi 2 chiếc ghế đá đã gãy, nhằm ngăn không cho trâu bò vào phá. Mái ngói đình đã rơi rụng nhiều chỗ. Ván thưng phía sau và đầu hồi tầng hai nhà trồng diêm đổ sập nhiều khoảng lớn…Bồn hoa cây cảnh được xây dựng nhưng không được chăm sóc, cây cỏ mọc um tùm. Chưa kể đến xung quanh là rác thải, bơm kim tiêm vứt bừa bãi.
 |
|
Mái đình bị xóc ngói, rơi vỡ. |
Ông Nguyễn Thái An - Trưởng phòng Văn hóa -Thông tin H. Thanh Chương cho biết: Công trình tu bổ, tôn tạo di tích đình Võ Liệt đã hoàn thành nghiệm thu gói thầu số 1, 2 và đã giải ngân hơn 8 tỷ đồng. Còn gói thầu thứ 3 chưa thực hiện được do chưa có vốn. Năm 2015, huyện đã làm báo cáo về thực trạng xuống cấp của Di tích lịch sử Đình Võ Liệt. Tuy nhiên, trong năm nay, Đình Võ Liệt không nằm trong kế hoạch tu bổ cấp thiết của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh. Đại diện Ban quản lý (BQL) Di tích và Danh thắng tỉnh Nghệ An, thì cho rằng: Tất cả các hạng mục hoàn thành thì BQL đã bàn giao cho H. Thanh Chương và xã Võ Liệt quản lý, chứ BQL không chịu trách nhiệm. Về tình trạng xuống cấp Đình Võ Liệt, Sở VH-TT&DL Nghệ An đã lập đoàn công tác về kiểm tra, đồng thời giao cho H. Thanh Chương trích nguồn để sửa chữa cấp thiết, lợp lại mái ngói bị tốc do lốc vào trước mùa mưa. Ngoài ra, Sở cũng giao cho BQL Di tích và Danh thắng tiếp tục làm tờ trình, trình Bộ KH&ĐT, Bộ VH-TT&DL cấp nguồn tu bổ, bảo tồn thường xuyên và vốn tiếp tục hoàn thiện công trình...
 |
|
Lối vào cổng đình bị bong hết gạch. |
Thiết nghĩ, một công trình quốc gia có lịch sử lâu đời như Đình Võ Liệt cần sự chung tay vào cuộc của các cấp, các ngành để lưu giữ và phát huy giá trị văn hóa. Mặt khác, địa phương cần tổ chức nhiều hoạt động sinh hoạt văn hóa, cộng đồng để phát huy giá trị của đình cũng như bảo vệ đình, đừng để di tích quốc gia thành phế tích.
D.H
