Hàng trăm hộ dân thôn Ngọc Tú (xã Tam Dân, H. Phú Ninh, Quảng Nam) bức xúc việc sửa chữa đê quay tạm cho hồ chứa nước Hố Lau (thôn Ngọc Tú) chưa phù hợp nên lượng nước cung cấp cho tưới tiêu vụ Hè- Thu này không đủ, gần 68ha đất ruộng tiếp tục đứng trước nguy cơ bỏ hoang do thiếu nước canh tác.

Người dân Ngọc Tú cho biết, hồ chứa nước Hố Lau cung cấp nước tưới tiêu cho nhiều thôn của xã Tam Dân, nhưng chủ yếu là thôn Ngọc Tú. Tháng 10-2017 đê quay tháo nước gặp sự cố sụp lún, phương án khắc phục là đắp đê đất ngăn nước để thi công đê quay phụ. Do vậy, nguồn nước không được cung cấp khiến gần 68ha đất nông nghiệp thiếu nước canh tác vụ hè-thu 2018. Sau gần 2 năm thi công, mới đây, khi đơn vị thi công hoàn thành việc sửa chữa, mở đê quay cho nước về các mương tiêu, nhưng lượng nước rất ít, chỉ đủ cung cấp cho những khu vực ở gần mương. Cạnh đó, các hạng mục sửa chữa đê quay tạm tại hồ Hố Lau được làm rất sơ sài. Sau trận mưa lớn vào đầu tháng 5 này đê bao đã bị sụt lún khiến lượng lớn đất đá đổ xuống gần vị trí đê quay tạm, nếu xảy ra vài trận mưa lớn nữa có thể đê quay này sẽ bị vùi lấp. 

"Vụ Đông- Xuân 2018 do thời tiết có mưa nên người dân có thể canh tác, đến vụ Hè- Thu thì khô hạn, không có nước nên 3 sào đất ruộng của gia đình đành phải bỏ hoang. UBND xã có chủ trương chuyển đổi sang trồng cây màu ngắn ngày nhưng nguồn nước rất hạn chế, do vậy hoa màu không đạt năng suất, người dân thiệt hại lớn. Vừa qua, nghe thông báo hồ Hố Lau sắp tháo nước để canh tác vụ Hè- Thu người dân rất phấn khởi, ai cũng ra đồng dọn dẹp ruộng, rải phân bón chờ nước vào để tiến hành cày đất. Tuy lượng nước tích tụ ở hồ rất lớn, nhưng nước về các mương tiêu quá ít, những khu vực gần mương mới có nước để cày. Tại cuộc họp tiếp xúc cử tri HĐND H. Phú Ninh mới đây, người dân xã Tam Dân bày tỏ sự bức xúc trước việc công trình đê quay vẫn chưa được khắc phục hiệu quả khiến việc sản xuất của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng - ông Nguyễn Thanh Trung (45 tuổi), người dân thôn Ngọc Tú thông tin.

Theo ghi nhận của chúng tôi tại hồ Hố Lau, đê quay tạm đang sửa chữa nằm sâu dưới mặt đất khoảng 10m, xung quanh được đắp chắn bờ kè bằng đất. Tuy nhiên, gần 30m bờ kè đất phía trong đã bị sạt lở, một lượng lớn đất đổ xuống gần khu vực đê quay tạm. Nếu vị trí sạt lở này không sớm khắp phục khả năng lớn đê quay này sẽ bị lấp sau vài trận mưa nữa.  Ngoài ra, dọc đê bao tạm có phủ 1 lớp bạt ni-lông nhưng đã bị hư hỏng nhưng vẫn chưa được dọn dẹp trông rất nhếch nhác.

Trưởng thôn Ngọc Tú Huỳnh Ngọc Tiễn cho biết, hồ Hố Lau cung cấp nước tưới tiêu cho thôn Ngọc Tú bị hư hỏng sửa chữa từ cuối năm 2017 đến nay cũng đã gần 2 năm. Lúc đê quay tạm đang sửa chữa, nguồn nước tưới tiêu không đáp ứng đủ nên vụ Hè- Thu năm 2018 có gần 68ha đất ruộng bị bỏ hoang. Trước tình hình đó, lãnh đạo UBND, xã thống nhất chuyển đổi sang trồng cây hoa màu, cung cấp giống cho bà con nhưng do địa hình cao, chủ yếu là ruộng bậc thang nên nguồn nước rất hạn chế. Cây bắp đến kỳ ra hoa không đủ nước thì lép hạt, coi như người dân mất trắng. Do thiết kế sửa chữa đê quay tạm chưa phù hợp nên lượng nước về ít. Vụ hè-thu này, trong 68ha đất ruộng của thôn thì chỉ có một phần diện tích ruộng gần mương là đủ nước để canh tác, còn lại sẽ tiếp tục bỏ hoang.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Xuân Tý- Chi Cục trưởng Chi cục thủy lợi tỉnh Quảng Nam cho hay: "Đê quay tạm đang khắc phục tại hồ Hố Lau là giải pháp tạm thời để giải quyết một phần nguồn nước tưới tiêu cho bà con. Dự kiến cuối năm 2019 mới bắt đầu tiến hành sửa chữa các vị trí đê quay bị hư hỏng. Đê quay tạm còn nhiều hạn chế về kỹ thuật nên nguồn nước cung cấp sẽ không đáp ứng đủ, do vậy, địa phương cần có biện pháp chủ động ứng phó, chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp".

LÊ VƯƠNG