Giữa trời thu Khánh Vĩnh

Thứ sáu, 12/08/2016 11:13

(Cadn.com.vn) - 1.Tôi đứng bâng khuâng trên cầu sông Khế-con sông nhỏ đầu thị trấn-chiến khu ngày xưa-Khánh Vĩnh (H. Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa). Dòng sông như dải lụa vắt ngang thị trấn, mùa này nước cạn nhìn rõ từng viên đá sỏi và trải mình giữa ngàn lau, cây dại. "Khánh Vĩnh quê mình có lắm con sông..." câu hát ấy cứ gợi về dìu dặt trong tôi. Chiếc cầu gỗ năm xưa nay vững chắc có bê- tông cốt thép. Bên kia là cầu tràn nơi dòng sông Giang nằm ở phía tây nam thị trấn. Con sông miền ký ức đôi bờ không còn hoang dại như xưa. Cây đa thuở ấy đâu rồi? Cây bồ kết bên sông các em thường tắm gội giờ cũng đâu còn nữa. Đôi dòng sông ấy là mạch ngầm từ thượng nguồn dồn về sông Cái, tưới tắm, bồi đắp phù sa.

Tôi đang đi trên những con đường trong lòng thị trấn, những con đường gợi hào khí cách mạng, đường 12 Tháng 8, đường Lê Hồng Phong, đường Pi Năng Xà A... Bệnh viện đa khoa đã mọc lên nơi đầu cửa ngõ thị trấn. Trường dân tộc nội trú, nơi thắp lên những ngọn lửa tương lai cho các bản làng vùng cao. Cái lạc hậu tối tăm từ những ngọn đèn dầu le lói ngày xưa không còn nữa. Dòng điện sáng đã về, thủy điện đã mọc lên... Tháng tám trời đã sang thu, không khí thật dịu ngọt mát trong. Ban mai đang lên, mới tinh mơ mà các góc chợ nơi thị trấn đã xôn xao những lưng gùi cây trái của các thiếu nữ Ê Đê, Rag lay, T'ring... đang xuống chợ. Tôi được thưởng thức hương vị nồng ấm thanh tao của núi rừng, hương thơm đặc trưng của sầu riêng, vị thanh chua của mãng cầu tây, dịu ngọt của mít, của na... Hương hoa của đại ngàn, nơi nương rẫy xen lẫn những màu áo đỏ tím hồng của các sắc dân càng gợi lên trong tôi hình ảnh phiên chợ tình nơi biên giới. Đúng vậy, đã gần xế trưa, trong những quán nhỏ ven chợ vẫn còn đủng đỉnh ngây ngất của những chàng trai vùng cao xuống chợ. Hàng hóa từ khắp mọi miền đổ về đây khá đa dạng và phong phú. Quán Lộc Vừng nằm trong lòng thị trấn là nơi chúng tôi dừng chân và được thưởng thức những món ăn đầu tiên. Sau biết bao năm xa cách giờ trở lại nơi đây, Út Lan, một cô gái dễ thương sinh ra từ phố núi đón chúng tôi. Em giới thiệu cho tôi những món ăn mà người thị trấn và du khách ưa dùng. Ngoài những món đặc sản biển, rừng, vẫn còn đó những món ăn mang đậm nét vùng cao... Lòng tôi chợt rưng rưng nhớ về hương vị măng rừng, rau đắng của một thời giặc giã. Khánh Vĩnh giờ là nhịp cầu nối giữa rừng và biển, Nha Trang - Đà Lạt và là điểm dừng chân lý tưởng của khách trên chặng đường lãng du. Khánh Vĩnh sau mấy mươi năm thăng trầm đã dần mang hình hài của một đô thị miền Tây Khánh Hòa trong tương lai. Khánh Vĩnh như một cuốn sách đang được lật mở từng trang. Phía Tây Khánh Trung dòng thủy điện sông Giang đã bừng sáng. Thị trấn đang nao nức những dòng xe ngược xuôi, thác nước trời Yang Bay đang hồ hởi vẫy gọi người về...

Thác nước Yang Bay ở Khánh Vĩnh.

2. Thời chiến tranh, Khánh Vĩnh là chiếc nôi nhỏ thủy chung trên mảnh đất đại ngàn xưa. Bom đạn của quân thù đã trút xuống mảnh đất này tưởng chừng như chôn vùi tất cả. Nhưng đã có "rừng che bộ đội rừng vây quân thù", dải đất đại ngàn Trường Sơn và đồng bào đã che chở người lính kiên cường bảo vệ và gìn giữ mảnh đất quê hương đến tận cùng. Dòng sông Bà, sông Giang, sông Khế vẫn còn đây, chiến khu Hòn Giữ còn đó. Hình ảnh cô giao liên mái tóc dài vẫn phảng phất trong dáng hình thiếu nữ duyên dáng đạp xe đến trường hôm nay... Câu chuyện tình năm xưa bên dòng sông Giang mà già làng Cao Ry Sam vẫn còn kể trong những đêm bếp lửa rượu cần như một huyền thoại của thời chiến tranh để lòng tôi thao thức. Rằng có một người lính quê miền Trung nắng lửa vào đây giữa những ngày ác liệt của cuộc chiến tranh, anh đã thầm yêu người con gái Raglai. Chuyện tình của họ đã được sự chứng kiến của dòng sông Giang. Cô gái thường đi gùi tiếp tế cho tiểu đội của anh. Cứ mỗi lần như thế, họ lại ngồi bên nhau ở khúc sông này. Thương lắm món quà mà cô dành cho anh là những quả sung rừng. Đêm chia tay đầy nước mắt cũng ở nơi khúc ngoặt của dòng sông ấy, cô mang cho anh mấy trái sung rừng bọc trong chiếc khăn tay. Anh phải đi gấp nhận nhiệm vụ ở nơi hạ nguồn phía biển. Con thuyền chở người lính đã xa rồi mà người con gái vẫn đứng lặng trông theo. Mãi mấy năm sau khi chiến tranh đã kết thúc, người con gái vẫn thường ra đứng lặng thầm dõi về nơi đó nhưng người lính đã không trở về... Không biết có phải do tình cờ của tự nhiên hay huyền thoại, nơi khúc ngoặt dòng sông ấy có một cây phượng rừng mọc lên, giờ đã sang thu mà màu hoa đỏ vẫn cháy rực cả một vùng sông nước... Câu chuyện của già làng kể trong đêm, ánh lửa hắt lên đôi mắt đỏ mọng của ông. Mãi sau này tôi mới được biết, người con gái năm xưa ấy bây giờ chính là người vợ yêu quý của ông...

Tùy bút: Duy Hoàn