H. Man và "dẫn dụ đêm"

Thứ tư, 04/05/2022 15:28
Cùng với "Lục bát bay vòng", "Dẫn dụ đêm" là tập thơ mới nhất của nhà thơ H.Man (Phạm Văn Mận), do NXB Văn học cấp phép, ra mắt bạn đọc trong tháng 3-2022. Nhẩm đếm từ tập thơ: "Mưa mùa bất chợt" (2010) "Ba mươi lăm bài lục bát (2010) Những mảnh tình rời (2013) "Trong miệt mài tôi quên" (2014) "Vàng phai một thuở" (2016) đến "Trong mênh mông gió cát" (2017) và nay  là "Lục bát bay vòng" và "Dẫn dụ đêm"… quả là gia tài thơ của H.Man rất đáng nể. 
Ảnh bìa tập thơ "Dẫn dụ đêm" của nhà thơ H.Man, NXB Văn học 3-2022.
Ảnh bìa tập thơ "Dẫn dụ đêm" của nhà thơ H.Man, NXB Văn học 3-2022.

Cũng như việc chung thủy với thơ, mảng đề tài trong tất cả các tập thơ ra mắt bạn đọc của H. Man đều có thể gọi chung một cái tên là thơ tình H. Man. Ai đó đã nhìn nhận một cách khá hay và theo tôi là đã nêu bật được con người thơ của anh, đại ý đó là một tâm hồn chẳng bao giờ được bình yên trước ba đào chữ nghĩa và ba đào thân phận tình yêu.

Và lần này với "Dẫn dụ đêm", người yêu thơ lại thêm lần nữa cùng nhà thơ "dẫn dụ" chúng ta đi vào khu vườn ngỡ đã quá quen nhưng cũng rất thú vị bởi những bất ngờ chính từ cây trái và nắng gió thân quen của khu vườn mang tên người thi sĩ sinh ra ở làng Bảo An, Điện Quang, Điện Bàn, Quảng Nam. Hiện anh đang là Trưởng VPĐD NXB Văn học khu vực miền Trung và Tây Nguyên.

H. Man làm thơ trong nhiều bối cảnh, trong cái tức cảnh sinh tình anh đã thâu nhận và tìm ra những triết lý nhân sinh cái tình trong trời đất, là duyên số, là thân phận, là những lỗi hẹn đớn đau và chính nó lại quay về vỗ về, an ủi những khổ đau thân phận. Đơn cử, chỉ bắt đầu những ngày mưa, tức đất trời giao mùa, một tiếng chim kêu ở lũng đồi, một cánh hoa nghiêng bên triền dốc lạ… anh đã nhận ra quy luật: "Cứ mặc thời gian réo điệu hư mòn/Cứ bấu chặt tay dù tình rất dại/Có mùa nào đi mà không quay lại/Huống chi đời mình vốn đã mù mưa…?" (Bắt đầu những ngày mưa).

Hay trong "Khúc hòa thanh của đêm" đã dẫn dụ anh đi qua miền ký ức: "…Nỗi buồn anh cùng tiếng đêm hợp xướng/ Mẹ đã nhiều năm ngút ngát hiên trời/Em thì vẫn phía bên kia nỗi nhớ/Đêm vô tình đêm chảy giọt chơi vơi…".

"Dẫn dụ đêm" đã đưa nhà thơ tìm về từng kỷ niệm, ở đó là nỗi nhớ đan cài giữa xanh tươi trong từng héo hắt buồn tênh. Một ít niềm vui, dù ít ỏi, dù bé nhỏ thôi nhưng nó lóe lên niềm hy vọng, những yêu thương cho nhận như đâu đó một giọng em cười hay em từng hát lại lời hát ru của mẹ… rồi tất cả bay xa như giọt đêm chơi vơi tan chảy… nhưng nó cũng không mất đi mà tích tụ quay về ở một dạng thể khác trong thế giới sinh sinh diệt diệt… "Anh thảng thốt gọi tên từng kỷ niệm/ Giữa tay còn dăm tiếng vạc kêu sương…" (Ở đây không phải giữ để còn mà tự tại nó hốt nhiên hiện hữu...).

Trong tình yêu với thơ, trong chủ đề tình yêu mông lung rộng lớn ấy, tôi chợt nhận ra H. Man định vị cho mình về những nỗi buồn "lỗi hẹn". Xét ở mối tương quan vũ trụ và vạn vật lỗi hẹn là sự bất thường bởi lý do nào đó, như hoa không đợi mùa, như người tìm người thì người đã ra đi… chỉ mong về sau còn có kiếp tương phùng. Nhưng trên bước đường rong ruổi của thơ anh cứ mãi là người lỗi hẹn. "Có thương giùm khi tôi lỗi hẹn"… và cũng bởi, "tìm nhau nên cứ hoài xuôi ngược/ Hồn kín buồn như tự kiếp nào (Lỗi hẹn hoa đào). Và cũng bởi lỗi hẹn nên phải trông chờ "Cây xoan nhớ ai cành khô đến lạ/Ngơ ngác trông trời trút lá sầu đông" (Lỗi hẹn cùng Đà Lạt).

Cảm nhận thời gian trong thơ H. Man cũng được hình ảnh hóa rất ấn tượng, tự nhiên, gần gũi, nhưng lắng lại cảm giác rất thật như cánh vạc bay từ từ rồi xa dần và chìm khuất. "Chiều hôm qua con dế chết sau vườn/Mùa đưa tiễn rơi một cành khô gãy/Dòng sông mỏi ôm bãi bờ lau sậy/Cứ chậm nguồn qua mấy bận mù sương…" (Phiến buồn cho tuổi).

Tôi thầm hỏi, ai bảo nàng thơ không tuổi và người thơ không tuổi. Thế thì cuộc tình thơ ấy có nghĩa lý gì không. Hư và thực, thơ và đời có lúc thành thật bởi dòng thời gian qua đi là chứng kiệm của ý thức: "níu" và "buông".

Với tư cách người yêu thơ, xin trận trọng giới thiệu cùng bạn đọc tập thơ mới nhất của nhà thơ H. Man.

Võ Văn Trường