(Cadn.com.vn) - Một nhóm học trò Trường THPT Phan Châu Trinh (TP Đà Nẵng) vừa sáng tạo thành công thùng rác thông minh có thể nhắc nhở, giúp mọi người có ý thức bỏ rác đúng quy định. Đây là một sáng tạo hữu ích, nhất là trong bối cảnh ý thức bảo vệ môi trường của nhiều người chưa cao, việc phân loại rác đầu nguồn chưa được chú trọng.

Nhóm học trò lớp 11/7 Trường Phan Châu Trinh gồm Lê Đình Duy, Hồ Đình Khôi Nguyên, Nguyễn Việt Hoàng, Dương Thành Trung thường xuyên ra công viên 29/3 để thực hiện các hoạt động sinh hoạt ngoại khóa. Tại đây, các em bắt gặp một hình ảnh không mấy thiện cảm, ấy là ngay bên cạnh thùng rác thì ngập ngụa rác, trong khi thùng lại không có rác. Lý do được giải thích rất đơn giản, vì nhiều người không muốn đụng tay vào mở nắp thùng rác do sợ hôi hám, dơ tay. Nhìn rộng ra, các bãi rác tự phát quanh thùng rác không phải hiếm trên khắp thành phố. Từ thực tế đó, nhóm đã nảy sinh ý tưởng tạo ra một chiếc thùng rác thông minh, khi phát hiện người bỏ rác tới sẽ tự động mở nắp thùng, hướng dẫn họ bỏ rác đúng quy định.

Trưởng nhóm Lê Đình Duy cho biết, thùng rác thông minh này được cấu tạo bởi bộ xử lý và động cơ nặng khoảng 0,2kg được gắn lên thùng rác. Khi có người đi ngang qua khoảng cách 1,5 - 2m, từ thùng rác sẽ phát ra âm thanh tuyên truyền: “Hãy giữ gìn vệ sinh vì một môi trường xanh sạch đẹp”. Sở dĩ thùng rác có thể nhận biết và chủ động “giao tiếp” với con người nhờ thông qua hệ thống cảm biến siêu âm. Các cảm biến này quét liên tục, nếu thấy có người tiến sát thùng rác khoảng 20cm, nó sẽ nhận biết người này tới bỏ rác, vì thế bộ xử lý sẽ đọc lệnh khởi động động cơ để mở nắp thùng rác. Khi nắp thùng rác đã mở, bộ phận âm thanh tiếp tục hướng dẫn cho người bỏ rác, nếu là rác hữu cơ bỏ sang ngăn màu xanh, rác vô cơ bỏ sang ngăn màu đỏ. Nếu người bỏ rác thực hiện đúng như hướng dẫn, thùng rác thông minh rất lịch sự nói lời cảm ơn. Ngược lại, nếu tới gần, nắp thùng đã mở, người bỏ rác lại không cho rác vào thùng mà ném bên ngoài, thùng rác sẽ thông báo: Hãy cho tôi rác.

Trưởng nhóm Lê Đình Duy đang giới thiệu về nguyên tắc hoạt động của thùng rác thông minh.

Duy tâm sự, từ lúc nảy sinh ý tưởng tới lúc hoàn thành thùng rác thông minh, cả nhóm đã phải làm việc cật lực trong suốt 4 tháng trời. Khó khăn lớn nhất với các bạn trong nhóm là phần lập trình, bởi các thành viên đều học chuyên về vật lý, cơ học. Nếu như việc thiết kế để mở, đóng nắp thùng rác không làm khó các bạn thì phần lập trình để thùng rác thực sự thông minh, có thể giao tiếp, hiểu, đoán được ý định của người đối diện thế nào thực sự là thử thách lớn. Vì thế, vừa làm thử nghiệm, các thành viên lại phải mày mò học về lập trình. Thành viên Nguyễn Việt Hoàng chia sẻ: Khi thực hiện sáng tạo này, cả nhóm đặt niềm tin rất lớn về tính khả thi của nó. Bởi lẽ thùng rác được thiết kế hiện đại, sử dụng nguồn năng lượng nhỏ, phù hợp lắp đặt ở những điểm đông người, ít bị ảnh hưởng bởi sự biến đổi của thời tiết. Cũng theo Hoàng, tính khả thi lớn nhất của thùng rác thông minh này chính là chi phí thấp, chỉ dưới 500 ngàn đồng, trong khi nguồn nguyên liệu lại sẵn có, không đòi hỏi công nghệ chế tạo đặc biệt nên có thể triển khai sản xuất hàng loạt để đặt tại những nơi đông người hay diễn ra tình trạng vứt bỏ rác không đúng quy định.

Trong khi đó, thành viên Dương Thành Trung cho biết, ưu điểm nổi bật của sản phẩm này là giúp giải quyết phần nào gánh nặng về vấn đề phân loại rác đầu nguồn, giúp giảm chi phí xử lý, đồng thời giúp tái sử dụng lại một cách thuận tiện với các loại rác có thể tái chế. Trong bối cảnh gia tăng dân số, gia tăng lượng rác thải như hiện nay thì việc gom rác thải có thể tái chế được xem như nguồn tài nguyên giàu tiềm năng.

Về hướng phát triển trong thời gian tới, cả nhóm đang nghiên cứu chế tạo hệ thống quạt dưới thùng rác để giúp tản mùi hôi, giúp người dân tới gần thùng rác không phải e ngại mùi hôi nồng nặc như hiện nay. Bên cạnh đó, cả nhóm cũng đang nghiên cứu sử dụng pin năng lượng mặt trời để kích hoạt động cơ của thùng rác thông minh hoạt động thay vì sử dụng điện năng như hiện nay.

Với tính tiện ích rõ rệt, khả năng áp dụng rộng rãi vì giá thành rẻ, thế nên, sáng tạo thùng rác thông minh của nhóm khi tham gia các cuộc thi sáng tạo đều giành giải thưởng cao, tiêu biểu như giải Nhất cuộc thi robonic, giải Nhì cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật dành cho học sinh phổ thông toàn TP Đà Nẵng năm 2015. Hiện tại các thành viên trong nhóm đang hoàn thiện những tính năng ưu việt đã có, đồng thời cải tiến, tích hợp thêm các tính năng mới để thùng rác thông minh thực sự thông minh, phục vụ hữu hiệu cho cuộc sống.

Hải Quỳnh