Hợp tác ASEAN trong lĩnh vực Thông tin và Truyền thông là một trong 15 lĩnh vực hợp tác của Việt Nam trong Trụ cột Cộng đồng Văn hoá – Xã hội ASEAN, do cơ chế Hội nghị Bộ trưởng phụ trách Thông tin ASEAN (AMRI) điều hành và chỉ đạo. Theo quy tắc đã được ASEAN thống nhất, Hội nghị AMRI diễn ra 2 năm 1 lần, do các nước thành viên ASEAN luân phiên đảm nhiệm vai trò chủ trì dẫn dắt và chủ nhà tổ chức Hội nghị. Trọng tâm của AMRI là định hướng và chỉ đạo thúc đẩy hợp tác giữa các nước ASEAN trong các lĩnh vực: Báo chí, Phát thanh và Truyền hình, Internet và Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về ASEAN.

Từ năm 2022, với trách nhiệm là nước chủ nhà, Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam đã chủ trì kế hoạch tổ chức, phối hợp với các Ban, Bộ, ngành (như Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính...) và UBND Thành phố Đà Nẵng lên phương án tổng thể và chi tiết để chuẩn bị cho AMRI 16. Hội nghị lần này Việt Nam đã lựa chọn “Truyền thông: Từ Thông tin tới Tri thức vì một ASEAN Tự cường và Thích ứng” (Media: From Information to Knowledge for a Resilient and Responsive ASEAN”) làm chủ đề xuyên suốt trong toàn bộ nội dung nghị sự. Chủ đề đã nêu bật vai trò, sứ mệnh của lĩnh vực truyền thông trong giai đoạn mới, đưa thông tin trở thành động lực của phát triển, không chỉ cung cấp thông tin, mà còn thúc đẩy chuyển đổi từ Thông tin thành Tri thức, để xây dựng một ASEAN Tự cường (Resilient), củng cố năng lực nội tại, khả năng chống chịu và Thích ứng (Responsive) để khẳng định vai trò, vị thế của ASEAN không chỉ hướng nội, mà còn có sẵn sàng ứng phó với những biến động trước tình hình thế giới hiện nay.

Trong khuôn khổ tuần lễ diễn ra sự kiện, các hoạt động chính bao gồm Hội nghị Bộ trưởng AMRI lần thứ 16. Đây là diễn đàn để các Bộ trưởng phụ trách về thông tin của các nước ASEAN thảo luận đưa ra định hướng và chỉ đạo thúc đẩy hợp tác giữa các nước ASEAN trong các lĩnh vực: Báo chí, Phát thanh và Truyền hình, Internet (Mạng xã hội, Websites, truyền thông trên nền tảng internet) và Nâng cao nhận thức về ASEAN. Hội nghị AMRI+3 lần thứ 7 là diễn đàn để các Bộ trưởng phụ trách về thông tin của các nước ASEAN và 3 nước đối thoại (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) thảo luận về các sáng kiến, ưu tiên, định hướng cũng như thúc đẩy hợp tác với các nước đối tác trong lĩnh vực thông tin. Hội nghị SOMRI lần thứ 20 và SOMRI+3, SOMRI+ Nhật Bản là các cuộc họp của các quan chức cấp cao phụ trách về thông tin của các nước ASEAN và với các nước đối thoại nhằm thảo luận về các nội dung đệ trình lên Hội nghị AMRI và AMRI+3. Họp báo chính thức Hội nghị AMRI 16: thông báo kết quả chính của Hội nghị AMRI 16 và các hội nghị liên quan. Bên cạnh đó, chương trình còn có các diễn đàn, hội thảo: Diễn đàn khu vực ASEAN về Ứng phó và xử lý tin sai sự thật trên không gian mạng tạo không gian trao đổi mở giữa các cơ quan quản lý nhà nước, báo chí, nền tảng xuyên biên giới và các bên liên quan nhằm khẳng định quyết tâm của các nước ASEAN trước tác hại của tin giả, hướng đến nỗ lực chung của ASEAN về tạo dựng một không gian thông tin lành mạnh và đáng tin cậy cho người dân. Hội thảo ASEAN về Chuyển đổi số báo chí - Kiến tạo tri thức số cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm và hiểu biết về chiến lược, cách làm hay trong việc thúc đẩy và định hướng các cơ quan báo chí truyền thông chuyển đổi số một cách bền vững trong bối cảnh chuyển đổi số trở thành một xu hướng tất yếu của ngành thông tin. Ngoài ra, hội nghị có các hoạt động bên lề là các cuộc làm việc song phương giữa các nước, Triển lãm Ảnh ASEAN, Khu trải nghiệm trực tuyến phim/ảnh ASEAN (Nền tảng Bản sắc ASEAN, Cổng Thông tin Quốc gia vietnam.vn), Gian hàng của Đà Nẵng và gian hàng của 7 DN công nghệ số: Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel), Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), Tập đoàn FPT, Tổng công ty Truyền thông đa phương tiện (VTC), Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (VNPost), Công ty TNHH Đầu tư Công nghệ và Dịch vụ Sconnect Việt Nam (S-Connect) và Công ty Truyền hình số vệ tinh Việt Nam (VSTC) và các chương trình giao lưu văn hóa, tham quan.

Tại buổi họp báo, ông Nguyễn Thanh Lâm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, cho biết hội nghị lần này có ý nghĩa quan trọng đặc biệt, khẳng định hình ảnh của Đà Nẵng đối với bạn bè quốc tế và khả năng đảm nhiệm tổ chức các sự kiện lớn của Việt Nam tại Đà Nẵng và là cơ hội để quảng bá hình ảnh đất nước, con người và vị thế của Việt Nam, đóng góp của Việt Nam trong hợp tác thông tin khu vực ASEAN và Cộng đồng ASEAN. Hội nghị cũng đã thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước về chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, nâng cao chất lượng, hiệu quả đối ngoại đa phương, phát huy vai trò, đóng góp xây dựng, định hình các thể chế đa phương từ đó đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030. Các nội dung, vấn đề có lợi ích trong hợp tác khu vực về thông tin cũng được chủ động đóng góp, lồng ghép và thúc đẩy từ đó, tranh thủ kinh nghiệm, nguồn lực từ các đối tác quốc tế để phục vụ phát triển thông tin tại Việt Nam. Đặc biệt, đây là cơ hội để tăng cường hợp tác với các nước thành viên ASEAN, Timor Leste và các nước đối thoại (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) thông qua các chương trình làm việc song phương, giao lưu, tìm hiểu văn hóa.

LÊ ANH TUẤN