Hương bắp

Thứ sáu, 02/03/2018 13:10

Trong cái nắng nhẹ mùa xuân đang sưởi ấm nhân gian, về Cẩm Nam (Hội An, Quảng Nam), đi dọc theo triền sông Thu Bồn là các vườn bắp nếp và cồn bắp phía bên kia sông. Ánh mặt trời tưng bừng chiếu những tia sáng lên sóng bắp xanh mênh mang, xao động bởi những làn gió mơn trớn. Ta cảm nhận khi hít thở bầu không khí đầy hương bắp thắm đượm tình quê yên ả. Qua bao tháng năm, bao mùa, những nơi ta đến, ở lại rồi đi, cũng có nhiều điều thú vị. Nhưng chỉ khi trở về quê nhà, ta mới thấy thân thương. Những kỷ niệm gắn với hình ảnh quê hương bình dị đã thành ký ức trong trẻo, như người Mẹ tảo tần, một nắng hai sương, như là hương bắp hay hương em... đã quấn quít, níu giữ và kết tinh thành tâm hồn của một con người.

Như một con tàu neo giữa lòng sông Thu Bồn, Cẩm Nam là một hòn cù lao nhỏ nằm cạnh phố cổ Hội An, được bao bọc xung quanh bởi sông nước từ các nhánh sông ở hạ lưu Thu Bồn trĩu nặng phù sa, tạo nên một vùng đất màu mỡ, trù phú, nuôi sống người dân nơi đây bằng các sản vật mà thiên nhiên ban tặng như hến, cá, tôm nước lợ, sắn, khoai, bắp bãi bồi... Làng Cẩm Nam được du khách xa gần biết được là điểm đến bình yên và dễ mến. Họ rủ nhau về, dừng chân nghỉ mát, ngắm cảnh "phong thủy hữu tình" và dành những khoảnh khắc thời gian thưởng thức nhiều hương vị đặc sản quê hương: Nào là bánh đập, hến trộn và các món nhậu bình dân với hương vị đặc biệt, đậm đà từ cây bắp nếp do đất và con người ở đây tạo ra. Hình ảnh các du khách vừa đi, vừa nhâm nhi những trái bắp luộc chín mềm, hay ngồi bên vệ đường thưởng thức những chén chè bắp nóng hổi, thơm ngon đã không còn xa lạ, như lưu giữ hồn phố trong lòng. Cây bắp đã có mặt từ thuở xa xưa, khi làng Cẩm Nam còn là bãi bồi. Cùng với hạt lúa, củ khoai, củ sắn... bắp theo dân làng đi qua những tháng năm khốn khó. Thời gạo không đủ ăn, phải ghế thêm bắp vào cho no bụng. Giờ đây, bắp không chỉ là món quà quê, mà đã là một phần di sản phố Hội.

Ngày hội bắp ở Hội An luôn thu hút rất đông người dân và du khách tham dự.

Cẩm Nam là địa phương không thuần nông, diện tích đất canh tác không nhiều. Người nông dân tận dụng đất vườn, đất cồn bãi, chuyên trồng cây bắp nếp hằng năm theo từng mùa vụ như cây lúa. Dãi dầu một nắng hai sương, thu nhập vừa đủ sống. Họ bằng lòng giữ gìn cây bắp nếp truyền thống của Cẩm Nam như giữ gìn bản sắc văn hóa của một vùng đất cha ông để lại. Du khách về Cẩm Nam thấy lòng mình thanh thản, nhẹ nhàng như quẳng được gánh lo đời thường để vui cùng thiên nhiên. Nhìn đất trời trong trẻo, dịu ngọt, với những vườn cau tỏa ngát hương thơm. Những bãi bắp, cồn bắp, vườn bắp nối tiếp nhau, trải rộng một màu xanh mượt, kéo dài đến cuối sông. Tham dự những ngày hội văn hóa dân gian như lễ cúng cá Ông, cúng bến sông Thu Bồn, cúng Âm hồn, hội đua ghe, hội bắp... với những chương trình văn nghệ "cây nhà lá vườn" giàu tính nghệ thuật, đậm chất dân gian, gắn kết cộng đồng cư dân. Thật thú vị, hạnh phúc biết bao, làm nao lòng và níu chân du khách. Một lần đặt chân đến mảnh đất Cẩm Nam, như một lời hẹn ước: lần sau lại phải quay về!

Ngoài bắp nấu, người ta còn chế biến thành nhiều sản phẩm khác như bắp nướng, bắp ngào, bắp xào, bắp rang, lớ bắp, chả bắp, xôi bắp, chè bắp, bắp bung, bắp rang bơ, bắp ngọt chiên giòn, bánh bắp chiên ngọt, chả bắp viên, tôm viên bắp non, trứng cuộn bắp, chè bắp trân châu, bánh đúc bắp, salad bắp non, súp gà bắp non, bắp hạt xào thịt, bắp non xào thịt, bắp xào thịt băm, bắp ngọt xào đậu bắp, bắp ngọt xào tôm, bắp bao tử xào đậu Hà Lan, canh tôm tươi bắp non, canh sườn hầm bắp, canh thịt bắp non, rượu bắp... Mỗi một sản phẩm có một hương vị riêng nhưng không kém phần độc đáo, phục vụ cho du khách tại chỗ và chuyển đi bán khắp nơi.

Hàng năm, cứ đến ngày mười sáu tháng giêng, cái ngày trăng tròn đầu tiên của một năm mới, mùa xuân còn giăng sắc màu khắp nhân gian và trong lòng người, P. Cẩm Nam bắt đầu tổ chức hội bắp. Trình diễn quá trình sản xuất, chế biến các sản phẩm từ bắp nếp hết sức sinh động để khẳng định giá trị đích thực tự nhiên của loại cây trồng mang giá trị kinh tế cao, đã được người dân lưu giữ qua nhiều thế hệ. Họ tạ ơn đất trời, bao đời nay đã dành cho quê hương Cẩm Nam những mùa vàng thơm lừng hương bắp. Bắp nếp Cẩm Nam trở thành một sản phẩm du lịch, du khách được thưởng thức vị dẻo thơm, ngọt ngào không thể nào quên được, không lẫn vào đâu được. Thông qua ngày hội, người dân sẽ phát huy, phát triển giá trị cây bắp nếp như là một nét văn hóa ẩm thực truyền thống quê hương, một ngành kinh tế tiềm năng, khẳng định thương hiệu bắp nếp Cẩm Nam. Những sản phẩm từ chất liệu bắp nếp không thể thiếu với du khách, góp phần làm nên hồn phố cổ Hội An.

HUỲNH VIẾT TƯ