Do đập tạm trên sông Quảng Huế (H. Đại Lộc, Quảng Nam) bị hư hỏng trong mùa mưa, kết hợp lượng nước thượng nguồn sông Vu Gia năm nay chảy về rất thấp dẫn đến mực nước bể hút tại trạm bơm Ái Nghĩa (H. Đại Lộc) những ngày qua luôn ở mức thấp so với mực nước vận hành. Điều này đã khiến gần 340ha lúa đang bị “khát” nước, đối diện với nguy cơ mất trắng nếu không được can thiệp kịp thời.

Gần 340ha lúa ở khu vực thị trấn Ái Nghĩa và xã Điện Hồng đang đứng trước nguy cơ bị mất trắng do thiếu nước.

Đưa chúng tôi đi sở thị những mảnh ruộng đang khô nước, ông Nguyễn Hữu Hùng (56 tuổi, trú thôn Giáo Ái Nam, xã Điện Hồng, TX Điện Bàn) than thở: 8 sào lúa của gia đình đang giai đoạn trổ bông nên rất cần nước để sinh trưởng, đẻ nhánh. Thế nhưng, đã hơn 10 ngày qua lượng nước ở các kênh về đồng gần như cạn kiệt, khiến nhiều diện tích lúa đứng trước nguy cơ khô cháy và chết hàng loạt. Hiện tại cánh đồng tại đây cũng đang bị thiếu nước, đất khô cằn, nứt nẻ nghiêm trọng. Cây lúa đang trong giai đoạn sinh trưởng nay bị thiếu nước sẽ ảnh hưởng rất lớn đến năng suất. Nếu ngành thủy lợi tỉnh Quảng Nam không kịp thời có phương án dẫn nước về thì nguy cơ mấy ngày nữa lúa sẽ bị cháy khô và người dân mất trắng vụ mùa đông xuân này.

Về sự việc này, ông Lê Văn Đức - Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Điện Hồng 1 (xã Điện Hồng) cho hay, hiện có 160ha lúa trong khu vực đơn vị quản lý đều đang giai đoạn trổ bông, trong đó có khoảng 60ha thiếu nước nghiêm trọng và đối diện nguy cơ mất trắng nếu không đảm bảo nước sản xuất trong vài ngày tới; 100ha còn lại vẫn có thể tưới tiêu đảm bảo nhưng chỉ duy trì từ 5 - 7 ngày đến. Hợp tác xã đồng loạt xuống giống theo đúng lịch thời vụ, sử dụng các giống trung và ngắn ngày. Tuy nhiên, việc bị thiếu nước trong khoảng thời gian sớm như thế này nằm ngoài dự tính của chúng tôi. Trước tình hình đó, đơn vị đã kiến nghị lên các cấp chính quyền và ngành thủy lợi tỉnh cũng đã triển khai nhiều giải pháp nhưng chưa hiệu quả.

Hiện tại mực nước tại trạm bơm Ái Nghĩa đang ở mức rất thấp không đủ để dẫn nước tưới “cứu” 340ha ruộng lúa ở thị trấn Ái Nghĩa và xã Điện Hồng.

Qua trao đổi, ông Đỗ Văn Tùng - Giám đốc Cty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Quảng Nam cho biết, hiện mực nước bể hút tại trạm bơm Ái Nghĩa trong những ngày qua dao động 1,7 - 1,85m. Trong khi đó, theo thiết kế thì mực nước bể hút tại trạm bơm này phải đạt mức 2,3m mới có thể vận hành và vận hành tốt 11 tổ máy. Những ngày qua, đơn vị chỉ có thể hoạt động một vài tổ máy ở một số thời điểm trong ngày. Tuy nhiên, lượng nước bơm được không thể đáp ứng hết diện tích tưới tiêu lên đến gần 340ha ở khu vực thị trấn Ái Nghĩa (H. Đại Lộc) và xã Điện Hồng. Trước đây, khi có đập tạm ngăn sông Quảng Huế thì toàn bộ lượng nước đều đẩy về sông Vu Gia, không bị chia dòng sang sông Quảng Huế và chảy về sông Thu Bồn. Tuy nhiên, đập tạm này hư hỏng sau mùa mưa lũ cuối năm 2020, cộng với lượng nước từ thượng nguồn đổ về rất thấp nên không đủ cao trình hoạt động cho trạm bơm Ái Nghĩa.

“Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam cũng có văn bản đề xuất thủy điện xả nước cung cấp cho trạm bơm, nhưng lượng nước xả rất thấp. Thời điểm cao nhất, thủy điện Sông Bung chỉ xả với lưu lượng 65 m3/s, còn thủy điện A Vương là 32 m2/s, so với nhu cầu chưa thể đảm bảo. Với lượng nước mà các thủy điện xả như thế, chỉ có thể đủ để các trạm bơm hoạt động từ 4 giờ sáng đến 15 giờ hàng ngày. Chính vì thế, các thủy điện cần phải xả lưu lượng lớn và liên tục ít nhất trong thời gian 7 ngày mới đủ nước tưới. Khi cứu được cây lúa qua giai đoạn này, chúng tôi sẽ tiến hành đắp đập Quảng Huế ngăn dòng để đảm bảo nước tưới phục vụ cho vụ Hè Thu”, ông Tùng thông tin.

QUỐC VINH