Trước đây, xã Cư Kbang (huyện Ea Súp) là một trong những "điểm nóng" về tình trạng mua bán, tàng trữ trái phép VKVLN, CCHT. Đầu năm 2023, UBND xã đã thành lập Ban Chỉ đạo tuyên truyền, vận động toàn dân giao nộp VKVLN, CCHT. Ban Chỉ đạo đã xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể, gắn liền với đặc thù mỗi địa bàn để vận động thu hồi VKVLN; tổ chức nhiều đợt tuyên truyền pháp luật nhất là tranh thủ người uy tín, già làng, chức sắc tôn giáo thực hiện hiệu quả công tác này.

Một trong những giải pháp thành công nhất là mô hình "đổi nhu yếu phẩm lấy vũ khí" tại các thôn có đông đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Trung tá Bùi Hoàng Liên- Phó trưởng Công an xã Cư Kbang cho biết, một bộ phận người dân vẫn tự chế tạo vũ khí để săn bắn, gây ảnh hưởng đến công tác bảo đảm ANTT trên địa bàn. Tuy nhiên, họ không biết giao nộp vũ khí đó ở đâu, hoặc lo sợ bị xử lý hình sự nên không dám giao nộp. Khi triển khai mô hình "đổi nhu yếu phẩm lấy vũ khí", được lực lượng Công an tuyên truyền, vận động, chỉ trong thời gian ngắn, người dân đã tự giác giao nộp hàng chục loại VKVLN, CCHT. Chính quyền địa phương cũng vận động các nhà hảo tâm quyên góp hỗ trợ nhiều phần quà gồm nước mắm, dầu ăn, gạo… tặng những người giao nộp VKVLN, CCHT. Nhờ vậy, thời gian gần đây tình trạng tội phạm, hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến VKVLN không xảy ra.

Tại xã Cư Mốt (huyện Ea H'leo), nơi có đông đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Dao sinh sống, lực lượng Công an đã phối hợp với MTTQ và các tổ chức hội, đoàn thể đến từng gia đình để tuyên truyền. Đại úy Triệu Thanh Tùng- Công an viên xã Cư Mốt chia sẻ: "Do tập quán, một số loại vũ khí được người dân cất giữ xem như vật gia truyền, một số thì phải bỏ số tiền không nhỏ để mua linh kiện về độ chế sử dụng nên họ không muốn giao nộp. Tuy nhiên, chúng tôi đã kiên trì đến nhà nhiều lần, gặp gỡ trò chuyện, tạo sự gần gũi, tin tưởng rồi khéo kéo tuyên truyền, vận động, từng bước nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân". Trong năm 2023, toàn xã đã thu hồi được 40 khẩu súng các loại, 2 hộp tiếp đạn, 18 viên đạn quân dụng, 0,3 kg đạn chì, 12 vũ khí thô sơ, một linh kiện súng PCP. Riêng 10 tháng năm 2024, Công an xã đã thu hồi 10 khẩu súng các loại, 2 viên đạn AK, 2 vũ khí thô sơ.

Thượng tá Phạm Tuấn Vinh- Phó trưởng Công an huyện Ea H'leo cho biết, sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng Công an và chính quyền địa phương là yếu tố quyết định trong việc thu hồi VKVLN. Công an huyện đã triển khai nhiều mô hình và phương pháp tuyên truyền sinh động, như chương trình "mỗi ngày làm một việc tốt" và "đổi gạo lấy vũ khí"; làm tốt công tác quản lý địa bàn, qua đó đã xác định đúng đối tượng cần tập trung vận động... Những nỗ lực này không chỉ giúp thu hồi vũ khí mà còn tạo ra môi trường an toàn cho người dân. Trong năm 2023 và 9 tháng năm 2024, người dân trên địa bàn huyện EaH'leo đã tự nguyện giao nộp 816 khẩu súng, 39 linh kiện súng, 82 vũ khí thô sơ và hàng trăm viên đạn.

Theo thống kê của Công an tỉnh Đắk Lắk, từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng Công an các đơn vị, địa phương đã tổ chức 548 buổi tuyên truyền vận động thu hồi VKVLN và CCHT với 133.556 lượt người tham gia; vận động cá biệt 559 lượt, phát 904 tin bài, phóng sự qua các phương tiện truyền thanh cơ sở để phổ biến các quy định của nhà nước về quản lý, sử dụng VKVLN và CCHT; vận động 186.160 người ký cam kết chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng VKVLN, CCHT và pháo; thu hồi 501 khẩu súng các loại, 759 viên đạn, hàng trăm CCHT, vũ khí thô sơ và linh kiện vũ khí các loại…

Bên cạnh đó, tăng cường đấu tranh ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi mua bán VKVLN và CCHT, các lực lượng của Công an tỉnh đã phát hiện và bắt giữ 77 vụ, 137 đối tượng vi phạm các quy định về quản lý VKVLN, CCHT và pháo. Thu giữ 11 súng tự chế; 5 vũ khí thô sơ, 39 viên đạn, 12 CCHT; 222,767 kg pháo; 2,1kg thuốc nổ. Xử phạt hành chính 32 vụ, 32 đối tượng với tổng số tiền trên 321 triệu đồng. Khởi tố, truy tố 17 vụ, 25 đối tượng; đang điều tra, xác minh 28 vụ, 80 đối tượng.

L.Th