(Cadn.com.vn) - Nhân kỷ niệm 50 năm chuyến bay vào vũ trụ của nhà du hành vũ trụ đầu tiên Yury Gagarin (12-4-1961 - 12-4-2011), Báo Công an TP Đà Nẵng xin trân trọng giới thiệu bài viết của Ngài Yu. Materiy -  Tổng lãnh sự Liên bang Nga tại Đà Nẵng về sự kiện nói trên.

Chuyến bay ngày 12-4-1961 của nhà du hành vũ trụ đầu tiên Yury Gagarin mở ra kỷ nguyên chinh phục khoảng không vũ trụ đáng ghi nhớ nhất trong lịch sử thế kỷ XX. Đối với nước Nga, tất cả những gì liên quan đến vũ trụ chính là niềm tự hào quốc gia. Chính những người Nga – Tsiolkovsky, Korolyov, Gagarin đã hiện thực hóa ước mơ lâu đời của con người là chinh phục khoảng không vũ trụ.

Nhà du hành Yury Gagarin

Ngày 4-10-1957, từ sân bay vũ trụ Baikonur, vệ tinh nhân tạo đầu tiên của trái đất đã được đưa lên quỹ đạo gần trái đất bởi tên lửa đẩy R-7. Những chuyến bay thành công của các vệ tinh nhân tạo đầu tiên của trái đất đã cho phép tiến sát đến việc giải quyết nhiệm vụ vĩ đại chưa từng thấy - chuẩn bị chuyến bay của con người vào vũ trụ. Nhà tổ chức và cổ vũ cho việc thực hiện nhiệm vụ thế kỷ trên là Sergey Pavlovich Korolyov. Việc tạo ra tên lửa xuyên lục địa đầu tiên, tên lửa đẩy cho các tàu vũ trụ, các vệ tinh đầu tiên, các trạm vận hành tự động giữa các hành tinh “Luna”, “Venera”, “Mars”, “Zond” là các đỉnh cao rõ rệt nhất trong hoạt động sáng tạo của ông Korolyov. Trong khuôn khổ chương trình “Vostok”, ngoài chuyến bay của Gagarin, còn thêm 5 tàu vũ trụ có người lái đi vào vũ trụ.

Trong đó, ngày 6-8-1961, con tàu vũ trụ “Vostok-2” đã được khởi hành cùng với nhà du hành vũ trụ German Titov. Trong thời gian bay của tàu “Voskhod-2”, khởi hành ngày 18- 3-1965, phi công vũ trụ A. Leonov là người đầu tiên trên thế giới bước ra ngoài không gian. Ngày 6-6-1971, tàu vũ trụ có người lái “Soyuz-11” cùng các nhà du hành vũ trụ G. Dobrovolskyi; V. Volkov và V. Patsaev đã được phóng lên vũ trụ. Sau một ngày đêm bay, khi tàu kết nối được với trạm vũ trụ, phi hành đoàn đã chuyển sang trạm và liên kết “Salyut-Soyuz” trở thành trạm nghiên cứu khoa học có người lái đầu tiên trên quỹ đạo. Từng tham gia công việc trên một trong các trạm quỹ đạo có nhà du hành vũ trụ Việt Nam Phạm Tuân, người đã bay vào vũ trụ cùng nhà du hành vũ trụ Liên Xô Viktor Gorbatko ngày 23-7-1980 trong cương vị nhà du hành vũ trụ - nghiên cứu của tàu du hành vũ trụ “Soyuz-37”.

Tháng 2-1986, bắt đầu 15 năm vận hành trạm vũ trụ nổi tiếng “Mir”, mô-đun chính của trạm đã được đưa lên quỹ đạo. Tổng khối lượng trạm vũ trụ trên quỹ đạo là gần 136 tấn. Trong quá trình vận hành trạm vũ trụ “Mir”, nhiều kỷ lục thế giới tuyệt đối về thời gian bay trong vũ trụ đã được thiết lập (Valeriy Poliakov – 438 ngày đêm). Tổng số người đã có mặt trên trạm vũ trụ “Mir” là 104 người đến từ 11 quốc gia. Các công việc đã được thực hiện trên các trạm vũ trụ “Salyut” và “Mir” của Nga là nền tảng công nghệ cho việc xây dựng thành công trạm vũ trụ quốc tế (ISS) bởi các quốc gia hàng đầu về khoa học vũ trụ trên thế giới, trạm có người làm việc thường xuyên độc nhất trên quỹ đạo gần trái đất. Tham gia chế tạo ISS ngoài Nga còn có các nước Mỹ, Nhật Bản, Canada và các nước tham gia Cơ quan vũ trụ Châu Âu.

Trong xu thế hiện nay, việc ngăn chặn triển khai vũ khí trên vũ trụ là một trong các ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Liên bang Nga. Moscow kiên trì tuân thủ đường lối ký kết luật quốc tế toàn diện về các vấn đề này. Với lập trường mang tính nguyên tắc trên, ngày 12-2-2008, Hội nghị giải trừ quân bị ở Genève đã  bổ sung dự thảo Nga – Trung về Hiệp ước phòng chống bố trí vũ khí ngoài không gian, phòng chống sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực đối với vật thể ngoài không gian. Và hôm nay, mối quan tâm sâu sắc nhất đang được dành cho các vấn đề hiện đại hóa ngành tên lửa-vũ trụ, phục hồi tiềm năng khoa học kỹ thuật của ngành này, phát triển các nghiên cứu cơ bản và thực tiễn.

Nhưng mỗi khi bàn luận về các vấn đề phát triển khoa học vũ trụ, chúng ta luôn nhớ rằng, chuyến bay đầu tiên của Yu. Gagarin ngày 12-4-1961 đã mở màn cho tiến trình khám phá vũ trụ.

Tổng lãnh sự Liên bang Nga
tại Đà Nẵng
Yu. Materiy

2011 là Năm Vũ trụ Nga Trong năm 2011, tại Nga được dự kiến thực hiện một loạt các dự án trong lĩnh vực chinh phục vũ trụ, trong đó tiến hành toàn diện việc xây dựng sân bay vũ trụ mới của Nga mang tên Vostochny tại tỉnh Amur và bệ phóng đầu tiên với các cơ sở hạ tầng kèm theo. Ngoài ra, Nga dự kiến phóng lên quỹ đạo gần trái đất khoảng 50 thiết bị vũ trụ; thông qua một chương trình phát triển hệ thống vệ tinh định vị Glonass đến năm 2020; thành lập bệ phóng tên lửa vũ trụ có khả năng phục vụ các chuyến bay lên quỹ đạo gần trái đất và thám hiểm Mặt trăng và sao Hỏa. Trong giai đoạn từ năm 2015-2018 dự kiến sẽ thực hiện các thí nghiệm bay của hệ thống này.  Nhà du hành Việt Nam Phạm Tuân (phải) và đồng nghiệp Nga Viktor Gorbatko. Yu. Materiy