Làm thế nào để tạo công bằng trong vận tải xe khách?
Ông Nguyễn Hoàng Anh - Phó trưởng Phòng Quản lý Vận tải - Phương tiện - Người lái thuộc Cục Đường bộ Việt Nam:
Hiện nay, việc phân loại loại hình kinh doanh trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008 không còn phù hợp với thực tế phát triển vận tải đường bộ nói chung, vận tải khách nói riêng, cũng như sự phát triển của khoa học công nghệ đã gây khó khăn cho công tác quản lý Nhà nước, xảy ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các loại hình vận tải có hoạt động tương tự như nhau, nhất là giữa loại hình vận tải khách theo hợp đồng với vận tải khách tuyến cố định. Bên cạnh đó, mặc dù Nghị định số 10/2020/NĐ-CP của Chính phủ đã bổ sung rất nhiều quy định nhằm quản lý chặt chẽ hơn hoạt động vận tải khách theo hợp đồng nhưng việc kiểm tra, giám sát thực hiện các quy định này ở các địa phương còn hạn chế do nhiều doanh nghiệp vận tải khách theo hợp đồng tìm cách lách luật, liên tục thay đổi phương thức hoạt động để đối phó với các lực lượng chức năng kiểm tra và xử lý vi phạm, dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh, gây bất lợi cho vận tải khách tuyến cố định. Để xóa bỏ cạnh tranh không lành mạnh, theo tôi cần đổi mới ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa trong công tác quản lý hoạt động vận tải, nhất là công tác theo dõi, giám sát hoạt động vận tải khách theo hợp đồng thông qua hệ thống thiết bị giám sát hành trình và camera và đặc biệt là xử lý phạt "nguội" đối với các trường hợp vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, tôi đề xuất bổ sung chế tài xử lý vi phạm như: tạm đình chỉ kinh doanh, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, thu hồi giấy phép vận tải khách, v.v… đối với các trường hợp vi phạm nhiều lần nhưng vẫn tiếp tục tái phạm.
Ông Đỗ Xuân Hoa - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô-tô Việt Nam:
Cơ quan quản lý Thuế từ Trung ương đến địa phương chưa xác định được cụ thể mức doanh thu thực tế đối với xe khách theo hợp đồng nên áp dụng mức thuế khoán đối với hoạt động này là rất thấp, trong khi đó, xe khách tuyến cố định phải đóng nhiều loại thuế theo quy định cùng với nhiều khoản chi phí khác như: phí dịch vụ ra vào bến xe ở hai đầu bến, tiền thuê mặt bằng để làm quầy bán vé ở bến xe, v.v…, đã gây bất bình đẳng trong kinh doanh giữa hai loại hình vận tải này. Bên cạnh đó, hiện nhiều địa phương có xu hướng "đẩy" các bến xe ra xa khu vực trung tâm, gây khó khăn cho hành khách đến bến xe vì phải tốn thêm tiền đi xe buýt, xe ta-xi… từ nhà đến bến xe cũng góp phần làm giảm lượng hành khách đi xe khách tuyến cố định. Chúng tôi kiến nghị Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính phối hợp với Cục Đường bộ Việt Nam, Hiệp hội Vận tải ô-tô Việt Nam để xác định mức thu thuế đối với loại hình kinh doanh vận tải khách theo hợp đồng nhằm có căn cứ thu thuế và các khoản nộp ngân sách Nhà nước theo quy định, đảm bảo công bằng trong kinh doanh vận tải khách; đồng thời đề xuất Chính phủ có ý kiến chỉ đạo các địa phương nghiên cứu ổn định quy hoạch các bến xe theo hướng bố trí ở nơi thuận tiện để thu hút xe khách vào hoạt động và hành khách vào đi xe, nhất là tăng tính kết nối thuận tiện giữa xe khách tuyến cố định, bến xe với xe buýt và các phương tiện vận tải khách khác, từ đó, để các doanh nghiệp xe khách tuyến cố định và bến xe khách yên tâm đầu tư, mở rộng kinh doanh…
Ông Nguyễn Ngọc Dũng - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô-tô Bắc Giang, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Xe khách Bắc Giang:
Phải thừa nhận các loại hình vận tải đưa đón khách tại nhà, xe Limoussin, xe đi ghép, v.v… đang thu hút được hành khách về sự tiện lợi do đón khách tại nhà và đưa khách đến tận nơi cần đến đã làm cho xe khách tuyến cố định mất khách dần. Chúng tôi đề nghị các cơ quan quản lý Nhà nước mà cụ thể ở đây là Bộ GTVT, Cục Đường bộ Việt Nam, Sở GTVT các tỉnh, thành cần kiểm tra và xử lý các loại xe khách theo hợp đồng này hoạt động trá hình xe khách tuyến cố định và chỉ kiểm tra trên nền tảng công nghệ như: thiết bị giám sát hành trình, camera lắp đặt trên xe, camera lắp đặt tại các nơi công cộng, còn việc kiểm tra trên đường thì không có hiệu quả vì các chủ xe này đều có hợp đồng khống và danh sách hành khách khống để qua mặt cơ quan chức năng. Về lâu dài, Bộ GTVT sớm trình Chính phủ ban hành những quy định cụ thể để quản lý các loại hình vận tải khách nói trên theo hướng công nhận đây là hình thức vận tải khách tuyến cố định, phải đăng ký điểm đón, trả khách, biểu đồ chạy xe và hành trình xe chạy theo quy định…
Về phía các doanh nghiệp vận tải khách tuyến cố định phải đổi mới phương tiện có chất lượng cao, số ghế xe phù hợp với lưu lượng hành khách đi trên tuyến, tăng tần suất chạy xe, bố trí xe trung chuyển đến các bến xe, tăng cường kết nối với hành khách bằng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng phục vụ hành khách đi lại thuận tiện hơn. Các bến xe phải đầu tư cơ sở vật chất khang trang, có đủ các tiện ích cùng tinh thần phục vụ lịch sự và văn minh để hành khách an tâm đến bến xe; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi và đáp ứng đủ nhu cầu cho các doanh nghiệp vận tải khách tuyến cố định đăng ký vào bến xe hoạt động, đặc biệt là không nên có thêm những quy định làm tăng chi phí và gây khó khăn cho doanh nghiệp vận tải khách.
Ông Nguyễn Văn Mạnh - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Bến xe - Tàu phà Cần Thơ:
Trên địa bàn Cần Thơ cũng nổi lên tình trạng xe khách theo hợp đồng hoạt động trá hình xe khách tuyến cố định, đặc biệt là xe cá nhân không đăng ký kinh doanh chạy hợp đồng khống, xe khách tuyến cố định bỏ bến xe ra ngoài chạy hợp đồng trá hình, cạnh tranh không lành mạnh, không công bằng, gây ảnh hưởng và khó khăn cho các doanh nghiệp hoạt động vận tải khách tuyến cố định, đáng ngại hơn là hình thành "xe dù", "bến cóc" gây mất an ninh trật tự, an toàn giao thông, tiềm ẩn nguy cơ gây ra tai nạn giao thông. Chúng tôi kiến nghị Cục Đường bộ Việt Nam tham mưu trình Bộ GTVT sớm ban hành quy định chế tài cụ thể để xử lý các trường hợp xe khách tuyến cố định bỏ bến xe ra chạy ngoài trái quy định và không đảm bảo biểu đồ chạy xe hoạt động trên tuyến. Đặc biệt là lãnh đạo TP Cần Thơ nói riêng, các tỉnh, thành nói chung chỉ đạo các lực lượng chức năng trên địa bàn thường xuyên phối hợp, tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm đối với "xe dù", "bến cóc", các trường hợp xe khách trá hình, xe cá nhận hoạt động kinh doanh vận tải khách không đăng ký kinh doanh...
PHÚ NAM (lược ghi)