Để nhập khẩu Dược liệu về Việt Nam và phân phối cho các đối tượng ở trong nước, Đào Công Phú đã liên hệ, trao đổi, thương thảo hợp đồng với các đối tượng bên phía Trung Quốc (không rõ nhân thân, lai lịch), Phú và các đối tượng này lập một nhóm trên mạng xã hội Wechat để trao đổi nội dung mua bán hàng hóa với nhau. Sau đó, Đào Công Phú nhờ Nguyễn Ngọc Sơn (1958, trú TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương) đứng tên thành lập Công ty Ngọc Sơn.

Dù Cty Ngọc Sơn chưa được cấp các giấy chứng nhận liên quan đến hoạt động kinh doanh, nhập khẩu dược liệu theo quy định của pháp luật, nhưng ngày 14-6-2020, Đào Công Phú vẫn sử dụng tư cách pháp nhân của Cty Ngọc Sơn để nhập khẩu 101.610,90kg dược liệu thô trị giá gần 13 tỷ đồng qua Cảng Đà Nẵng. Để che giấu số hàng hóa nhập khẩu là dược liệu, Cty Ngọc Sơn khai hải quan hàng nhập khẩu là mặt hàng nông sản khô.

Với các thủ đoạn tinh vi, trước khi hàng nhập khẩu về Cảng Đà Nẵng thì đối tượng ở Trung Quốc (trên nhóm Wechat) gửi chứng từ nhập khẩu bản scan gồm: Hợp đồng mua bán hàng hóa, hoá đơn, chi tiết hàng hoá, vận đơn tàu biển qua ứng dụng Wechat cho Đào Công Phú. Trên chứng từ nhập khẩu ghi các mẫu mặt hàng nông sản khô: táo, quả mơ, hạt điều, củ cải, cà rốt. Đồng thời, nhờ người chuyển các khoản tiền chi phí (mỗi container khoảng 100 triệu đồng) vào tài khoản của Đào Công Phú. Đào Công Phú chuyển các chứng từ nhập khẩu cho Nguyễn Chí Thanh (người làm thuê cho Phú) để Thanh mở tờ khai hải quan điện tử.

Đào Công Phú cùng Nguyễn Chí Thanh đi vào Đà Nẵng để thực hiện các thủ tục tại Cảng Đà Nẵng. Nguyễn Chí Thanh liên hệ hãng tàu để nhận lệnh giao hàng. Ngày 15-6-2020, Thanh nộp Giấy đăng ký kiểm dịch thực vật và kiểm tra an toàn thực phẩm cho Chi Cục kiểm dịch thực vật vùng 3, Chi Cục phân công Vũ Việt Hưng (kiểm dịch viên) thực hiện việc lấy mẫu, kiểm tra và đề xuất cấp giấy chứng nhận. Đào Công Phú nộp công văn đề nghị Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Đà Nẵng cắt chì để lấy mẫu kiểm tra đối với 1 trong 5 container nhập khẩu của Cty Ngọc Sơn.

Vũ Việt Hưng đến Cảng Đà Nẵng tại khu vực để container và cùng Nguyễn Chí Thanh cắt seal, mở container để lấy mẫu kiểm dịch. Khi rạch các bao tải chứa hàng hoá trong container thì Vũ Việt Hưng và Nguyễn Chí Thanh đều xác định bên trong chứa thuốc Bắc chứ không phải là mặt hàng nông sản như trên chứng từ nhập khẩu. Lúc đó, Thanh xin Hưng tạo điều kiện bỏ qua và Hưng đồng ý. Sau đó, Hưng lập hồ sơ đề nghị lãnh đạo Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 3 cấp giấy chứng nhận đạt yêu cầu kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm cho lô hàng mà không báo cáo đúng sự việc cho lãnh đạo chi cục để xử lý theo quy định.

Phú và Thanh đến liên hệ Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 3 nhận giấy chứng nhận và nộp cho hải quan để thông quan nhưng sau đó hải quan phát hiện và tạm giữ lô hàng. Ngày 16-6-2020, Chi Cục hải quan cửa khẩu Cảng Đà Nẵng nhận được văn bản của Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Trung (Cục Điều tra chống buôn lậu) đề nghị phối hợp kiểm tra thực tế hàng hóa đối với lô hàng trên. Đến ngày 18-6-2020, Chi Cục Hải quan cửa khẩu Cảng Đà Nẵng ban hành quyết định khám xét nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với lô hàng, xác định hàng hoá bên trong 5 container đều là mặt hàng dược liệu (thuốc Bắc), hoàn toàn không có các loại hàng hóa theo khai báo tại tờ khai hải quan Phú khai trước đó.

Tại tòa, Thanh khai được Phú giao cho việc lo các loại giấy tờ để làm thủ tục thông quan. Chi tiết về hàng hóa, dựa trên mẫu trước đây Phú làm. Khi mở container, Hưng rạch bao bì thì thấy lá cây rơi ra, có hỏi bị cáo nhưng trên thực tế bị cáo cũng không biết vì sao có lá cây nên điện thoại cho Phú để hỏi. Nghe Phú nói, người ta đóng thừa, vì vậy theo lời Phú, bị cáo đã xin bị cáo Hưng… “bỏ qua”. Đối với những mẫu kiểm dịch “khống”, Thanh khai do Phú đã chuẩn bị từ trước, đưa cho bị cáo để bị cáo đưa cho Hưng. Còn bị cáo Phú khai toàn bộ giấy tờ hàng hóa từ phía Trung Quốc được thể hiện bằng tiếng Trung, tiếng Anh… sau khi dịch ra thì thể hiện là mặt hàng nông sản: táo, mơ, hạt điều, củ cải, cà rốt… sấy khô.

Bị cáo Hưng thừa nhận việc mình chủ quan không kiểm tra lấy mẫu để kiểm dịch theo đúng quy định như lấy mẫu 5 điểm chấm góc của container. Khi kiểm tra thấy táo khô và bì còn lại là lá nên bị cáo chỉ lấy mẫu của táo để kiểm dịch. Các mẫu còn lại là Thanh đưa, bị cáo không ngờ những mẫu đó không hề giống với những mặt hàng có trên container.

Sau hơn 1 ngày xét xử và nghị án, chiều 3-4, HĐXX TAND TP Đà Nẵng tuyên phạt bị cáo Đào Công Phú 14 năm tù, Vũ Việt Hưng 12 năm tù và Nguyễn Chí Thanh 9 năm tù cùng về tội “Buôn lậu”. Tuyên phạt bổ sung bị cáo Phú số tiền 50 triệu đồng; bị cáo Hưng 40 triệu đồng và Thanh 20 triệu đồng.

THANH HOA