Đã gần 2 tháng nay, trên vùng biên giới xã Hướng Lập (H. Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) nhiệt độ luôn dao động từ 39 đến 400C, gió Phơn thông thốc thổi khô rát, nước ở các con suối nhỏ cạn dần, thảm thực vật khô khốc... Đây cũng chính là thời điểm người dân bước vào vụ sản xuất mới, việc đốt nương rẫy diễn ra khá thường xuyên nên nguy cơ cháy rừng luôn hiện hữu... Trước tình hình đó, Đồn Biên phòng (ĐBP) Hướng Lập (BĐBP tỉnh Quảng Trị) đã và đang đẩy mạnh triển khai nhiều giải pháp nhằm hạn chế thấp nhất các vụ cháy rừng có thể xảy ra.

Các lực lượng cùng nhau tuần tra bảo vệ rừng.

Trao đổi thông tin về công tác phối hợp bảo vệ rừng đặc dụng, rừng phòng hộ với ĐBP Hướng Lập, ông Hồ Văn Diên, một người dân địa phương kể: “Thời chiến tranh, Mỹ ném nhiều bom lắm. Đường mòn Hồ Chí Minh đoạn qua sông Sê Băng Hiêng được bộ đội và thanh niên xung phong gọi là “cửa tử”. Máy bay Mỹ ném bom, rải chất độc nhiều đến nỗi cây rừng bị rụng lá hết, bộ đội và bà con dân bản phải vào hang núi để ở. Nước nhà giải phóng, cả một thời gian dài việc đốt rừng làm rẫy của bà con dân bản cũng đã làm cho những cánh rừng khu vực này càng thêm nghèo về màu xanh. Thêm nữa, việc khai thác tài nguyên rừng chỉ biết thu cái lợi trước mắt mà quên đi hậu quả về sau cứ tiếp diễn để rồi cây to, cây nhỏ kéo nhau về xuôi tháng này tiếp năm khác khiến rừng cạn kiệt dần, xác xơ và tàn tạ… May mắn là ĐBP đã vào cuộc, bây giờ rừng dần hồi sinh”.

Từ quan điểm không ai bảo vệ rừng tốt và chu toàn bằng chính người dân bản địa, Ban Chỉ huy ĐBP Hướng Lập đã phối hợp với các cấp ủy, chính quyền địa phương mà chủ yếu là cấp thôn, bản và Ban Quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa mở nhiều chiến dịch tuyên truyền, vận động người dân cùng chung tay giữ rừng, kiên quyết đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ rừng. Trung tá Nguyễn Quang Tuấn- Đồn trưởng cho biết: “Xác định nhiệm vụ bảo vệ rừng, nhất là công tác phòng cháy, chữa cháy rừng luôn giữ vị trí quan trọng nên cấp ủy, chỉ huy đơn vị đã chủ động phối hợp với Trạm  Kiểm lâm Hướng Lập xây dựng quy chế, kế hoạch, phương án bảo vệ rừng; tích cực tuyên truyền bà con dân bản nếu đốt rẫy trỉa lúa thì phải chú ý không để lửa cháy lan và phải mang theo dụng cụ dập lửa, trước khi đốt phải làm đường ranh cản lửa… và cùng lực lượng Kiểm lâm kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm lâm luật hoặc để xảy ra cháy rừng trên địa bàn quản lý”.

Tổng diện tích rừng cần bảo vệ thuộc vào khoảng 17.000 ha, trong đó rừng đặc dụng là 10.056 ha được chia thành 17 tiểu khu, chủng loại gỗ chủ yếu là dổi, thông lá tre, chủa, sú... cùng các loại động vật quý hiếm nên các đối tượng thường xuyên “nhìn ngó” để thực hiện những hành vi khai thác trộm lâm sản và những sản vật khác từ rừng. Song nhờ sự phối hợp tốt giữa lực lượng Biên phòng và Kiểm lâm, nạn phá rừng, săn bắt trái phép động vật hoang dã giảm hẳn. Ông Nguyễn Hữu Bá- Trạm trưởng trạm Kiểm lâm Hướng Lập thông tin: “Do làm tốt công tác phối hợp với Đồn Biên phòng Hướng Lập tuyên truyền, vận động bà con dân bản trong công tác bảo vệ rừng nên từ năm 2016 đến nay tình hình phá rừng để sản xuất đã giảm hẳn và mang tính ổn định khá bền vững. Hiện tượng khai thác rừng với mục đích buôn bán đã không còn xảy ra trong năm 2019 này”.

ĐBP Hướng Lập, Kiểm lâm và người dân cùng nhau trao đổi việc thực hiện phương án bảo vệ rừng.

Năm 2018 và đến thời điểm này của năm 2019, ĐBP Hướng Lập đã trực tiếp và phối hợp với trạm Kiểm lâm Hướng Lập bắt, xử lý 7 vụ vận chuyển trái phép lâm sản, tang vật thu giữ gồm 9,28m3 gỗ các loại nhưng 100% số gỗ này các đối tượng đều khai thác hoặc mua, bán ở các bản giáp biên phía bên kia biên giới rồi vận chuyển trái phép qua địa bàn đồn quản lý để đưa về xuôi tiêu thụ.

Một nhân tố có tính quyết định về nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ rừng chính là Đồn đã phối hợp với Kiểm lâm, chính quyền địa phương tiến hành khoán bảo vệ rừng cho người dân và cộng đồng thôn, bản. Việc làm này đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ và mang lại hiệu quả rõ rệt, trong đó nhiều mô hình quản lý rừng cộng đồng dần được hoàn thiện về mặt quản lý, tổ chức hoạt động; tổ chuyên trách ngày càng phát huy hiệu quả. Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã góp phần quan trọng trong việc cải thiện sinh kế và nâng cao thu nhập cho người dân, đồng thời gắn lợi ích của người dân vào công tác phòng, chống cháy rừng hiệu quả, đã có 6.500ha rừng đặc dụng đã được khoán cho 53 hộ dân của 7 thôn, bản trong xã Hướng Lập với 6 tổ chuyên trách.

Mùa hè vẫn chưa kết thúc, dự kiến sẽ còn có những đợt nắng nóng kéo dài xảy ra, để thực hiện có hiệu quả công tác bảo vệ rừng và hạn chế nguy cơ cháy rừng thì việc nâng cao ý thức bảo vệ, phát triển rừng của các chủ rừng, người dân là vô cùng cần thiết. Chính vì thế công tác phối hợp tuyên truyền luôn được Ban chỉ huy ĐBP, trạm Kiểm lâm Hướng Lập quan tâm, đồng thời cũng luôn sẵn sàng các phương án bảo đảm lực lượng, vật tư, trang thiết bị...  để kịp thời ứng phó, xử lý những tình huống cấp bách khi cháy rừng xảy ra.

Nguyễn Thành Phú