Liên quan đến tên gọi cũng như quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sống Vu Gia – Thu Bồn theo Quyết định 1865/QĐ-TTg, ông Trương Xuân Tý cho biết, Quyết định 1865 về quy trình vận hành xả lũ có 3 giai đoạn.

Đầu tiên là khi xuất hiện bản tin mưa lớn, khả năng có lũ thì vận hành hạ mực nước hồ để đón lũ, tức lưu lượng xả lớn hơn lưu lượng về hồ.

Giai đoạn hai, khi đang vận hành hạ mực nước hồ để đón lũ, nếu lưu lượng về hồ lớn, mực nước hạ du cao thì phải chuyển sang trạng thái vận hành duy trì mực nước hồ; tức lưu lượng xả bằng lưu lượng về hồ.

Giai đoạn thứ ba, khi xuất hiện đỉnh lũ về hồ và mực nước ở hạ du đạt đến mức phải cắt giảm lũ thì tiến hành vận hành cắt giảm lũ. Khi đó, lưu lượng xả thấp hơn lưu lượng về hồ. Cả ba giai đoạn này đều được vận hành qua tràn xả sâu của hồ chứa thủy điện.

“Nhiệm vụ của tràn xả sâu là điều tiết lũ. Do nghĩ rằng quy trình vận hành hồ chứa là một văn bản hành chính, các thuật ngữ phải đồng nhất nên chúng tôi đề xuất điều chỉnh cụm từ xả lũ thành điều tiết qua tràn xả sâu”, ông Tý giải thích

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Đà Nẵng đánh giá dung tích phòng lũ của các thủy điện tại Đà Nẵng quá nhỏ. Cụ thể, trong trận lũ lịch sử vừa qua, riêng tổng lưu lượng lũ về nhánh Vu Gia trên các hồ A Vương, Sông Bung 4 và Đắk Mi 4 xấp xỉ 1 tỉ m3. Trong khi đó, tổng dung tích phòng lũ tối đa của ba hồ này chỉ hơn 264 triệu m3, chiếm tỉ lệ rất nhỏ so với lũ về trên lưu vực.

TP Đà Nẵng sẽ đề nghị quy định lại dung tích phòng lũ các hồ chứa ở mức tối đa có thể, để khi xuất hiện lũ phải hạ mực nước hồ tối đa, tạo dung tích phòng lũ tốt nhất để cắt được những đỉnh lũ.

Về phương án đảm bảo an toàn cho người dân trước các diễn biến bất thường của địa chất, đặc biệt là tình trạng sạt lở núi, ông Tý thông tin: Tổng lượng mưa trong 3 đợt mưa vừa qua là trên 2.000mm, trong khi lượng mưa trong một năm bình thường của Đà Nẵng là khoảng 2.400mm. Sự đột biến này gây ra rất nhiều vấn đề cho các khu dân cư miền núi, trong đó có sạt lở.

Thành phố đã có hiện tượng sạt nguyên một khu đồi núi chứng tỏ lượng mưa rất lớn làm cho những quả đồi này gần như ngậm nước hoàn toàn, phá vỡ kết cấu. Như ở xã Hùng Sơn, sạt lở núi nghiêm trọng xảy ra trong ngày nắng. Đây là hiện tượng xưa nay chưa hề thấy. Chính vì vậy, thành phố phải xây dựng đề án ứng phó với những kịch bản thiên tai không lường trước được.

Mới đây nhất, Sở tham mưu thành phố chỉ đạo các địa phương lựa chọn những vị trí ổn định để triển khai đề án sắp xếp, ổn định dân cư. Sau đó sẽ mời các nhà khoa học vào khảo sát cụ thể để người dân có nơi an cư bền vững. Nhiệm vụ này phải hoàn thành trong quý I-2026.

Công Khanh