(Cadn.com.vn) - 770.000 thẻ Bảo hiểm y tế (BHYT) cấp trùng là số liệu Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam thống kê tại 40 địa phương trong cả nước. Xử lý tình trạng này cũng như đưa ra các giải pháp căn cơ để không tái diễn việc cấp trùng đã được Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Minh Thảo trao đổi với phóng viên. 

P.V: Thời gian gần đây tại nhiều địa phương đã phát hiện số thẻ BHYT cấp trùng lên đến hàng nghìn, chục nghìn thẻ, có người sở hữu đến 4, 5-6 thẻ BHYT. Ông có thể cho biết cụ thể về tình trạng này?

Ông Nguyễn Minh Thảo: Luật BHYT quy định 25 nhóm đối tượng nhưng trên thực tế BHXH phiên ra thành hơn 30 nhóm đối tượng khác nhau. Chính vì có nhiều nhóm nên có thể một người nhưng lại ở 3-4 diện cấp thẻ, ví dụ vừa là người dân tộc thiểu số, người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi có bố hay mẹ công tác trong lực lượng công an, quân đội... tức là một người ở nhiều đối tượng được cấp thẻ BHYT do ngân sách đảm bảo. Luật BHYT có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2009, nhưng thực hiện theo lộ trình, đến 2011 BHXH đã phát hiện hiện tượng cấp trùng thẻ. Tháng 10-2012, BHXH Việt Nam đã có văn bản chính thức chỉ đạo BHXH các tỉnh phát hiện trùng thẻ để chuyển trả về ngân sách cũng như báo giảm kinh phí cấp cho bệnh viện. Đến nay, theo báo cáo của 40 tỉnh, thành phố, số thẻ cấp trùng khoảng 770.000 thẻ.

Ông Nguyễn Minh Thảo

P.V: Ông lý giải thế nào về nguyên nhân cấp trùng?

* Nguyên nhân của việc cấp thẻ trùng, điều đầu tiên phải khẳng định vẫn là do sự phối hợp các cấp, các ngành chưa được tốt, trách nhiệm quản lý đối tượng ở các cơ sở, cơ quan quản lý cũng chưa cao, đặc biệt là vai trò của UBND cấp xã còn chưa phát huy tốt trách nhiệm quản lý nhà nước về đối tượng tham gia. Về phía cơ quan BHXH, phối hợp chưa tốt, chưa kịp thời, ngay từ năm đầu tiên chưa lường trước việc này để xây dựng các công cụ như phần mềm để lọc trùng hay căn cơ nhất là mã định danh. BHXH hiện quản lý 60 triệu người tham gia BHYT nhưng việc phát hiện cấp trùng chỉ bằng lọc thủ công nên rất vất vả. Ví dụ, có trẻ em ở tỉnh Hải Dương nhưng lại có cha tham gia quân đội đóng ở Hà Giang thì BHXH Hà Giang, Hải Dương, quân đội có thể cùng phát hành thẻ cho trẻ.

Làm sao kết nối được là bài toán khó. Để giải quyết căn cơ triệt để bài toán này phải xây dựng chương trình phần mềm thật tốt, cơ bản nhất để có thể xóa được tình trạng cấp nhầm thẻ là phải có mã định danh. Chính phủ giao Bộ Tư pháp và Bộ Công an xây dựng mã số định danh công dân sử dụng chung cho tất cả các bộ, ngành nhưng phải chờ đến năm 2020. BHXH Việt Nam đang đề nghị liên Bộ Y tế, Lao động-Thương binh và Xã hội báo cáo Chính phủ cho phép xây dựng mã an sinh xã hội sử dụng trước. Khi nào có mã số định danh sẽ chuyển dữ liệu sang, như vậy tránh tình trạng trùng lắp.

P.V: Hiện BHXH đã hạch toán được số tiền lãng phí chưa, việc thu hồi thẻ cấp trùng cũng như số tiền đã “rót” nhầm được xử lý như thế nào, thưa ông?

* Thực ra không phải là lãng phí. Bộ Tài chính có quy định trẻ em dưới 6 tuổi chưa được cấp thẻ BHYT mà vẫn dùng giấy khai sinh để đi khám bệnh thì hàng năm BHXH các tỉnh thanh toán với Sở Tài chính tiền cấp thẻ cho các cháu, tối đa là bằng số kế hoạch tức là số trẻ em có trên địa bàn. Dù có cấp bao nhiêu cũng chỉ được thanh toán đến mức đó. Cơ quan bảo hiểm cũng đã chủ động xử lý việc này. Qua phát hiện cấp trùng 770.000 thẻ, BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các địa phương báo cáo UBND để chuyển trả số tiền về ngân sách. Cơ quan bảo hiểm không tự cắt mà phải báo cáo về UBND nơi lập đầu mối để điều chỉnh. BHXH sẽ phát hiện, hạch toán cho đúng. Số tiền “rót” nhầm không thất thoát, nhưng có lãng phí ở việc lập danh sách, in thẻ, mất công chỉnh đi, chỉnh lại.

P.V: BHXH đã phát hiện trường hợp nào được cấp nhiều thẻ và sử dụng nhiều thẻ để đi khám chữa bệnh chưa, thưa ông?

* Cá nhân những người đó không lạm dụng, dù có nhiều thẻ. Cơ quan bảo hiểm cũng đang rất cố gắng giải thích cho bà con là dù được cấp một thẻ hay nhiều thẻ, bác sỹ cũng chỉ khám một lần, sáng đã kê đơn thuốc thì chiều không thể kê được nữa. Trong Luật cũng quy định rõ, ta lựa chọn đối tượng nào có mã quyền lợi tốt nhất thì giữ thẻ theo quyền lợi đó, những đối tượng có quyền lợi thấp hơn thì thu hồi thẻ.

P.V: Như ông đã nói, giải pháp căn cơ là xây dựng mã an sinh xã hội, BHXH đã có sự chuẩn bị như thế nào? Việc xây dựng mã này liệu có lãng phí khi Bộ Công an và Tư pháp cũng đang có kế hoạch xây dựng mã số định danh công dân và mã số này sẽ tích hợp tất cả các thông tin liên quan đến một con người?

* Sau khi thỏa thuận giữa BHXH và Bộ Y tế, Bộ Y tế đã chỉ đạo tăng cường ứng dụng CNTT tin cho lĩnh vực BHYT. Một trong những điều kiện tiên quyết là phải có được bộ mã định danh mới ứng dụng được. Nếu chưa có, vẫn phải sử dụng tên để đưa vào quản lý phần mềm là rất khó, phải cân nhắc thêm. BHXH đã bàn theo hướng kết hợp mã BHYT và BHXH vào chung một mã. Mã số định danh công dân đến năm 2020 mới công bố thì từ nay đến lúc đó sẽ phát sinh rất nhiều chi phí tốn kém nếu chúng ta không xây dựng mã an sinh. Sau này có mã số định danh rồi sẽ quy đổi, chuyển toàn bộ mã an sinh sang, không phải viết lại, như vậy sẽ không lãng phí. Các Bộ khác có sử dụng cũng không cần nghiên cứu lại.

P.V: Trân trọng cảm ơn ông!

Thanh Vân

(thực hiện)