Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador ngày 27-8 tuyên bố tạm đình chỉ mối quan hệ với Đại sứ quán Mỹ và Đại sứ quán Canada tại Mexico sau khi đại sứ hai nước này lên tiếng chỉ trích kế hoạch cải cách tư pháp do ông khởi xướng, cho rằng đây là hành động vi phạm chủ quyền và quyền tự quyết của Mexico.
"Các nước này cần học cách tôn trọng chủ quyền Mexico. Đây không phải điều tầm thường, bởi Mexico không lên lớp ai, không chỉ bảo họ cái gì đúng cái gì sai. Vì vậy, chúng ta muốn họ thể hiện sự tôn trọng tương tự", ông Obrador nhấn mạnh. Theo ông Obrador, quyết định chỉ áp dụng với đại sứ quán hai nước, không leo thang đến quan hệ giữa chính phủ Mexico với Mỹ và Canada. "Chừng nào vấn đề này chưa được giải quyết và hai nước này không thay đổi chính sách, tình trạng dừng quan hệ sẽ được duy trì", ông Obrador nói. Tuy nhiên, Tổng thống Obrador không tiết lộ cụ thể lệnh này sẽ được thực thi như thế nào và tác động ra sao đến các hoạt động ngoại giao, lãnh sự hay hợp tác song phương. Bộ Ngoại giao Mexico chưa đưa ra giải thích chính thức về tuyên bố của ông Obrador hay hướng thực thi quyết định.
Tuần trước, Đại sứ Mỹ tại Mexico Ken Salazar đã lên tiếng phê phán chương trình cải cách tư pháp do Tổng thống Obrador khởi xướng, đồng thời cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn nảy sinh từ chương trình này đối với quan hệ thương mại Mỹ - Mexico. Ngay sau đó, Đại sứ Canada tại Mexico Graeme C. Clark cũng đưa ra những nhận xét tương tự, trong đó nhấn mạnh tới những rủi ro đối với quan hệ thương mại trong bối cảnh 3 nước là thành viên của Hiệp định thương mại tự do Mỹ - Mexico - Canada (USMCA).
Tổng thống Obrador cho rằng phát biểu đầu tiên từ đại sứ Salazar là do Bộ Ngoại giao Mỹ tác động. Ông cho rằng những phát biểu từ giới chức Mỹ và Canada là "phi dân chủ" và "đáng hổ thẹn", yêu cầu đại diện ngoại giao hai nước xin lỗi Mexico và trao đổi rõ hơn với nước sở tại. "Chúng tôi sẽ không yêu cầu ông Salazar rời khỏi nước này. Nhưng tôi mong họ sẽ cam kết tôn trọng nền độc lập và chủ quyền của Mexico", ông nói.
Ngày 19-8, nhóm công đoàn đại diện cho nhân viên ngành tư pháp Mexico đã phát động đình công “vô thời hạn” trên phạm vi cả nước, trước thềm cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội về đề xuất cải cách tư pháp, do đảng Phong trào Tái thiết quốc gia (Morena) cầm quyền khởi xướng. Trong tuyên bố chung, nhóm công đoàn đại diện cho khoảng 55.000 nhân viên tư pháp của Mexico đã phản đối đề xuất cải cách ngành tư pháp, cho rằng kế hoạch này được đưa một cách vội vã và có thể ảnh hưởng đến tính độc lập của các thẩm phán trong quá trình thực thi nhiệm vụ.
B.N
