Nhằm phát triển kinh tế gia đình, đầu năm 2017, ông Nguyễn Hòa (1967, trú Lâm Tây, xã Đại Đồng, H. Đại Lộc, Quảng Nam) mua chú heo rừng đực về làm giống. Với bản chất hoang dã nên chú heo rất hung dữ, luôn tìm cách trở về với tự nhiên, rạng sáng ngày 18-12-2019, chú heo này sổng chuồng, chạy ra ngoài. Phát hiện và nhầm tưởng là heo rừng từ trên núi đi lạc xuống đồng bằng nên các ông: Lê Văn Mính (1970), Võ Điệp (1962), Lê Tiến Dũng (1954), Võ Thanh Hưng (1962), Nguyễn Văn Em (1966), Trần Vương (1980), Bùi Văn Thường (1985), Huỳnh Thành Công (1991), Nguyễn Văn Chanh (1968), Nguyễn Ngọc Trước (1952) và Nguyễn Văn Hậu (1989, cùng trú xã Đại Đồng) cùng nhau đuổi bắt, xẻ thịt chia nhau.

Phát hiện con heo đã sổng chuồng và nghe mọi người vừa bắt được heo rừng nên ông Hòa đến xem thì chuyện đã rồi. Tại đây, 11 người tham gia bắt con heo được chia 1,5kg thịt, riêng ông Hòa được xác định là chủ heo nên nhận phần nhiều hơn, được khoảng 10kg. Sau đó, ông Hòa gửi đơn đề nghị Công an xã Đại Đồng buộc 11 người tham gia bắt heo bồi thường số tiền 15 triệu đồng. Xác định đây là vụ việc không có dấu hiệu hình sự, Công an xã Đại Đồng hướng dẫn ông Hòa gửi đơn khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại đến Tòa nhờ giải quyết.

Tại phiên tòa ngày 8-4-2022, nguyên đơn trình bày: Gia đình nuôi con heo rừng giống được 3 năm, trọng lượng khoảng 120kg hơi. Ngày 16-12-2019, con heo sổng chuồng chạy ra ngoài thì bị các bị đơn bắt làm thịt. Khi hay tin, ông đến lấy heo về thì bị những người này đòi hành hung và chỉ được chia khoảng 6kg thịt. Nay ông khởi kiện, yêu cầu tòa buộc 11 bị đơn cùng liên đới phải trả lại 15 triệu đồng để mua lại heo giống nuôi.

Đại diện cho 11 bị đơn, anh Huỳnh Thành Công, khai: Khoảng 6 giờ đến 6 giờ 30 ngày 18-12-2019, anh ngủ dậy thì nghe tiếng la: “Heo rừng! Heo rừng!”. Anh cầm gậy cùng mọi người đuổi bắt. Do con heo rừng rất hung dữ, tấn công lại nên mọi người cùng nhau đuổi, đánh chết con heo giữa cánh đồng sau đó khiêng về. Con heo có trọng lượng khoảng 60kg. Sau khi mổ, anh và một số người chia nhau thịt, mỗi người nhận được 1,5 kg, còn ông Hòa được nhận về một đùi heo khoảng 10-12 kg. Ngoài ra, nhiều người dân đến xem mổ heo cũng được chia thịt nhưng không rõ trọng lượng bao nhiêu. Tại Công an xã Đại Đồng, anh và những người tham gia chia thịt heo đồng ý trả cho ông Hòa số tiền tương ứng với số thịt được chia (giá heo thị trường thời điểm đó là 360.000 đồng/kg). Nay nguyên đơn yêu cầu bồi thường 15 triệu đồng, các bị đơn không đồng ý. Ngoài ra, anh Công khẳng định: mọi người nghĩ là heo rừng đi lạc nên đuổi bắt, hoàn toàn không biết đó là heo của ông Hòa nuôi và cũng không nghe thông báo việc heo bị sổng chuồng…

Theo thẩm phán Trương Văn Triệu, việc nuôi động vật hoang dã nhưng không có giấy phép của cơ quan Kiểm lâm, không đảm bảo về an toàn chuồng trại và khi nghe tin heo bị giết thịt vẫn không báo cơ quan Công an mà chọn hình thức tự thương lượng nên nguyên đơn cũng có một phần lỗi. Hơn nữa, khi mọi người đang làm thịt thì ông Hòa đến nhận và yêu cầu được chia một phần nhưng các bên không thống nhất với nhau về số thịt đã nhận nên không có cơ sở để xác định giá trị thực cũng như chủng loại của con heo. Ngoài ra, nguyên đơn cũng không chứng minh được con heo có trọng lượng 120kg, không đưa được chứng cứ yêu cầu các bị đơn bồi thường số tiền 15 triệu đồng là xác đáng nên tòa không có căn cứ chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện.

Trong khi đó, các bị đơn đồng ý trả tiền cho ông Hòa theo hình thức ai nhận được bao nhiêu thì trả tiền bấy nhiêu theo giá thị trường tại thời điểm chia thịt nên cần chấp nhận sự tự nguyện của các bị đơn. Vì vậy, căn cứ Điều 585 BLDS 2015 quy định: nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường… HĐXX tuyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn; buộc 11 bị đơn cùng liên đới trả cho ông Hòa số tiền 6,12 triệu đồng.

M.T