Mất mát lớn

Cuộc xung đột tại Ukraine đã trở thành cuộc chiến tàn khốc nhất ở châu Âu kể từ sau chiến tranh Lạnh, với gần 19.000 dân thường đã thiệt mạng và bị thương. Gần 13 triệu người, tức hơn 1/3 dân số Ukraine phải rời bỏ nhà cửa. Ukraine cũng đã mất quyền kiểm soát một dải bờ biển, trong khi nền kinh tế bị tê liệt. Ngân hàng thế giới ước tính chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga đã tàn phá nền kinh tế Ukraine, khiến quy mô Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bị thu hẹp 1/3, với thiệt hại lên tới 350 tỷ USD. Hồi tháng 7-2022. Ukraine cho biết cần đến hơn 750 tỷ USD trong 10 năm tới để tái thiết đất nước.

Về phía Nga, các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã làm giảm doanh thu từ năng lượng và các mặt hàng xuất khẩu khác. Chỉ trong vòng vài ngày, 300 tỷ USD dự trữ ngoài tệ ở nước ngoài của Nga đã bị đóng băng. Các chính phủ phương Tây sau đó chuyển sang chặn tất cả đầu tư nước ngoài, ngắt kết nối 3/4 lĩnh vực tài chính của Nga và cấm vận năng lượng của nước này. Một năm sau khi cuộc xung đột bùng phát, kinh tế Nga vẫn trụ vững trước các đòn trừng phạt khốc liệt của phương Tây nhưng đã xuất hiện những tín hiệu đáng lo, như lạm phát tăng lên gần 12%, nguồn thu từ xuất khẩu dầu khí giảm… Số liệu mới nhất của Cơ quan Thống kê Liên bang Nga cho thấy GDP nước này năm 2022 giảm 2,1%. Trong khi đó, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo nền kinh tế Nga sẽ chứng kiến mức giảm GDP trong năm nay khoảng 3,4%.

Không dừng lại ở biên giới Ukraine và Nga, tác động kinh tế của cuộc xung đột đột được cảm nhận rõ từ những ngôi nhà lạnh giá ở châu Âu đến các thị trường thực phẩm ở châu Phi. Cuộc xung đột đã dẫn đến sự gián đoạn của hệ thống chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời khiến cho giá năng lượng tăng vọt dẫn tới lạm phát toàn cầu tăng mạnh và làm giảm sức mua của người tiêu dùng. Một nghiên cứu của Viện Kinh tế Đức Cologne cho biết cuộc khủng hoảng ở Ukraine đã gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu hơn 1.600 tỷ USD.

Cuộc chiến sẽ đi về đâu?

Trong năm qua, Nga đã kiểm soát được một số thành phố và cảng chiến lược, còn Ukraine nỗ lực giành lại các phần lãnh thổ và đẩy lùi các cuộc tấn công mới của Nga. Các quan chức Ukraine tin rằng quân đội Nga đang bắt đầu cho một hoạt động quân sự mới ở miền Đông Ukraine, đúng vào kỷ niệm 1 năm bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt. Tuần trước, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đánh giá cuộc tấn công mùa xuân của Nga đã bắt đầu. Ukraine cũng dự kiến thực hiện một cuộc phản công trong những tuần tới.

Đến nay không có dấu hiệu thực sự nào về một lối thoát cho cuộc xung đột Nga - Ukraine. Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đều không cho thấy dấu hiệu sẽ lùi bước. Các nhà phân tích nhìn chung đều đồng ý rằng hiện nay Nga và Ukraine khó đạt được thỏa thuận hòa bình để chấm dứt cuộc chiến. Với Tổng thống Putin, việc bị coi là nhượng bộ và rút lui dễ dàng khỏi cuộc chiến là điều khó chấp nhận. Nga không có ý định dừng lại hay tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình với Ukraine khi chưa đạt được lợi thế quân sự trên chiến trường.

Còn đối với Tổng thống Zelensky, việc nhượng bộ cũng là điều không thể chấp nhận. Kiev muốn giành lại toàn bộ phần lãnh thổ đã bị Moscow kiểm soát, bao gồm cả bán đảo Crimea. Ukraine kêu gọi đồng minh phương Tây viện trợ quân sự nhiều hơn và nhanh hơn nữa, cho phép Kiev đạt được lợi thế trước một cuộc đối đầu với Nga trong thời gian tới. Khi xung đột chuẩn bị bước sang năm thứ hai, phương Tây dường như không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải tiếp tục "bơm" vũ khí cho Ukraine với hy vọng Kiev sẽ đảo ngược tình thế. Ông Samuel Charap, nhà khoa học chính trị cao cấp tại tổ chức RAND, nhận định: "Sự thù địch giữa Nga và Ukraine có thể khiến cuộc xung đột này tiếp diễn trong một thời gian dài".

AN BÌNH