Theo Reuters, trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump viết: "Tổng thống Zelensky của Ukraine có thể chấm dứt chiến tranh với Nga gần như ngay lập tức nếu ông ấy muốn, hoặc ông ấy có thể tiếp tục chiến đấu". Cũng theo ông Trump, sẽ không có kịch bản Ukraine lấy lại Crimea mà Nga sáp nhập từ thời Tổng thống Barack Obama. Ông cũng nhấn mạnh Ukraine không được gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Ông Trump khẳng định: "Có những điều không bao giờ thay đổi!!!".

Tuyên bố trên được đưa ra ngay trước thềm cuộc hội đàm giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Zelensky cùng các nhà lãnh đạo châu Âu tại thủ đô Washington, dự kiến diễn ra trong ngày 18-8, để thảo luận về xung đột tại Ukraine. Đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên của hai nhà lãnh đạo tại Washington kể từ tháng 2, khi hai bên công khai bất đồng quan điểm về giải quyết xung đột giữa Nga và Ukraine. Đây cũng sẽ là cuộc gặp đầu tiên kể từ Hội nghị thượng đỉnh giữa ông Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska (Mỹ) hôm 15-8.

Cuộc gặp tại Washington được cho là nhằm củng cố vị thế của ông Zelensky trong bối cảnh Tổng thống Mỹ gây sức ép buộc Ukraine chấp nhận một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng để chấm dứt cuộc chiến đẫm máu nhất châu Âu trong 80 năm qua. Ông Trump đang thúc ép ông Zelensky đạt được một thỏa thuận sau khi ông gặp Tổng thống Putin tại Alaska. Sau cuộc gặp này, ông Trump đồng thuận với Nga về việc tìm kiếm hòa bình thay vì đạt được lệnh ngừng bắn trước. Trước đó ngày 16-8, khi trả lời kênh truyền hình Fox News sau cuộc gặp với ông Putin, ông Trump nhấn mạnh: "Giờ thì việc này thực sự phụ thuộc vào Tổng thống Zelensky. Và tôi cũng muốn nói rằng các nước châu Âu cần tham gia nhiều hơn một chút. Nhưng quyết định vẫn là ở Tổng thống Zelensky". Theo Tổng thống Trump, Tổng thống Zelensky cần tận dụng kết quả cuộc gặp thượng đỉnh tại Alaska giữa ông và Tổng thống Putin để đạt được một thỏa thuận chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài hơn 3 năm.

Nga - Ukraine đều phải nhượng bộ

Trả lời phỏng vấn NBC ngày 17-8, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho rằng cả Nga và Ukraine đều phải chấp nhận nhượng bộ để giải quyết xung đột. Ngoại trưởng Rubio nói rằng các cuộc thảo luận cần đề cập đến: Hình dạng các vùng lãnh thổ và đường biên giới sẽ ra sao sau khi xung đột kết thúc; Khát vọng chính đáng của Ukraine đối với an ninh lâu dài nhằm ngăn chặn một cuộc xung đột mới; Cách thức tái thiết một đất nước đã phải hứng chịu các cuộc tấn công trong suốt 3 năm rưỡi.

Ngoài ra, ông nhấn mạnh, nếu muốn có một thỏa thuận, mỗi bên đều sẽ phải nhượng bộ. "Đây đều là những yếu tố then chốt của bất kỳ thỏa thuận nào. Chúng ta hiểu điều đó. Và nếu muốn có một thỏa thuận, mỗi bên sẽ phải từ bỏ một điều gì đó", Ngoại trưởng Mỹ nói thêm.

Thế "tiến thoái lưỡng nan" của Ukraine

Ngày 17-8, theo giờ địa phương, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo đã đến Mỹ và đang chuẩn bị cho cuộc gặp sắp tới với Tổng thống Donald Trump, cùng sự tham gia của các nhà lãnh đạo châu Âu. Trước thềm cuộc gặp, Tổng thống Zelensky dường như đang rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan: chấp nhận rủi ro để đối đầu với "cơn thịnh nộ" của Tổng thống Mỹ, hoặc đồng ý một thỏa thuận nhanh nhằm kết thúc chiến tranh với Nga, đổi lại là việc phải nhượng bộ lãnh thổ cùng những cam kết an ninh mơ hồ.

Theo hãng tin Bloomberg, đây là tình thế khó khăn của nhà lãnh đạo Ukraine phải đối mặt trước khi lên đường tới Washington để hội đàm với Tổng thống Mỹ vào ngày 18-8. Trước đó, hội nghị thượng đỉnh tại Alaska giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Nga Putin đã khép lại mà không đạt được lệnh ngừng bắn, để lại rất ít không gian cho nhà lãnh đạo Ukraine. Tình hình càng thêm mong manh khi gợi nhớ đến chuyến thăm Nhà Trắng hồi tháng 2 của Tổng thống Zelensky - nơi ông và nhà lãnh đạo Mỹ đã có những tranh luận tranh cãi gay gắt, khiến viện trợ quân sự của Mỹ cho Kiev tạm thời bị đình chỉ. Lần này, ông Zelensky sẽ có sự đồng hành của nhiều lãnh đạo châu Âu. Song ảnh hưởng thực sự của châu Âu đối với Mỹ về vấn đề Ukraine vẫn là một câu hỏi lớn và quan điểm của họ cũng không phải lúc nào cũng thống nhất.

Trong bài viết trên mạng xã hội X, ông Zelensky cho biết: "Chúng ta đều có chung mong muốn chấm dứt cuộc chiến này một cách nhanh chóng và bền vững. Và hòa bình phải bền vững", ông nhấn mạnh đồng thời nhắc đến việc cách đây nhiều năm, nước này đã "phải từ bỏ Crimea, một phần phía Đông của chúng tôi - một phần Donbas". Bên cạnh đó, ông cũng đề cập đến việc "Ukraine nhận được cái gọi là "bảo đảm an ninh" vào năm 1994, nhưng chúng đã không phát huy tác dụng". "Người Ukraine đang chiến đấu vì đất đai của mình, vì nền độc lập của mình. Hiện nay, quân đội chúng tôi đang có những thành công ở vùng Donetsk và Sumy. Tôi tin tưởng rằng chúng tôi sẽ bảo vệ được Ukraine, sẽ đảm bảo an ninh một cách hiệu quả, và người dân chúng tôi sẽ mãi mãi biết ơn Tổng thống Trump, toàn thể nước Mỹ, cùng mọi đối tác và đồng minh vì sự ủng hộ và hỗ trợ vô giá", ông tuyên bố rõ. Ông cũng khẳng định: "Nga phải chấm dứt cuộc chiến này… Tôi hy vọng rằng sức mạnh chung của chúng ta với Mỹ, với những người bạn châu Âu, sẽ buộc Nga phải đi đến một nền hòa bình thực sự".

Trước khi đến Mỹ, ngày 17-8, Tổng thống Zelensky cũng có cuộc họp song phương với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula Von der Leyen tại Brussels. Tại đây, nhà lãnh đạo Ukraine và châu Âu đã có những phát biểu cứng rắn ngay trước khi cùng có cuộc hội đàm với Tổng thống Trump vào ngày 18-8. Theo tờ The Kyiv Independent, bà Von der Leyen khẳng định, các đường biên giới quốc tế không thể bị thay đổi bằng vũ lực, đồng thời nhấn mạnh rằng những quyết định liên quan đến lãnh thổ Ukraine không thể được đưa ra nếu thiếu sự tham gia của Ukraine.

Phát biểu tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Zelensky ở Brussels, bà Von der Leyen bày tỏ ủng hộ việc thiết lập các "đảm bảo an ninh tương tự Điều 5 của NATO" cho Kiev, nhấn mạnh Ukraine phải trở thành "một con nhím thép" mạnh mẽ trong cuộc chiến với Nga. Bà cũng hoan nghênh khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng tham gia vào việc thiết lập cơ chế bảo đảm an ninh cho Ukraine, đồng thời cho biết Liên minh châu Âu (EU) cùng các nước trong "liên minh tự nguyện" sẵn sàng đóng góp phần việc của mình.

AN BÌNH