Thông báo này được đưa ra sau vụ việc 2 binh sĩ lực lượng Vệ binh Quốc gia Mỹ bị bắn gần khuôn viên Nhà Trắng. Theo hãng tin Reuters, nạn nhân là nữ vệ sĩ Sarah Beckstrom, 20 tuổi, tử vong do vết thương quá nặng; đồng đội Andrew Wolfe, 24 tuổi, thì đang trong tình trạng nguy kịch. Vụ nổ súng xảy ra chiều 26-11 khi hai binh sĩ đang làm nhiệm vụ tuần tra gần Nhà Trắng. Giới chức Mỹ coi đây là một vụ khủng bố và đã mở cuộc điều tra quy mô lớn.

Nghi phạm được xác định là Rahmanullah Lakanwal, 29 tuổi, quốc tịch Afghanistan. Theo cơ quan điều tra, đối tượng đã lái xe xuyên nước Mỹ, bất ngờ nổ súng phục kích lực lượng Vệ binh Quốc gia gần khu vực ga tàu điện ngầm Farragut West. Hung thủ sử dụng súng ổ quay cỡ lớn bắn gục một binh sĩ rồi tiếp tục nổ súng về phía người thứ hai. Sau cuộc đấu súng, nghi phạm bị bắn bị thương và bị bắt giữ, hiện điều trị trong bệnh viện dưới sự canh gác nghiêm ngặt. Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã khám xét nhiều địa điểm trong quá trình mở rộng điều tra, trong đó có một ngôi nhà ở bang Washington liên quan đến nghi phạm. Nhiều thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính xách tay, máy tính bảng bị thu giữ. Nhà chức trách cho biết nghi phạm dường như hành động đơn lẻ, song chưa công bố động cơ cụ thể.

Phát biểu trong cuộc điện đàm nhân Lễ Tạ ơn với các quân nhân Mỹ, Tổng thống Trump gọi đây là “một hành động khủng bố man rợ giữa lòng thủ đô”, đồng thời quy trách nhiệm cho các chính sách kiểm tra nhập cư “thiếu chặt chẽ” dưới thời chính quyền cựu Tổng thống tiền nhiệm Joe Biden. Ông cho rằng nghi phạm là một trong số hàng chục nghìn người Afghanistan được đưa vào Mỹ sau cuộc rút quân hỗn loạn năm 2021.

Theo hồ sơ chính phủ Mỹ, Lakanwal vào Mỹ năm 2021 theo chương trình Operation Allies Welcome, vốn được thiết lập để tái định cư những người Afghanistan từng hỗ trợ quân đội và cơ quan Mỹ, nhằm tránh nguy cơ bị Taliban trả thù. Đối tượng từng làm việc với các đơn vị địa phương do CIA hậu thuẫn tại Afghanistan. Dù vậy, chính quyền Mỹ khẳng định anh ta không có tiền án và đã trải qua các quy trình sàng lọc an ninh thời điểm nhập cảnh. Đáng chú ý, Lakanwal được chấp thuận quy chế tị nạn trong năm nay, sau khi ông Trump đã nhậm chức. Tổng thống Mỹ thừa nhận điều này nhưng nhấn mạnh việc trục xuất những người đã được cấp quy chế hợp pháp rất khó, song khẳng định chính quyền sẽ tìm mọi cách để siết chặt kiểm soát.

Vụ việc lập tức dẫn đến hàng loạt động thái cứng rắn về nhập cư. Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) và Sở Di trú - Nhập tịch (USCIS) thông báo đình chỉ vô thời hạn việc xử lý các hồ sơ nhập cư liên quan đến công dân Afghanistan để rà soát lại. Giám đốc USCIS Joseph Edlow cho biết ông đã được yêu cầu tiến hành "đánh giá lại một cách toàn diện và nghiêm ngặt từng hồ sơ cấp thẻ xanh cho công dân đến từ nhiều quốc gia”. Ông Edlow không nêu cụ thể danh sách những nước này, song dẫn chiếu lệnh cấm nhập cảnh đã được Tổng thống Trump ban hành hồi tháng 6 đối với công dân 19 nước, trong đó có Afghanistan, Burundi, Togo, Venezuela, Sierra Leone và Turkmenistan.

Phát biểu sau vụ nổ súng, ông Trump tuyên bố cần “đánh giá lại từng trường hợp người Afghanistan đã vào Mỹ dưới thời chính quyền Biden” và trục xuất bất kỳ ai “không thuộc về hoặc không mang lại lợi ích cho nước Mỹ”. Theo truyền thông, chính quyền hiện nay đã chỉ đạo rà soát diện rộng đối với khoảng 233.000 người tị nạn nhập cảnh vào Mỹ từ ngày 20-1-2021 đến 20-2-2025 theo bản ghi nhớ do Giám đốc Edlow ký.

Tổng thống Trump cũng cho biết đã chỉ đạo triển khai thêm 500 binh sĩ Vệ binh Quốc gia tới Washington, nâng tổng quân số hiện diện tại thủ đô lên hơn 2.300 người kể từ khi chính quyền ban bố tình trạng khẩn cấp về tội phạm hồi tháng 8. Vụ tấn công không chỉ làm rung chuyển an ninh thủ đô Mỹ mà còn tạo thêm cơ sở để ông Trump thúc đẩy chương trình nghị sự siết chặt nhập cư - một trụ cột chính trị trong nhiệm kỳ thứ hai của ông, với lập luận rằng ngay cả các con đường nhập cư hợp pháp như tị nạn cũng tiềm ẩn rủi ro an ninh nghiêm trọng cho nước Mỹ.

A.BÌNH