Báo The Kyiv Independent của Ukrainr ngày 14-8 dẫn phát biểu của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Mỹ sẵn sàng cung cấp cho Ukraine các bảo đảm an ninh khi hòa bình được thiết lập, nhưng việc gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) không nằm trong danh sách các phương án bảo đảm.

Phát biểu của Tổng thống Macron được đưa ra sau cuộc gọi video với Tổng thống Mỹ Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và một số nhà lãnh đạo châu Âu. Cuộc thảo luận trực tuyến diễn ra chỉ 2 ngày trước khi Tổng thống Trump dự kiến gặp người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại Alaska vào ngày 15-8. Phát biểu trước báo giới sau cuộc điện đàm, ông Macron truyền đạt lại sự bảo đảm của ông Trump rằng Washington sẵn sàng hỗ trợ an ninh châu Âu sau cuộc chiến ở Ukraine, nhưng loại trừ khả năng Ukraine gia nhập NATO. "Tổng thống Trump đã nói rõ điều này bằng chính những lời như vậy", ông Macron tiết lộ với báo chí và cho biết thêm: "Ông ấy thậm chí còn nói những điều rất quan trọng đối với tôi: NATO không nên là một phần của những bảo đảm an ninh này, điều mà chúng ta biết là một điểm then chốt đối với phía Nga, nhưng Mỹ và tất cả các đồng minh sẵn sàng tham gia thì nên là một phần của các bảo đảm đó". Tổng thống Macron đã ca ngợi sự sẵn sàng của Washington trong việc cam kết đưa ra các bảo đảm an ninh là một tín hiệu tích cực, bất chấp việc ông Trump phản đối tư cách thành viên NATO của Ukraine.

Theo báo The Kyiv Independent, các nhà lãnh đạo Ukraine và châu Âu từ lâu đã kêu gọi Mỹ ủng hộ các bảo đảm an ninh mạnh mẽ cho Kiev trong trường hợp đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Nga. Tuy nhiên, cho đến nay, chính quyền Trump vẫn do dự trong việc đưa ra cam kết về các bảo đảm như vậy- một lập trường từng làm đổ vỡ thỏa thuận khoáng sản Mỹ-Ukraine và tạo ra sự bất định cho kế hoạch của cái gọi là "Liên minh tự nguyện". Hiện Nhà Trắng chưa đưa ra phản hồi về thông tin này. Giới phân tích nhận định, dù động thái của ông Trump đáp ứng phần nào yêu cầu quan trọng từ Ukraine và châu Âu, mức độ cam kết của Mỹ nhiều khả năng vẫn thấp hơn kỳ vọng. Ông Trump nhắc lại lập trường rằng Mỹ sẽ không viện trợ vũ khí hoặc triển khai binh sĩ trực tiếp tại Ukraine, nhưng sẵn sàng bán vũ khí cho các nước châu Âu để chuyển giao cho Kiev.

Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhiều lần khẳng định rằng gia nhập NATO là bảo đảm an ninh tốt nhất cho Ukraine sau chiến tranh. Kiev chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO vào tháng 9-2022, sau khi Nga tuyên bố sáp nhập bất hợp pháp bốn tỉnh của Ukraine, bao gồm Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia, và Kherson.

Báo The Kyiv Independent cho biết thêm trong tuyên bố chung sau cuộc gọi ngày 13-8, ông Macron, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết Nga không nên có quyền phủ quyết việc Ukraine gia nhập Liên minh. "Không nên áp đặt bất kỳ hạn chế nào đối với lực lượng vũ trang Ukraine hoặc đối với hợp tác của họ với các quốc gia thứ ba. Nga sẽ không có quyền phủ quyết con đường của Ukraine tiến tới EU và NATO", tuyên bố của "Liên minh tự nguyện" (nhóm gồm các quốc gia sẵn sàng hỗ trợ Ukraine) nêu rõ. Một tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp trực tuyến ngày 13-8 của "Liên minh tự nguyện" nhấn mạnh cần phải đảm bảo an ninh vững chắc và tin cậy cho Ukraine để Kiev có thể bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nước này. Liên minh tự nguyện sẵn sàng đóng vai trò tích cực và đã hoàn tất các kế hoạch quân sự để hỗ trợ Ukraine, có thể triển khai trong trường hợp đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Trong khi đó, Nga cho rằng việc NATO mở rộng và mong muốn gia nhập NATO của Ukraine làm lý do buộc Moscow triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở UKraine. Chính ông Trump cũng từng lặp lại luận điểm này, cho rằng việc ông Joe Biden khi làm Tổng thống Mỹ ủng hộ nguyện vọng NATO của Ukraine đã khơi mào cho cuộc xung đột ở Ukraine.

Liên quan tới cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thông tin và Báo chí Bộ Ngoại giao Nga Alexey Fadeyev xác nhận Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov sẽ tham dự. Ông Fadeyev cũng cho biết, tại Alaska, Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ thảo luận tất cả các vấn đề trong quan hệ song phương giữa hai nước, trong đó có khủng hoảng Ukraine.

Ngày 13-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết nếu hội nghị thượng đỉnh với người đồng cấp Nga Putin ngày 15-8 ở Alaska diễn ra thuận lợi, ông muốn tổ chức ngay một hội nghị thượng đỉnh ba bên với các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine. Tổng thống Trump cũng cảnh báo rằng Nga có thể sẽ phải đối mặt với "những hậu quả rất nghiêm trọng" nếu Tổng thống Putin không chấp thuận một thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt xung đột tại Ukraine. "Tôi không muốn nói trước, nhưng nếu không đạt được thỏa thuận, sẽ có những hậu quả rất nghiêm trọng", ông Trump nói với các phóng viên tại Trung tâm Kennedy, đồng thời xác nhận rằng cuộc gặp với Tổng thống Putin sắp tới sẽ là "cuộc gặp đầu tiên để đánh giá tình hình".

AN BÌNH