Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy đảng, chính quyền và cả hệ thống chính trị cùng toàn dân, sau 5 năm thực hiện Chỉ thị 37 (ngày 20-8-2014) của Thành ủy Đà Nẵng về "Tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống, kiểm soát tội phạm và tệ nạn ma túy", bước đầu Đà Nẵng đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Tiêu biểu nhất chính là đã có sự chuyển biến tích cực từ nhận thức đến hành động của mỗi tổ chức, cá nhân trước vấn đề luôn được xem là "thách thức, vấn nạn toàn cầu"...

Trương Văn Hậu cùng 2,5 kg ma túy các loại bị bắt giữ vào tháng 2-2019.

Diễn biến phức tạp

Hiện nay, ma túy là vấn nạn toàn cầu và tệ nạn, tội phạm về ma túy đã và đang trở thành một trong những thách thức đe dọa an ninh ở hầu hết các quốc gia, vùng lãnh thổ. Do chịu ảnh hưởng của tình hình tội phạm về ma túy trên thế giới, trong khu vực và tình hình chung trong nước, nên tình hình hoạt động của tội phạm ma túy tại thành phố trong các năm qua có những diễn biến phức tạp.

Theo Phòng CSĐTTP về ma túy CATP, qua công tác đấu tranh, khám phá các vụ án ma túy thời gian qua, cho thấy nguồn ma túy thẩm lậu vào thành phố chủ yếu là từ TP Hồ Chí Minh, Quảng Trị, Nghệ An, Hà Tĩnh, Hải Phòng, Hà Nội... thông qua sự câu kết, móc nối giữa các đối tượng trong và ngoài thành phố. Đáng chú ý, lực lượng chức năng đã phát hiện, bắt giữ 2 trường hợp đối tượng đưa ma túy từ nước ngoài về thành phố tiêu thụ thông qua dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không. Số đối tượng hoạt động phạm tội có sử dụng ma túy luôn chiếm tỷ lệ cao (trên 90%), trong đó, tội phạm tàng trữ, vận chuyển, mua bán loại ma túy tổng hợp (MTTH) ngày càng phổ biến và liên tục gia tăng. Nhiều loại MTTH mới với mẫu mã đa dạng liên tục được tội phạm sản xuất, đưa ra thị trường, thu hút số lượng lớn giới trẻ sử dụng. Đặc biệt là "cỏ Mỹ" chứa nhiều chất mới, có tác dụng gây ảo giác, dẫn đến tình trạng loạn thần, nguy hiểm tương tự như ma túy đá, nhưng chưa quy định trong danh mục quản lý của Chính phủ, trong khi đó loại ma túy này đang có những diễn biến phức tạp, khó lường.

Cùng với diễn biến tình hình phức tạp, thời gian qua, trên địa bàn thành phố cũng đã ghi nhận một vài vụ án, vụ việc sử dụng ma túy gây ảo giác, loạn thần (thường gọi là ngáo đá) dẫn đến các hành vi phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, khiến dư luận hết sức hoang mang, bức xúc. Điển hình như 2 vụ án giết người dã man vào cuối năm 2016 do đối tượng Nguyễn Hoài Thanh (1986, trú P.Thanh Khê Đông, Q. Thanh Khê) và Lê Tấn Tài (1982, trú P.Nại Hiên Đông, Q. Sơn Trà) gây ra sau khi sử dụng ma túy. Ngoài ra, còn nhiều trường hợp có dấu hiệu loạn thần có hành vi nguy hiểm như vụ Phan Thanh Vũ (1993, trú P. Thuận Phước, Q. Hải Châu) trèo lên dây cáp cầu Thuận Phước; Phan Gia Anh An (1980, trú P. Hải Châu 2, Q. Hải Châu) cầm dao leo lên nóc nhà cố thủ; Nguyễn Đình Quân (1982, trú P. Chính Gián, Q. Thanh Khê) la hét, đập phá và tấn công làm bị thương 2 cán bộ Công an phường...

Do các loại MTTH thuộc nhóm ma túy có tính kích thích, ảo giác, nên các đối tượng có xu hướng chọn nơi có âm thanh cường độ mạnh, ánh sáng nhiều màu sắc để sử dụng, sau đó tiếp tục đến các cơ sở kinh doanh lưu trú để tiếp tục "xả thuốc".  Các yếu tố này là nguyên nhân chính khiến tội phạm tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy phát sinh, phát triển mạnh trong thời gian qua.

Phạm Thị Nga cùng tang vật hơn 2 kg ma túy bị Phòng CSMT CATP bắt giữ vào tháng 10-2014.

Tăng cường đấu tranh, ngăn chặn

Theo Thượng tá Huỳnh Văn Bình - Phó trưởng Phòng CSMT CATP, lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy tích cực tham mưu triển khai thực hiện các giải pháp, biện pháp phòng, chống ma túy. Ngoài ra,  tăng cường các mặt công tác nghiệp vụ, kiểm soát tình hình trên các tuyến, địa bàn trọng điểm và các lĩnh vực, hệ loại đối tượng có liên quan đến tình hình hoạt động của tội phạm và người nghiện ma túy. Từ công tác quản lý, theo dõi, 5 năm qua, lực lượng chuyên trách đã phát hiện, bắt giữ 882 vụ, 1.241 đối tượng hoạt động phạm tội về ma túy; thu giữ 79,5 kg ma túy các loại cùng nhiều tang vật khác có liên quan. Trong đó đã triệt phá nhiều đường dây vận chuyển, mua bán trái phép với khối lượng lớn từ ngoài vào thành phố.

Điển hình, ngày 19-10-2014, CATP phá Chuyên án 124N triệt phá đường dây đưa ma túy từ Lạng Sơn, Hà Nội về Đà Nẵng, bắt quả tang Phạm Thị Nga (1971) và Phạm Thị Bích Phượng (1992), cùng trú tại Q. Sơn Trà về hành vi mua bán trái phép chất ma túy; thu giữ 2.508 viên thuốc lắc và 2,1 kg ma túy đá, 7 cây kiếm, 1 súng bắn điện, cùng nhiều giấy tờ giao dịch tiền lên đến hàng chục tỷ đồng. Ngày 1-2-2019, CATP phá Chuyên án 789N, triệt phá đường dây vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy từ Hà Tĩnh về Đà Nẵng, bắt quả tang Trương Văn Hậu (1991, trú P. An Khê, Q. Thanh Khê); thu giữ  2,5kg ma túy các loại. Ngày 17-3-2019, CAQ Hải Châu bắt giữ Lê Văn Quốc Vũ (1982, trú Điện Hồng, Điện Bàn, Quảng Nam) và 4 đối tượng khác về hành vi tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy từ TP Hồ Chí Minh về Đà Nẵng tiêu thụ; thu giữ tổng cộng hơn 1kg MTTH...

Theo Thượng tá Huỳnh Văn Bình, so với giai đoạn 5 năm (2010 - 2014), các lực lượng chức năng thành phố đã phát hiện, bắt giữ nhiều hơn 476 vụ (tăng 117%), 671 đối tượng (tăng 118%); khối lượng ma túy các loại thu giữ nhiều hơn 65 kg (tăng 452%). Trong đó, khối lượng cần sa thu giữ ít hơn 3 kg (giảm hơn 30%), nhưng khối lượng MTTH thu giữ nhiều hơn 22,4 kg (tăng 560%), heroin nhiều hơn 0,6 kg (tăng 120%). Đáng chú ý là loại ma túy có tên gọi "cỏ Mỹ" bắt đầu xuất hiện từ năm 2016 đến nay với các chất ma túy được tẩm ướp trong "cỏ Mỹ" liên tục được thay đổi, nhiều chất chưa có trong danh mục quản lý của Chính phủ.

Có được kết quả nêu trên, theo Đại tá Nguyễn Xuân Cường - Trưởng Phòng CSMT CATP, đó là nhờ Đảng ủy, Giám đốc CATP tiếp tục quan tâm chỉ đạo CA các đơn vị, địa phương thực hiện nghiêm túc các chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và nghị quyết Chính phủ, gắn kết với chỉ thị của Thành ủy, chương trình, đề án của UBND thành phố; cụ thể hóa bằng các kế hoạch chuyên đề về ma túy, triển khai liên tục các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy và kiểm tra, xử lý người nghiện ma túy, góp phần đảm bảo ANTT trên địa bàn thành phố.

D.N.H