Sau khi "ăn" hết cát tại bãi Trằm ở xã Lộc Tiến (H.Phú Lộc, TT-Huế), Công ty cổ phần Vật liệu xây dựng 368 (viết tắt: Cty 368) đã để lại các hố sâu hoắm mà hơn một năm rưỡi qua vẫn không chịu hoàn thổ. Thực trạng này khiến người dân địa phương nơm nớp lo sợ sạt lở núi, sạt đồi trong mùa mưa lũ sắp đến.

Một trong những hố sâu mà DN khai thác cát để lại.

Khai thác vượt quá độ sâu

Năm 2015, Cty 368 được UBND tỉnh TT-Huế cấp phép khai thác cát tại bãi Trằm (xã Lộc Tiến để làm vật liệu san lấp. Giấy phép khai thác khoáng sản có hiệu lực đến hết ngày 24-12-2018. Theo nội dung giấy phép, doanh nghiệp (DN) được khai thác cát trên diện tích 3ha, độ sâu so với bề mặt hiện trạng là 3m, trữ lượng khai thác là 65.000m3.

Nội dung giấy phép là vậy, nhưng Cty 368 lại thực hiện khai thác vượt độ sâu cho phép nên đã tạo ra nhiều hồ nước sâu hoắm. Những hồ nước này không được rào chắn hoặc chỉ được rào chắn sơ sài, không có biển cảnh báo nên rất nguy hiểm cho người dân và vật nuôi khi qua đây.

Ngoài ra, nhiều người dân phản ánh đến chính quyền, việc Cty 368 khai thác cát khiến ruộng vườn và nhiều diện tích keo tràm của dân sạt lở nặng. Nhiều hộ dân tại thôn Thủy Dương cho biết khi họ phản đối hoạt động khai thác cát làm sạt lở vườn tược, họ đã bị một số đối tượng tìm đến đe dọa...

Sau khi nhận được phản ánh của người dân, Phòng TN&MT H. Phú Lộc đã kiểm tra và nhận thấy, việc khai thác cát của DN vượt quá phạm vi ranh giới độ sâu được phép khai thác từ 1-2m nên từng đình chỉ hoạt động và đề xuất phạt tiền đối với Cty 368. Tiếp đó, lực lượng chức năng của tỉnh TT-Huế lập đoàn kiểm tra và kết luận, Cty 368 đã vi phạm về lĩnh vực tài nguyên khoáng sản. Vì vậy, UBND tỉnh TT-Huế vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 180 triệu đồng đối với Cty 368 vì đã khai thác cát làm vật liệu xây dựng vượt quá phạm vi ranh giới độ sâu được phép khai thác so với Quyết định số 31/2015/QĐ-UBND của UBND tỉnh TT-Huế.

Doanh nghiệp chưa chịu hoàn thổ

Giữa tháng 7-2020, có mặt tại bãi Trằm nơi Cty 368 "ăn" hết cát đã để lại nhiều hố sâu rất nguy hiểm, không biển cảnh báo hay rào chắn, tình trạng sạt lở tại mỏ đã và đang xảy ra. Ông Lê Công An, hộ dân sống ngay bên cạnh hai hồ nước bức xúc: "Hồ nước rất sâu, sạt lở mỗi lúc thêm nghiêm trọng. Đã gần đến mùa mưa lũ, người dân chúng tôi lại thấp thỏm, lo sợ núi sạt lở. Con cái đi học nếu không cẩn thận dễ bị sẩy chân xuống hồ. Mùa mưa năm ngoái, sạt lở một đoạn đường dân sinh, không biết năm nay sẽ thiệt hại gì nữa".

Qua tìm hiểu được biết, năm 2019, theo văn bản yêu cầu hoàn thổ mặt bằng mà Ban Quản lý Khu kinh tế - Công nghiệp (BQL KKT- CN) tỉnh TT-Huế gửi đến Cty 368, yêu cầu đơn vị khai thác thực hiện các nhiệm vụ như trong giấy phép, bên cạnh hoàn thổ phải có phương án cải tạo bờ, thửa; đất dùng để san lấp là loại đất thải (nằm ở lớp dưới), chứ không được dùng đá hoặc đất lẫn đá, lớp trên có thể trồng trọt được, nhằm trồng cây phục hồi môi trường. Tuy nhiên, đến nay đã hơn một năm rưỡi nhưng Cty 368 vẫn chưa hoàn thổ, san lấp một mét vuông đất nào.

Theo BQL KKT- CN tỉnh TT-Huế, trường hợp DN tiếp tục chây ì, Ban sẽ quyết định sử dụng quỹ để hoàn thổ. Nếu các phương án trên không đạt kết quả, còn một phương án nữa là sẽ dùng tiền ký quỹ môi trường của DN để hoàn thổ. Theo quy định, nếu DN hoàn thổ đúng quy định sẽ nhận lại số tiền ký quỹ đó, còn không Nhà nước sẽ sử dụng hoàn thổ. Thế nhưng theo một cán bộ Phòng TN&MT H. Phú Lộc, DN này chỉ mới ký quỹ bảo vệ môi trường với mức hơn 200 triệu đồng trong tổng 850 triệu đồng. Qua ước tính thì số tiền trên chỉ mới đủ hoàn thổ khoảng 1/5 diện tích, đó là chưa nói đến kinh phí tu sửa đường sá hư hỏng do DN vận chuyển cát gây nên.

Trao đổi với P.V, ông Vương Đình Cẩm- Chủ tịch UBND xã Lộc Tiến, cho rằng: "Người dân nhiều lần và liên tục phản ánh đến xã và yêu cầu phía DN khai thác cát sớm hoàn thổ, lấp các hồ nước để cho dân sớm ổn định đời sống. Nhưng việc này chỉ có tỉnh mới làm được, chứ xã không có thẩm quyền. Nếu Cty 368 vẫn không chịu hoàn thổ thì mùa mưa lũ tới rất dễ xảy ra sạt lở núi, sạt đồi bãi Trằm, ảnh hưởng đến đời sống của các hộ dân sống dưới chân núi".

HẢI LAN