Chiều 28-2, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã làm việc với Bộ Tài chính và các bộ, ngành về thực trạng tình hình tài chính của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam; chính sách ưu đãi thuế, tài chính đối với hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Báo cáo do Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải trình bày cho thấy, cả nước hiện có 21.400 doanh nghiệp FDI (chiếm khoảng 3% tổng số doanh nghiệp). Khối FDI đóng góp hơn 70% kim ngạch xuất nhập khẩu và 15% thu ngân sách nhà nước. Trong 3 năm gần đây, tỷ lệ doanh nghiệp FDI báo lỗ là trên 50%, dẫn đến tình trạng chuyển giá ngày càng phức tạp.
Đặt câu hỏi “tại sao 52% doanh nghiệp FDI báo lỗ mà vẫn mở rộng hoạt động và tốc độ mở rộng cao hơn”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng đây là vấn đề rất quan trọng, Bộ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. “Hiện vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp FDI là 1,5 triệu tỷ đồng và tổng tài sản 5 triệu tỷ đồng là con số rất lớn thì người ta bỏ vốn thực không, tổng tài sản thực không? Samsung họ nói đã đầu tư 15 tỷ USD thì ta tính thế nào cho đúng 15 tỷ USD, trong khi đó họ cứ khấu hao tài sản thôi”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nêu.
Ông cũng chỉ ra hiện nay ở miền Trung có khu kinh tế được đầu tư hạ tầng đồng bộ sân bay, cảng biển, đường cao tốc giúp vùng này không còn khó khăn nữa, nhưng doanh nghiệp đầu tư vào vẫn được hưởng khung chính sách cũ, ưu đãi hơn cả đầu tư ở Hà Nội. Ngoài ra, chính sách ưu đãi thuế hiện nay quá phức tạp, vừa ưu đãi ngành nghề, vừa ưu đãi theo lĩnh vực hoạt động, dự án đầu tư, khu công nghiệp, sản phẩm, quy mô dự án, số lượng lao động nữ... Những nội dung này phải đánh giá lại nghiêm túc hơn.
Dẫn số liệu đáng chú ý về tình trạng doanh nghiệp FDI vốn mỏng “tay không bắt giặc”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho hay, qua kiểm soát 140 doanh nghiệp có vốn vay gấp trên 4 lần vốn chủ sở hữu thì 100% số doanh nghiệp này đều là FDI, cá biệt có doanh nghiệp tỷ lệ này gấp hàng trăm lần như Samsung Display, Capitalland Tower... Trong khi đó, xem xét các hạng mục khác của cán cân thanh toán, bà Nguyễn Thị Hồng cho biết cổ tức chi cho các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam rất lớn, khoảng 10 tỷ USD. Ngân hàng Nhà nước sẽ làm việc với Tổng cục Thống kê để làm rõ hơn các số liệu liên quan.
Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Việt Nam cần có cơ chế kiểm soát doanh nghiệp FDI nâng tỷ lệ vốn chủ sở hữu trong cơ cấu vốn đầu tư, khuyến khích họ tăng vốn chủ, giảm vốn vay, khắc phục tình trạng vốn mỏng, cũng như cơ chế kiểm soát tài sản hình thành sau đầu tư để khắc phục tình trạng chuyển giá. Xây dựng hệ thống dữ liệu thông tin quốc gia chia sẻ thông tin FDI từ đăng ký, đầu tư mở rộng, doanh thu, lợi nhuận, chi phí; hệ thống chuyên biệt trong Thanh tra thuế để xử lý tình trạng chuyển giá hiệu quả hơn.
Cũng theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, mục tiêu tới đây là tiếp tục tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài nhưng có định hướng và chọn lọc, vì vậy việc thiết kế các chính sách ưu đãi phải làm sao đảm bảo ưu đãi cho nhà đầu tư nhưng vẫn đảm bảo nguồn thu cho ngân sách; thu hút đầu tư theo ngành, lĩnh vực, khuyến khích được chuỗi liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài, khắc phục những bất cập hiện nay.
CTV
