Những học sinh không nghỉ hè
(Cadn.com.vn) - Trường Giáo dưỡng số 3, thuộc Tổng cục Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp -Bộ CA (đóng trên địa bàn thôn Phú Túc, xã Hòa Phú, H. Hòa Vang, TP Đà Nẵng) hiện có 700 em học sinh (HS) theo học. Đây là những HS cá biệt, thường xuyên vi phạm pháp luật. Sau những ngày tháng học tập, cải tạo, các em đang thắp lên hy vọng làm lại cuộc đời, trở thành những người có ích cho xã hội. Chính ngôi trường với tất cả đều là HS cá biệt nên cũng có một điều đặc biệt, đó là trường không có những ngày nghỉ hè. Còn với chúng tôi, khi nói đến trường và các HS, xin được gọi các em là…
Vượt qua lỗi lầm
Trước mặt tôi là cô bé khá xinh xắn, em tên N.T.H.T. Năm nay T. mới 15 tuổi, vào trường giáo dưỡng được 2 tháng. Khuôn mặt cô bé non nớt đến lạ thường khi ngồi nói chuyện cùng tôi, khác hẳn với những gì trong câu chuyện của em đang kể, và tưởng tượng của tôi về một đứa trẻ thường xuyên đi trấn lột tiền bạc, tài sản của các bạn đồng trang lứa và những em HS dưới cấp. T. kể, em sinh ra trong một gia đình bình thường ở Q. Thanh Khê, TP Đà Nẵng.
Ba làm nghề đi biển, mẹ ở nhà làm nghề nội trợ. Nhưng chẳng hiểu vì sao ba mẹ lại ly dị, lúc đó em mới được 1 tuổi. Một thời gian sau mẹ đi bước nữa, em sống với mẹ và ba dượng. Có thêm em bé, tình thương của mẹ và ba dượng dành cho em ít hẳn đi, thậm chí nhiều lúc phải chịu sự la mắng của mẹ và ba dượng. Nhưng hẩm hiu cho số phận của mẹ T., người chồng thứ 2 cũng qua đời vì bệnh tật.
Cuộc sống của gia đình đè nặng lên hai vai chị, không chăm sóc, dạy dỗ được con nên đã đẩy đưa T. vào con đường phạm pháp. Nhắc lại chuyện cũ, em cố nén cảm xúc rồi kể tiếp: “Học hết lớp 6 thì em nghỉ và theo học nghề cắt tóc. Được 2 năm, chuẩn bị thành nghề và dự định mở một tiệm hớt tóc thì mọi chuyện xảy ra.
Em theo bạn bè rủ rê, rồi đi trấn lột tiền bạc của các bạn HS khác nhiều lần và trở thành một thú vui làm cho em mê mẩn. Và kết quả là em phải nhận mức “án” vào trại giáo dưỡng 24 tháng”. Hiện T. đang theo học nghề may, nhưng mong muốn lớn nhất của T. lúc này là rèn luyện thật tốt để ra trường về với mẹ và em. Sau đó sẽ mở một tiệm cắt tóc để kiếm tiền phụ giúp mẹ nuôi em.
 |
|
Một tiết mục văn nghệ trong chương trình giao lưu |
Cùng hoàn cảnh với T., em Ng.T.Th (16 tuổi, quê Đà Nẵng) cũng vào trường giáo dưỡng 24 tháng vì hành vi cưỡng đoạt tài sản. Th. kể, gia đình em có 5 anh chị em, Th. là con út. Cách đây 7 năm thì ba mất. Mẹ và các anh chị cố gắng làm việc nuôi em.
Đến nay các anh chị đều đã có công việc ổn định. Em cũng được gia đình quan tâm và cho đi học nghề, nhưng vì suy nghĩ bồng bột nên lúc đang theo học nghề làm áo cưới với chị gái thì Th. lại nghe theo bạn bè đi trấn lột, cưỡng đoạt tài sản của người đi đường. Hiện Th. đang theo học nghề may với dự định sau khi ra trường sẽ về làm ở tiệm áo cưới với chị gái.
Khác với hoàn cảnh của Th., T., em T.T.L (17 tuổi, quê Đà Nẵng) lại được sinh ra trong một gia đình khá giả, nhưng học hết lớp 6 thì em bỏ. Vì ham chơi, đua đòi nên L. theo bạn bè đi trộm cắp vặt lấy tiền tiêu xài và xem đây như là một thú vui. Kết quả L. phải nhận 24 tháng cải tạo ở Trường Giáo dưỡng số 3. Hiện L. đang theo học nghề xây dựng, nhưng khi được hỏi sẽ làm gì sau khi ra trường thì L. vẫn chưa xác định được hướng đi cho mình.
Thắp lên niềm tin
Thượng tá Phạm Văn Huynh - Hiệu trưởng nhà trường cho biết, từ ngày thành lập đến nay trường đã tiếp nhận đào tạo hơn 12.000 HS. Hiện trường có 700 em HS thuộc các tỉnh miền Trung từ Quảng Bình đến Khánh Hòa và 4 tỉnh Tây Nguyên gồm Kon Tum, Gia Lai, Đắc Lắc, Đắc Nông đang theo học. Hầu hết các em vào đây, ngoài việc học văn hóa sẽ được học thêm chương trình giáo dục đạo đức công dân và sức khỏe sinh sản giới tính.
 |
|
Ban Công tác nữ CATP Đà Nẵng tặng quà cho các HS Trường Giáo dưỡng số 3 |
Đây là 3 chương trình hỗ trợ song hành giúp các em có nhận thức tốt hơn về các mối quan hệ khi rời nhà trường. Để hỗ trợ các em có nghề nghiệp, trường tiến hành khảo sát, tìm hiểu nhu cầu việc làm tại các địa phương rồi liên kết với một số trường cao đẳng, trung cấp nghề trên địa bàn TP Đà Nẵng như Trường Trung cấp Xây dựng Miền Trung, Trường CĐ Cao Thắng... để mở các lớp học nghề nhằm giúp các em có một nghề nghiệp vững chắc và lấy đó làm cơ sở phát triển cho mình sau này.
Hiện nay, trường liên kết dạy một số nghề như: sửa chữa điện tử, điện dân dụng, cơ khí, xây dựng, vi tính văn phòng,... Đồng thời, để các em có thể chọn được nghề nghiệp phù hợp với mình, trường còn tổ chức tư vấn nghề cho các em, nhờ đó rất nhiều em đã chọn đúng nghề và nó đã trở thành “cần câu cơm” cho các em về sau. Chỉ tính riêng trong năm 2009, trường đã mở được 2 lớp học nghề sơn nước, 2 lớp xây dựng, 2 lớp phục vụ bàn bar, 1 lớp cơ khí và 1 lớp điện dân dụng.
Thượng tá Phạm Văn Huynh tâm sự: “Trước đây, các em học nghề trong trường sẽ được trường đóng dấu cấp chứng chỉ khi hoàn thành khóa học, nhưng những “cái nhìn” của nhà tuyển dụng về những đứa trẻ trong trường thường là không tốt, mặc dù các em đã có những cố gắng không ngừng trong thời gian rèn luyện, tu dưỡng ở trường.
Nghĩ đến việc này, lãnh đạo trường đã xin phép cấp trên, liên kết với các trường cao đẳng, trung cấp nghề để liên kết đào tạo, bằng tốt nghiệp do các trường cấp nên các em đi xin việc cũng dễ dàng hơn”. Theo một khảo sát mới đây của nhà trường về việc sử dụng nghề của các em tại Đà Nẵng thì, sau khi ra trường, 47% đã sử dụng đúng nghề được học. Đây là một con số khá cao.
Để các em có thể dễ dàng hòa nhập vào môi trường sống, tương trợ và giúp đỡ lẫn nhau, trường xây dựng các lớp học đồng đẳng, chia các em thành nhóm 3-5 người để các em trao đổi và chia sẻ với nhau những khó khăn trong cuộc sống, kinh nghiệm sống.
Tổ chức các cuộc thi như chiếc nón kỳ diệu, giọng hát hay học sinh trường giáo dưỡng, thường xuyên phối hợp với các đơn vị, tổ chức, một số trường phổ thông trên địa bàn H. Hòa Vang cho các em giao lưu văn nghệ, cắm trại, học tập thông qua các dự án có sự tài trợ của các tổ chức trong và ngoài nước… để các em không còn cảm thấy tự ti, xa lánh với những người xung quanh.
Với những học sinh bình thường, việc học đã không đơn giản, còn với những học sinh cá biệt của Trường giáo dưỡng, việc học còn khó khăn gấp bội phần. Vậy nhưng, được tiếp xúc, trò chuyện cùng các em, cùng những nhà giáo đặc biệt nơi đây, chúng tôi hiểu và cảm nhận chắc một điều: dù không có những ngày hè vui chơi cùng gia đình, bạn bè, nhưng tất cả các em đang rất nỗ lực rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, văn hóa và cả luyện nghề để mai này làm lại cuộc đời, sống có ích cho gia đình, xã hội...
Anh Tuấn
