2020 được đánh giá là năm đầy biến động của ngành giáo dục Việt Nam, từ việc đối phó với ảnh hưởng kinh hoàng của những đợt bão chồng bão, lũ chồng lũ cho đến kỳ nghỉ Tết dài nhất lịch sử do Covid-19.

Lực lượng CA nỗ lực dọn dẹp các lớp học ở xã Hòa Phong thuộc H. Hòa Vang, TP Đà Nẵng bị ngập lụt.

"Kỳ nghỉ Tết dài nhất lịch sử"

Sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2020, ngày 30 và 31-1-2020, học sinh Hà Nội và nhiều tỉnh thành trở lại trường với chiếc khẩu trang. Các trường nhanh chóng tăng cường biện pháp phòng dịch Covid-19 như sát trùng phòng học, đo thân nhiệt thường xuyên cho học sinh. Chiều 1-2-2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc công bố dịch ở Việt Nam. 23 địa phương quyết định cho học sinh nghỉ học tránh dịch. Đến ngày 3-2-2020, toàn bộ 63 tỉnh thành và hơn 200 trường đại học đóng cửa vì dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Đây là điều chưa từng xảy ra trong lịch sử.

Theo đó, các hoạt động dạy và học tại trường phổ thông và đại học bị gián đoạn hơn 3 tháng. Điều này khiến các địa phương và các trường triển khai mạnh mẽ phương án dạy học qua Internet và truyền hình. Dù có nhiều vướng mắc về thiết bị dạy học trực tuyến, phần mềm không đồng bộ, một số nơi không có Internet, phương pháp này vẫn được cho là hữu hiệu nhất trong bối cảnh học sinh không thể đến trường. Kết quả dạy học trực tuyến của Việt Nam được các tổ chức trong nước và quốc tế đánh giá cao.

Năm học 2019-2020 kết thúc muộn dẫn tới sự thay đổi của các kỳ thi quan trọng. Kỳ thi THPT quốc gia với gần 90.000 học sinh được lùi tới ngày 9 và 10-8-2020 thay vì cuối tháng 6 như mọi năm. Khó khăn lại ập đến khi ngày 24-7-2020, Đà Nẵng ghi nhận ca mắc Covid-19 trong cộng đồng và có tốc độ lây lan nhanh chóng.  Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ buộc phải quyết định những thí sinh ở địa phương có bệnh nhân mắc Covid-19 sẽ thi THPT đợt 2 từ ngày 3 và 5-9 đảm bảo an toàn sức khỏe và công bằng cho các em. Song song với thay đổi tên gọi kỳ thi THPT, nhiều trường đại học chủ động lên phương án và tổ chức thành công kỳ thi đánh giá năng lực, làm căn cứ xét tuyển thí sinh đầu vào...

Hậu quả nặng nề sau "bão lũ lịch sử"

Tháng 10-2020, các tỉnh miền Trung từ Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Bình, Thừa-Thiên Huế đến Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi oằn mình trong mưa, bão lũ

Bão chồng bão, lũ chồng lũ khiến cho hàng nghìn ngôi trường ngập chìm trong biển nước, hàng nghìn học sinh phải nghỉ học dài ngày, thậm chí lên tới cả tháng. Nhiều trường, học sinh "trắng" sách vở sau lũ. Bộ trưởng bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, trong thiệt hại nặng nề về người và tài sản ở các tỉnh miền Trung do bão lũ diễn biến phức tạp, ngành Giáo dục chịu ảnh hưởng rất nghiêm trọng. Hàng chục giáo viên, học sinh thiệt mạng. Nhiều trường học ngập sâu. Thiết bị dạy học, sách vở bị cuốn trôi, mất mát và hư hỏng nặng. Sau bão, hầu hết các em học sinh ở vùng lũ đều bị thiếu sách giáo khoa và đồ dùng học tập.

Sách giáo khoa lớp 1 nhiều "sạn"

Đây là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất trong năm học 2020. Nội dung sách lớp 1 mới cải biên của ban biên tập SGK tiếng Việt của bộ Cánh Diều (1 trong 5 bộ SGK mới) xoay quanh nội dung truyện minh họa có sử dụng những từ ngữ không phù hợp với học sinh như: "Nhá cỏ", "nhá dưa", "quà... quà", "chén"...

Đáng chú ý, sách có những câu chuyện, chi tiết bị cho là thiếu tính giáo dục mà điển hình là truyện con cò và hai con ngựa, vì nó mang màu sắc tiêu cực như "lừa lọc, khôn lõi" nhiều hơn là cổ súy sự tích cực cho các bé lớp 1, vốn như tờ giấy trắng mới bước vào trường. Trước phản ánh về việc sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều (Sách do GS. Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, Nhà xuất bản Đại học sư phạm TPHCM phát hành) có một số nội dung chưa phù hợp, Bộ trưởng bộ GD-ĐT yêu cầu Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa môn Tiếng Việt lớp 1 (Hội đồng thẩm định) rà soát, báo cáo trước ngày 17-10-2020. Trên tinh thần cầu thị, trách nhiệm, Hội đồng thẩm định và tác giả thống nhất tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý để chỉnh sửa sách giáo khoa cho phù hợp hơn.

Cô giáo Việt lọt top 10 Giáo viên xuất sắc nhất toàn cầu  

Ngày 11-11-2020, Tổ chức Varkey Foundation công bố top 10 giáo viên xuất sắc nhất toàn cầu năm 2020. Trong danh sách này có cô giáo Hà Ánh Phượng của Việt Nam.

Cô giáo Hà Ánh Phượng (sinh năm 1991, dân tộc Mường) là giáo viên Tiếng Anh của Trường THPT Hương Cần, Thanh Sơn, Phú Thọ trở thành người Việt Nam duy nhất được tổ chức Varkey Foundation công bố nằm trong top 10 giáo viên xuất sắc nhất toàn cầu năm 2020. Giải thưởng này được coi như "giải Nobel" về giảng dạy để ghi nhận công lao nổi bật của giáo viên trên toàn thế giới. Đây là một giải thưởng thường niên của Tổ chức Varkey Foundation (một Quỹ từ thiện toàn cầu tập trung vào việc cải thiện các tiêu chuẩn giáo dục cho trẻ em kém may mắn) dành cho những giáo viên có đóng góp xuất sắc trong nghề dạy học. Sự kiện này gây tiếng vang lớn trong ngành giáo dục và truyền cảm hứng cho nhiều học sinh trên hành trình trở thành công dân toàn cầu, vươn ra thế giới.

P.L