(Cadn.com.vn) - Voọc chà vá chân đen hay voọc ngũ sắc, thuộc bộ linh trưởng, có mức độ bị đe dọa bậc EN (nguy cấp) theo Sách đỏ Việt Nam 2007 và Sách đỏ IUCN (Hiệp hội Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế) 2007 có tên khoa học Pygathrix nigripes, thuộc nhóm 1 - động vật hoang dã quý hiếm, nguy cấp nên pháp luật nghiêm cấm săn bắt và sử dụng vào mục đích thương mại. Những vụ việc đã xảy ra được CQĐT truy tố, tòa án xét xử mà chúng tôi nêu trong bài viết này với mong muốn tất cả mọi người nêu cao ý thức bảo vệ loại động vậy quý hiếm này cũng như cái giá phải trả nếu cố tình vi phạm pháp luật chỉ vì cái lợi trước mắt.

Theo CAH Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa cho biết, hiện đơn vị đang tạm giữ 3 đối tượng là Nguyễn Đình Phận (38 tuổi, trú xã Vạn Phú, H. Vạn Ninh), Lương Văn Chánh (33 tuổi, trú xã Ninh Ích, H. Ninh Hòa) và Hồ Xuân Thanh (38 tuổi, trú xã Vĩnh Phương, TP Nha Trang) để điều tra vụ 7 con voọc bị giết hại. Trước đó, lúc 21 giờ ngày 6-7, tại cửa rừng thuộc xã Vạn Phú, H. Vạn Ninh, lực lượng tuần tra CAH Vạn Ninh phát hiện 3 đối tượng này mang theo 7 con voọc đã bị bắn chết. Ngay sau đó, cơ quan CA đã tạm giữ đối tượng và thu giữ 2 khẩu súng phà tự tạo, 9 viên đạn và các đối tượng khai nhận đã bắn hạ 7 con voọc nói trên.

Được biết, từ tháng 12-2007 đến nay, tại Khánh Hòa có 4 vụ giết voọc chà vá chân đen bị phát hiện, riêng năm 2009 có 3 vụ, với 12 con voọc chà vá chân đen bị giết hại. Điển hình là vụ săn voọc ở Khu Bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà của 3 thợ săn Trần Hanh (1960, trú thôn Vĩnh Phú, xã Suối Tân, H. Cam Lâm), Lưu Tấn Lộc (1970, trú thôn Phú Ân Bắc B, xã Diên Phú, H. Diên Khánh) và Lê Công Khanh (1970, trú thôn Như Xuân, xã Vĩnh Phương, TP Nha Trang).

Theo cáo trạng của VKSND H. Cam Lâm, tháng 4-1975, gia đình Hanh là địa điểm chính quyền cách mạng dùng làm nơi thu gom súng, đạn của chế độ cũ để lại, thấy vậy Hanh lén lấy một khẩu súng Carbine và hộp tiếp đạn có 10 viên mang lên rẫy của gia đình chôn giấu. Năm 1990, Hanh đào lấy súng và đã sử dụng hết 10 viên đạn trong việc đi săn bắn thú rừng.

Sau đó, Hanh đã nhiều lần mua tút đạn, đầu đạn và thuốc súng của những người đi đào phế liệu và mang về tự chế tạo được khoảng hơn 50 viên đạn để sử dụng vào việc săn bắn thú rừng. Khoảng tháng 10-2008, Lộc tự chế tạo một khẩu súng săn (súng phà). Sau khi chế tạo xong súng, Lộc mua vỏ đạn, thuốc súng, bi bằng chì của những người đào phế liệu về tự chế tạo được 14 viên đạn, đã bắn hết 9 viên trong quá trình đi săn thú rừng.

Các bị cáo Hanh, Lộc, Khanh tại phiên tòa lưu động.

Sáng 8-3-2009, Lộc đến nhà Hanh chơi, rủ sáng 9-3 đi săn voọc ở Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà về nấu cao, Hanh đồng ý và rủ thêm Khanh đi cùng. Khoảng 4 giờ ngày 9-3, Khanh điều khiển xe máy BKS 79F9-5423 chở Lộc mang theo 1 khẩu súng săn, 5 viên đạn và 9 vỏ đạn, Hanh điều khiển xe máy BKS 53SC-0703 mang theo 1 khẩu súng Carbine, hộp tiếp đạn có 15 viên và 1 con dao đi lên khu vực Hòn Bà.

Khi đến Km 26+960 đường Hòn Bà (thuộc Tiểu khu 237) thì cả ba dừng xe lại. Khanh đứng ngoài đường cảnh giới, trông xe; còn Hạnh và Lộc mang súng vào khu vực rừng thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà. Đến khoảng 11 giờ cùng ngày, Hanh, Lộc phát hiện có một đàn voọc ngũ sắc (chà vá chân đen). Hanh bảo Lộc đi lên phía trước khoảng 50-60m để đón đầu đàn voọc.

Sau đó Hanh dùng súng bắn 4 phát chết 4 con voọc. Đàn voọc di chuyển đến chỗ Lộc đợi, Lộc dùng súng bắn 1 phát chết 1 con. Sau đó, Hanh và Lộc mổ bụng vứt bỏ hết nội tạng rồi bỏ 5 con voọc vào 2 ba lô mang ra chỗ của Khanh (lúc này khoảng 17 giờ 30 cùng ngày) thì bị lực lượng Hạt Kiểm lâm Hòn Bà phát hiện bắt giữ.

Xét thấy hành vi của các bị cáo là nghiêm trọng, cũng như để tuyên truyền phổ biến pháp luật cho người dân hiểu rõ tầm quan trọng trong sự bảo tồn thiên nhiên đối với loài động vật hoang dã này, TAND H. Cam Lâm đã mở phiên tòa lưu động tại xã Suối Cát đưa vụ án ra xét xử và tuyên phạt Trần Hanh 48 tháng về 2 tội “Chế tạo, tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng”, “Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm” và 3 triệu đồng; Lưu Tấn Lộc 45 tháng tù và 3 triệu đồng, Lê Công Khanh 24 tháng tù và 2 triệu đồng về 2 tội “Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm” và “Sử dụng trái phép vũ khí quân dụng”. Đồng thời, HĐXX cũng giao xác 5 con voọc cho Khu Bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà để làm tiêu bản nghiên cứu khoa học.

Một vụ án săn voọc ở Hòn Hèo cũng đã được TAND H. Ninh Hòa (Khánh Hòa) đưa ra xét xử và tuyên phạt 2 đối tượng săn thú rừng chuyên nghiệp là Lê Minh Cảnh (36 tuổi, trú tổ dân phố 15, TT Ninh Hòa) 24 tháng tù; Phan Văn Chánh (31 tuổi, trú thôn Hội Phú Bắc 1, xã Ninh Phú, H. Ninh Hòa) 30 tháng tù cùng về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm”.

Được biết, khoảng 14 giờ ngày 19-1-2009, Cảnh điều khiển xe máy BKS 79N3-8800 chở Chánh đến khu vực Cây Bàng ở thôn Tây, xã Ninh Vân để xin tạm trú qua đêm ở nhà ông Ngô Văn Bảo để đến 4 giờ hôm sau (20-1) tiếp tục khoác ba lô và súng săn lên xe máy vào cửa rừng Hòn Hèo. Phát hiện một bầy thú có vóc dáng như loài vượn, Chánh lặng lẽ nạp đạn vào khẩu súng săn rồi hướng mũi nòng về phía bầy thú siết cò.

Bị cáo Cảnh và Chánh trước vành móng ngựa.

Sau 2 tiếng nổ, 2 con thú từ trên cây rơi xuống đất. Chánh cùng Cảnh dùng dao mổ bụng, loại bỏ phủ tạng, xếp vào túi nilon trước khi mang ra cửa rừng. Trên đường đi, Chánh tình cờ nhìn thấy 2 con dê tử nạn sau khi sập bẫy của ai đó đã giăng, tay thợ săn này dừng lại lấy dao xẻ thịt hai con dê thành nhiều phần bỏ vào túi mang đi cất giấu.

Sau đó, Chánh điện thoại thuê xe ôm Nguyễn Thành Tâm (33 tuổi, trú thôn Phước Đa, xã Ninh Đa, H. Ninh Hòa) vận chuyển xác 2 con thú rừng và 2 con dê về Ninh Hòa. CAX Ninh Vân đã kịp thời truy chặn, tạm giữ người vận chuyển và tang vật, chuyển giao vụ việc cho Cơ quan CSĐT CAH Ninh Hòa. Theo kết luận giám định động vật của Viện Sinh thái - Tài nguyên sinh vật thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, mẫu vật 2 con thú rừng quý hiếm đã bị săn hạ là loài voọc chà vá chân đen hay voọc ngũ sắc.

Cách đây gần 3 năm, một đoàn khảo sát thuộc Viện Điều tra quy hoạch rừng T.Ư và Hội động vật Frankfurt (CH Liên bang Đức) bước đầu đã ghi nhận tại bán đảo Hòn Hèo, H. Ninh Hòa có ít nhất 17 đàn với hàng trăm cá thể Chà vá chân đen, có khả năng đây là một trong số ít quần thể còn nhiều nhất trong tự nhiên. Chà vá chân đen là một loài khỉ lớn thuộc nhóm voọc vá hiện chỉ còn ở Việt Nam và Campuchia nên hành vi giết hại loài động vật quý hiếm này phải bị nghiêm trị.

Hoàng Văn