(Cadn.com.vn) - Cách đây 50 năm, trước sự bức bách về nhu cầu học tập của con em nằm ở bờ đông sông Hàn, Hội trưởng Hội PH Trường Tiểu học An Hải Nguyễn Văn Lộc đã vận động Thị trưởng Đà Nẵng và Hiệu trưởng Trường Phan Châu Trinh xin kinh phí để xây dựng trường.

Và trên khu đất trũng An Hòa-An Hải Bắc, một phòng học với một lớp đệ thất (lớp 6) gồm 50 HS và 4 thầy cô đầu tiên đã chính thức bước vào năm học đầu tiên niên khóa 1963-1964 với tên gọi Trường Trung học Đông Giang (ĐG). Hai năm sau, trường chuyển về địa điểm mới tại An Trung- là Trường THPT Hoàng Hoa Thám (HHT) hiện nay.

“Xin một vé trở về tuổi thơ”  

Không phải là cựu HS, nhưng khi bước vào trường THPT HHT trong không khí của những ngày chuẩn bị lễ kỷ niệm trường tròn 50 tuổi, trong tôi cũng xốn xang bao cảm xúc. Nhìn những cựu HS trường ĐG-HHT tóc đã nhuốm màu sương nhễ nhại mồ hôi đang dựng trại trong sân bóng của trường, chợt nghĩ, đối với một đời người, thời hoa đỏ mãi là kỷ niệm, dấu ấn khó quên.

Nhìn họ háo hức, tay bắt mặt mừng trong ngày hội ngộ, chợt nhớ đến tiêu đề một tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: “Cho tôi một vé đi tuổi thơ” thật ứng với hoàn cảnh này. Trong niềm xúc động, anh Nguyễn Công Biền- cựu HS khóa 1973-1976, hiện dạy học tại Đắc Lắc, thổ lộ: “Trở về trường, tôi thấy mình như trẻ lại, như được sống trong không khí của thời hoa đỏ ngây thơ đáng yêu ngày nào. Tôi hạnh phúc trước sự đổi thay nhiều, đi lên của trường xưa”…Còn cô Trần Thị Xuân Thu và cô Võ Thị Kim Thanh- GV của trường, cựu HS niên khóa 1976-1979-thì tâm sự: “Chúng tôi thật sự xúc động và tự hào khi được dạy trong chính  ngôi trường thân thương của mình ngày xưa”…

Cựu HS về thăm trường.

Những dấu ấn không phai

Trong những năm chiến tranh, đa phần người dân quận III là  dân nghèo sống bằng nghề đánh bắt cá và làm nông. Toàn quận thời ấy chỉ có các trường tiểu học. Khi hoàn thành bậc tiểu học, đại đa số HS vì hoàn cảnh khó khăn không thể theo học tiếp trung học bên kia bờ tây Sông Hàn. Lật từng trang đặc san nhân dịp trường tròn 50 tuổi, mới thấy hết ý nghĩa, tầm quan trọng sự hiện diện của trường PT ĐG 50 năm về trước và THPT HHT hôm nay đối với học trò bên bờ đông sông Hàn.

Qua ký ức của các thế hệ HS, GV các thời kỳ, có thể thấy đặc điểm nổi bật nhất của trường ĐG-HHT là hoạt động phong trào rất mạnh và ân tình thầy trò, bè bạn, trường lớp rất sâu nặng. Trước 1975, trường từng được xếp hạng nhất trong tổng số 21 trường trung học thị xã Đà Nẵng tại Đại hội điền kinh HS TP. Đây cũng là cái nôi của phong trào đấu tranh chống đàn áp, quân sự hóa học đường… Nơi đây vào những năm 70-71trở thành nơi tạm cư, lánh nạn của đồng bào vùng bị địch tạm chiếm. Nhiều HS, GV của trường tham gia CM, bị mật vụ, cảnh sinh gây áp lực. 12 năm mang tên ĐG, sau 1975, trường chính thức đổi tên thành Trường phổ thông cấp 2, 3 Hoàng Hoa Thám-gắn trọng trách xây dựng thương hiệu cho ngôi trường nằm phía bờ đông sông Hàn.

Với 1 lớp và 50 HS và 4 GV đầu tiên của ngày thành lập, trải qua 50 năm xây dựng và phát triển, Trường THPT HHT ngày nay có 38 lớp với hơn 1.800 HS và hơn 100 CB, GV, NV. Những dấu mốc quan trọng của trường trên hành trình xây dựng thương hiệu, thu hút HS khá giỏi của 2 quận Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn vào học có thể kể đến: 3 năm liên tiếp vinh dự nhận cờ luân lưu mang chân dung Bác Hồ (1982-1985); vinh dự là trường THPT đầu tiên của tỉnh QN-ĐN chọn làm thí điểm cho chương trình phân ban (1994-1995); được UBND TP ĐN công nhận là đơn vị dẫn đầu thi đua ngành GD-ĐT TP (1997-1998). Là trường THPT đầu tiên của Đà Nẵng đạt chuẩn quốc gia (2003). Tháng 11-2009, vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba…

HS trường Đông Giang xưa.

50 năm ấy biết bao ân tình

Sau 15 năm xa ngôi trường từng gắn bó suốt 14 năm giảng dạy với nhiều kỷ niệm buồn vui, năm học mới 2013-2014, thầy Phan Văn Tánh được điều động về lại trường xưa làm hiệu trưởng, bắt tay chuẩn bị cho lễ kỷ niệm 50 tuổi của trường. Thầy cho biết, những công trình kỷ niệm trường đều in dấu ấn sự đóng góp, hỗ trợ của cựu HS nhà trường.

Thầy Lâm Sĩ Hồng- nguyên Hiệu trưởng đầu tiên khóa 1963-1975 trong tâm thư gửi về trường có viết: “…Là công trình được hình thành từ viên đá đặt đầu tiên bởi một phần thật đáng kể tài lực đóng góp của PHHS, tiếp đến là do bàn tay HS được huy động đều đều vào mọi công đoạn, mọi nhu cầu trong suốt thời kỳ xây dựng, ngôi trường mọc lên, đâm chồi nẩy lộc…Cái duyên của trường, nét đẹp có được hôm nay là chính bàn tay các em tô điểm…”. Hay nói như thầy Hoàng Dục-cựu GV của trường-HS trường ĐG xưa –HHT nay vốn có chất riêng, ấm nồng rất ĐG; ví như là con sông vươn mình về phía đông, tắm mình trong ánh sáng ban mai tinh khiết và ấm áp…

Biểu diễn văn nghệ mừng ngày kỷ niệm.

Trong niềm vui sum họp của đại gia đình ĐG- HHT tròn 50 tuổi, thầy Hiệu trưởng Phan Văn Tánh cảm nhận được niềm hạnh phúc nghề mà mình đang theo đuổi: “Trong không khí ơn thầy, nghĩa bạn, tình trường của những ngày chuẩn bị kỷ niệm 50 năm thành lập trường, tôi cảm nhận sâu sắc, hạnh phúc của người thầy là có thật!”.

50 năm, trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, các thế hệ thầy trò trường ĐG xưa -HHT hôm nay khiêm tốn tự nhận là “dòng sông tri thức lặng lẽ trôi với thiên chức bình dị mà cao quý: mở mang và nâng cao dân trí cho cả vùng đất “bên tê sông Hàn”… Từ ngôi trường này, đã có bao thế hệ học trò bay cao, bay xa vào đời.

P.Thủy