Thiên tai bất thường

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai, do ảnh hưởng của không khí lạnh và vùng áp thấp, các tỉnh Trung Bộ từ Thừa Thiên- Huế đến Khánh Hòa đã có mưa to từ 100-200 mm (tập trung trong ngày 31-3). Mưa lớn kèm theo dông lốc, gió giật mạnh, sóng lớn tại các tỉnh ven biển từ Thừa Thiên- Huế đến Phú Yên. Dự báo, trong hai ngày 1 và 2-4, khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên tiếp tục có mưa lớn, trong đó từ Hà Tĩnh - Quảng Ngãi mưa phổ biến từ 150-250 mm/đợt, có nơi trên 300 mm/đợt; trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Theo báo cáo nhanh từ các địa phương, hai người bị mất tích do lốc xoáy khi trên ghe ra lồng bè nuôi tôm hùm để cho tôm ăn (xã An Hòa Hải, H. Tuy An, Phú Yên), hiện nay đã tìm thấy một thi thể người mất tích; 4 người bị thương do dông lốc (Thừa Thiên- Huế). Tỉnh Phú Yên có 2 nhà sập đổ; Thừa Thiên- Huế và Phú Yên có 37 nhà tốc mái, hư hỏng. Về thủy sản, 176 ghe, thuyền chìm, hư hỏng; 2.450 lồng bè tôm hùm ở Phú Yên bị thiệt hại.Về nông nghiệp, 13.484 ha lúa, 292 ha hoa màu ở Phú Yên bị ngập, ngã đổ.

Ở các địa phương khác, mưa lớn gây ngập và làm thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp. Tại Quảng Nam, hơn 14 ngàn ha lúa vụ Đông Xuân 2021-2022 đang trong giai đoạn trổ đòng và bắt đầu chín bị ngã đổ và ngập úng, nếu mưa cứ kéo dài lúa sẽ bị giảm năng suất và hư hỏng. Tại Thừa Thiên- Huế, theo báo cáo nhanh, cuối ngày 1-4, tỉnh Thừa Thiên - Huế có 1.020 hecta lúa, 1,5 hecta hoa màu bị ngập úng với mức từ 10-20 cm, nhiều nhất ở khu vực TP Huế, H. Phú Lộc. Địa phương lân cận là Quảng Trị mưa lớn đã làm ngập úng, đổ ngã gần 3.000 ha lúa Đông Xuân 2021-2022; trong đó tập trung chủ yếu ở H. Hải Lăng 2.688 ha, H. Triệu Phong 286 ha. Mưa lớn cũng làm gần 290 hoa màu bị ngập úng, trong đó các huyện Đakrông 108 ha, Triệu Phong 180 ha.

Ông Trần Hồng Thái- Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng, đây là đợt mưa dị thường, vượt kỷ lục trong nhiều năm (khi so sánh các đợt mưa trong tháng 3). "Do dông lốc, dòng chảy ngầm làm cho các lồng bè bị ảnh hưởng. Tổng cục sẽ tiến hành nghiên cứu thêm. Tổng cục vừa thực hiện xong bản tin cảnh báo dông lốc, trong ngày hôm nay và ngày mai sẽ gửi các địa phương, yêu cầu các Đài Khí tượng thủy văn các tỉnh cập nhật vào bản tin dự báo thiên tai" - ông Thái cho biết.

Thứ trưởng Bộ NN & PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai đánh giá, đây là đợt thiên tai bất thường, bởi đầu mùa khô nhưng có trận mưa lớn kỷ lục. Tuy nhiên, đây là điều không bất ngờ bởi đã có dự báo, cảnh báo rất sớm. Các địa phương đã phản ứng rất nhanh. Điều đáng tiếc nhất là vẫn xảy ra thiệt hại về người (hai người mất tích), vẫn do nguyên nhân là cho tôm hùm ăn, mặc dù đã được cảnh báo liên tục. Thứ trưởng nhấn mạnh, các địa phương phải cương quyết, khi gió đã dự báo lên cấp 8, dứt khoát không để người dân ở lại lồng bè.

Về lâu dài, Thứ trưởng Bộ NN & PTNT cho biết, thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ đã xây dựng Chương trình tổng thể phòng, chống thiên tai quốc gia, trong tháng 5-2022, sẽ trình Chính phủ; trong đó sẽ có chương trình riêng cho khu vực miền Trung và Tây Nguyên.

Ngay chiều 1-4, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp sẽ cùng Đoàn công tác vào Phú Yên, Bình Định, trong đó sẽ xem xét, giải quyết vấn đề hiện đại hóa lồng nuôi thủy sản và quy hoạch vùng nuôi.

Các địa phương không được chủ quan

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá, diễn biến thời tiết rất bất thường. Mưa lớn trái mùa gây ra nhiều thiệt hại, ở diện rộng. Tuy nhiên, sự chỉ đạo của Thường trực Ban Chỉ đạo, các cơ quan Trung ương, các bộ, ngành rất kịp thời, không bị động. Ngay từ ngày 28-3, Thường trực Ban Chỉ đạo đã có văn bản giao nhiệm vụ, triển khai các giải pháp, gửi tới các địa phương. Các địa phương đã tích cực vào cuộc, tổ chức thực hiện, hỗ trợ người dân, hạn chế thiệt hại.

Về các giải pháp thời gian tới, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh, huy động toàn bộ lực lượng hỗ trợ người dân khắc phục, giảm thiệt hại ở mức thấp nhất. Đồng thời, triển khai lực lượng xung kích kiểm tra, rà soát các khu dân cư có nguy cơ cao xảy ra ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất để chủ động tổ chức di dời, sơ tán người dân.

Lực lượng chức năng ứng trực thường xuyên, bảo đảm vận hành an toàn, linh hoạt, hiệu quả các hồ đập. Đây là cơ hội tích nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, sản xuất điện. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh nguyên tắc bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hồ đập.

Các địa phương không được chủ quan, bám sát các dự báo, chỉ đạo của Thường trực Ban Chỉ đạo để triển khai tiếp các giải pháp; khẩn trương căn cứ vào tình hình thực tế, các quy định hiện hành để hỗ trợ kinh phí cho người dân khắc phục hậu quả thiên tai, phục hồi sản xuất, ổn định đời sống.

Trước tình hình thời tiết bất thường này, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp cơ quan liên quan nghiên cứu, đánh giá tổng thể. Phó Thủ tướng nhất trí thành lập các đoàn công tác của Ban Chỉ đạo đến hai tỉnh có thiệt hại lớn nhất để trực tiếp nắm tình hình, hỗ trợ các địa phương và đề xuất thêm các giải pháp.

XUÂN TÙNG