Không phải ngẫu nhiên mà tại buổi lễ trao Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội tổ chức tối ngày 7-10-2020, nhạc sĩ Phú Quang được trao Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội. Ông có một tình yêu lớn với Hà Nội, một gia tài lớn ca khúc viết về Hà Nội và góp phần quảng bá một Hà Nội hào hoa, thanh lịch ra thế giới, những bản tình ca tuyệt vời, ngọt ngào sâu lắng hầu như ai cũng biết, cũng muốn thưởng thức và cũng muốn hát. Có thể nhắc đến "Em ơi, Hà Nội phố", "Chiều Phủ Tây hồ", "Hà Nội ngày trở về", "Im lặng đêm Hà Nội", "Lãng đãng chiều đông Hà Nội", "Tôi muốn mang hồ Gươm đi", "Nỗi nhớ mùa đông"...  những ca khúc đã đi cùng năm tháng và ở lại mãi trong lòng mọi người.

Nhạc sĩ Phú Quang: Hà Nội với tôi là tình yêu...

Không biết từ bao giờ, hình ảnh về Hà Nội đã in vào tâm khảm ta khi ta lắng nghe những ca từ da diết với những nốt nhạc nhẹ nhàng cuốn hút:

"Em ơi, Hà Nội phố

Ta còn em mùi Hoàng Lan

Ta còn em mùi hoa sữa...".

Với "Em ơi Hà Nội phố", ta như cảm nhận một Hà Thành cổ kính rêu phong, trầm mặc trong những con phố vắng có những "mái ngói xô nghiêng", có những chiều Hồ Tây với hoàng hôn tím và hình như có cả dòng chảy của lịch sử tuôn về trong mê man những xúc cảm về Hà Nội dù có phải trải qua những tháng năm đau thương  mà vẫn hiên ngang ngẩng cao đầu qua mọi bão giông :

"Mùa đông năm ấy

Tiếng dương cầm trong căn nhà đổ

Tan lễ chiều sao còn vọng tiếng chuông ngân...".

Và Hà Nội vẫn còn đó, vẫn với vẻ đẹp rất riêng chỉ có ở Hà Nội và nhạc sĩ Phú Quang đã bằng cảm nhận tinh tế của mình đã vẽ lại bằng âm nhạc một "Chiều Phủ Tây Hồ" không thể đẹp hơn, không thể tuyệt vời hơn, mê hồn hơn:

"Chiều như chậm rơi, chậm rơi

Sóng bông bềnh, bồng bềnh

Sương giăng đỉnh núi mờ xa

Phủ Tây Hồ bâng khuâng huyền thoại

Xa xanh hạc trắng bay về...".

Vẻ đẹp phong trần đó của Hà Nội còn được Phú Quang thể hiện trong một "Im lặng đêm Hà Nội" cũng ngọt ngào, cũng bồng bềnh sương khói, cũng nồng nàn hương hoa sữa trong một đêm mùa thu Hà Nội và cũng làm tan chảy trái tim ta khi ta cùng lắng nghe hay cùng cất lên những nốt nhạc phiêu diêu và những ngôn từ thật đẹp:

"Chỉ còn mùi hoa sữa nồng nàn trong căn phòng nhỏ

Đêm cuối thu trăng lạnh mờ sương

Chỉ có nỗi lặng im phố khuya không gian dạ hương sâu thẳm.,."

Một tình yêu rất... Hà Nội.

Trong những bản tình ca của Phú Quang về Hà Nội, dễ dàng hình dung ra một Hà Nội thơ mộng, phiêu bồng trong vẻ đẹp thanh cao, lãng tử, khiến người nghe tràn ngập một nỗi nhớ vô hình, nỗi nhớ về thủ đô yêu dấu, trái tim của cả dân tộc. Nghe những giai điệu tha thiết của "Lãng đãng chiều đông Hà Nội", ta  có cảm giác như đang thả mình vào một chiều đông thật lạnh giá, như đang đi lang thang bất định những con phố nhạt nhòa mưa đông để cảm nhận được ta đang ở Hà Nội, đang để tâm thức ta trôi về miền mong chờ nhớ nhung trong cảnh sắc Hà Nội chiều mưa và đó là chiều mưa Hà Nội:

"Chiều đông sương giăng phố vắng

Hàng cây lặng câm tháp cổ mặc trầm...".

Chắc hẳn Phú Quang yêu Hà Nội đến thế nào nhạc sĩ mới cho ra đời các tác phẩm hay đến nao lòng như thế. Và tình yêu Hà Nội của tác giả sâu sắc, lớn lao đến mức ông đã thậm chí "Tôi muốn mang Hồ Gươm đi" trong dòng cảm xúc dâng trào mãnh liệt nhất về hình ảnh, cảnh sắc đặc biệt về Hà Nội.

Có thể nói, Phú Quang đã dành cho Hà Nội tất cả trái tim mình bằng một tình yêu vô cùng lớn lao. Tình yêu đó luôn hiện hữu trong tâm hồn người nghệ sĩ nên khi phải chia xa Hà Nội, Phú Quang luôn luôn không thôi nhớ về Hà Nội, một nỗi nhớ đau đáu sâu thẳm và có phần day dứt dường như đớn đau. Trong "Nỗi nhớ mùa đông", một nỗi nhớ thật không thể nào có được nếu trong ta không có một tình yêu sâu sắc, thủy chung và ngút ngàn nỗi mong đợi, nhớ thương:

"Dường như ai đi qua cửa

Gió mùa đông bắc se lòng

Làm sao về được mùa đông

Dòng sông đôi bờ cát trắng

Làm sao về được mùa đông

Để nghe chuông chùa xa vắng...".

  Vẻ đẹp của Hà Nội đã làm nên những bản tình ca đẹp tuyệt vời của Phú Quang hay chính nhạc sĩ tài năng Phú Quang đã tạo ra một Hà Nội đẹp đến nao lòng? Có thể dễ nhận ra trong các bản tình ca mê đắm đó lúc nào cũng có bóng hình của một người tình yêu kiều ẩn hiện trong không gian của một Hà Thành thơ mộng. Nàng là ai? Câu trả lời không khó vì chính nhạc sĩ đã thổ lộ: "Đó chính là Hà Nội. Một khi ta đã yêu cái gì đó tha thiết quá thì đều có cảm giác như một người tình. Hà Nội với tôi là tình yêu…".

"Dù đi bốn phương trời lòng vẫn nhớ về Hà Nội". Cùng với những bản tình ca bất hủ của Phú Quang về Hà Nội, gọi mời ta luôn hướng về Thủ đô yêu dấu, hướng về trái tim thân thương của những con người Hà Nội ngàn năm văn hiến, hướng về những giá trị linh thiêng nhất đã tạo nên một Hà Nội thanh cao, lịch lãm và đẹp đến nao lòng trong tâm hồn mỗi người dân đất Việt.

Nguyễn Thị Ngọc Lan