Hơn 8 tháng kể từ khi hàng trăm hộ dân H. Phước Sơn (Quảng Nam) bị mất nhà cửa do sạt lở, đến nay nhiều hộ vẫn chưa được bố trí đất tái định cư (TĐC) để làm nhà ở. Nguyên nhân việc chậm trễ trên do địa phương không đưa những công trình này vào danh mục xây dựng khẩn cấp, mà đưa vào đầu tư công nên phải trải qua rất nhiều thủ tục, khiến việc xây dựng mặt bằng chậm trễ, kéo dài…

Một khu tái định cư mới ở thôn 1, xã Phước Thành đang gấp rút hoàn thiện.

Nỗi lòng người dân bị mất nhà

Cơn bão số 9 kèm lũ ống, lũ quét cuối tháng 10-2020 gây thiệt nặng nề về người và tài sản tại 3 xã Phước Kim, Phước Thành và Phước Lộc (H. Phước Sơn). Trong đó, 97 nhà bị cuốn trôi hoàn toàn, hàng trăm căn nhà khác bị hư hỏng; nhiều địa bàn đối diện với nguy cơ sạt lở cao. Ngồi trong túp lều tạm cùng đứa con trai 5 tuổi nhìn ra đường, anh Hồ Văn Đoàn (thôn 3, xã Phước Lộc) đang ao ước sớm được về ở trong căn nhà mới. Hơn ai hết ở thôn 3 này, anh Đoàn hiểu rõ nỗi khổ đau của người bị mất nhà cửa. Chỉ trong vòng 2 năm, gia đình anh Đoàn bị thiên tai, hỏa hoạn làm mất hai ngôi nhà. Trước đó, lần thứ nhất là năm 2018, anh Đoàn đưa vợ con ra Trung tâm H. Phước Sơn khám chữa bệnh thì nhận được tin báo của người dân là nhà bị cháy. Giữa đêm khuya, anh Đoàn vượt chặng đường gần 60km quay về nhà, nhưng đến nơi hỏa hoạn thiêu trụi hoàn toàn ngôi nhà. Tổng thiệt hại ước tính gần 200 triệu đồng.

Vượt lên nỗi mất mát, vợ chồng anh Đoàn được dân làng hỗ trợ, giúp đỡ dựng lên ngôi nhà mới khang trang. Thế nhưng cuối năm 2020, nhà anh cùng với hàng chục ngôi nhà khác trong thôn bị lũ quét cuốn, trôi mất nhà. Trận thiên tai đó riêng ở ngôi làng này có đến 11 người vĩnh viễn nằm xuống, trong đó có 3 người đến nay thi thể vẫn chưa được tìm thấy… Đã hơn 8 tháng từ khi nhà bị cuốn trôi, đến nay gia đình anh Đoàn cùng nhiều hộ dân khác vẫn ở trong căn lều tạm ở cuối thôn…

Sau thiên tai, chính quyền huyện đã có nhiều nỗ lực nhằm giúp dân ổn định chỗ ở. Nhưng do địa hình đồi núi hiểm trở, việc khảo sát, chọn vị trí phù hợp để bố trí dân cư gặp nhiều khó khăn. Sau nhiều nỗ lực, Phước Sơn đã lựa chọn 4 khu vực phù hợp, đảm bảo an toàn để san ủi mặt bằng, bố trí cho người dân sinh sống ổn định. Theo ước tính, sau khi hoàn thành, 4 khu tái định cư này đủ bố trí cho hơn 150 hộ, gồm các hộ có nhà bị thiệt hại do mưa lũ và nằm trong vùng nguy cơ sạt lở.

Khu vực để triển khai xây dựng các khu TĐC đã có, tuy nhiên trong quá trình lập thủ tục triển khai, địa phương không đưa những công trình này vào danh mục xây dựng khẩn cấp, mà đưa vào đầu tư công và phải qua rất nhiều thủ tục theo quy định của pháp luật. Vì thế, ảnh hưởng đến quá trình triển khai san lấp mặt bằng khiến việc bố trí TĐC cho người dân chậm trễ. Mãi đến đầu tháng 6 vừa qua, khi các thủ tục đã hoàn thiện đúng theo quy định, việc xây dựng mặt bằng các khu TĐC nơi đây mới được gấp rút hoàn thiện.

Những ngôi nhà tạm của người dân thôn 3, xã Phước Lộc đang ở để chờ có mặt bằng dựng nhà mới.

Khẩn trương hoàn thành

Ông Lê Quang Trung - Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho hay, hơn 1 tháng qua, lãnh đạo huyện và các xã vùng thiên tai thường xuyên có mặt tại các khu TĐC để kiểm tra, đôn đốc đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ. Các nhà thầu cũng huy động toàn bộ nhân lực, xe múc, xe ủi, chia thành 3 ca trong ngày để thi công. Đến thời điểm này, 4 khu TĐC đều hoàn thành hơn 90% khối lượng công trình. UBND huyện cũng chỉ đạo các ngành khẩn trương thực hiện thủ tục đo đạc, phân lô, giúp các xã bố trí đất cho người dân trong thời gian sớm nhất. Khi bàn giao xong mặt bằng, chính quyền huyện và các xã sẽ huy động mọi nguồn lực, vận dụng tối đa các cơ chế để giúp người dân vùng thiên tai sớm ổn định chỗ ở. Mục tiêu hoàn thành bàn giao mặt bằng trước ngày 15-7 tới. Ngoài ra, thời gian qua địa phương đã hoàn thành xây dựng 43 nhà ở mới cho người dân bị trôi nhà cửa do thiên tai, 10 nhà đang triển khai khoảng 70 - 80% khối lượng.

Ông Lê Quang Trung cho biết thêm, các hộ dân bị trôi hoặc sập nhà hoàn toàn đã được Nhà nước hỗ trợ theo Nghị quyết 165 và các khoản kinh phí khác với 140 triệu đồng/hộ. Còn lại những hộ nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao, thuộc diện di dời theo Nghị quyết 12 của HĐND tỉnh thì UBND huyện trao đổi với Mặt trận huyện sử dụng nguồn kinh phí xã hội hóa để hỗ trợ thêm cho các hộ dân trong việc di chuyển vật liệu kiến trúc, xây dựng lại nhà khi đến nơi ở mới. Đối với 69 nhà bị hư hỏng, UBND huyện phân bổ kinh phí cho các hộ và đã triển khai sửa chữa xong. Phước Sơn cũng giải ngân hỗ trợ khôi phục sản xuất nông nghiệp, khắc phục cơ sở hạ tầng thiết yếu, tập trung chỉ đạo hoàn chỉnh thủ tục đầu tư và triển khai sửa chữa, khắc phục các công trình bị thiệt hại do thiên tai năm 2020.

Còn ông Hồ Văn Phức - Chủ tịch UBND xã Phước Thành khẳng định: "Phương châm của xã là làm mặt bằng đến đâu, bố trí đất cho dân làm nhà đến đó. Phấn đấu giữa tháng 7-2021 sẽ bố trí cho toàn bộ người dân đến nơi ở mới. Khi mặt bằng làm xong, chính quyền địa phương sẽ vận động tất cả ban ngành, đoàn thể giúp dân vận chuyển nhà cửa và xây dựng lại nhà".

Với những quyết tâm trên của chính quyền các cấp H. Phước Sơn, hy vọng trong thời gian sớm, những ngôi nhà mới khang trang sẽ được cất lên trên vùng đất mới. Để người dân nơi đây phần nào vơi bớt nỗi đau do thiên tai gây ra, sớm ổn định cuộc sống, chăm chỉ làm ăn…

BÃO BÌNH - PHẠM Ý