Trước tình trạng "vàng tặc" lộng hành tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, Quảng Nam) trong nhiều năm qua (sau khi Cty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu hết hạn năm 2016), chiều 10-8, đoàn công tác của UBND tỉnh Quảng Nam do ông Lê Trí Thanh - Chủ tịch UBND tỉnh dẫn đầu đã có buổi kiểm tra, làm việc với địa phương và các ngành liên quan nhằm giải quyết thực trạng trên.

Đoàn công tác của UBND tỉnh Quảng Nam do ông Lê Trí Thanh dẫn đầu kiểm tra khu vực mỏ vàng Bồng Miêu. 

Truy quét nhưng không hiệu quả

Sau khi kiểm tra thực tế tại nhiều nơi ở khu vực mỏ vàng Bồng Miêu, đoàn đã có buổi làm việc với chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan. Báo cáo tại buổi làm việc, ông Nguyễn Thế Vinh - Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh thông tin, thời gian qua tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp, nhất là khu vực Thác Trắng, Suối Tre, Núi Kẽm, Đồi Sim; khu vực giáp ranh xã Tiên Lập (huyện Tiên Phước);… Ngoài ra, một bộ phận người dân không thực hiện đúng quy định về đất trồng cây lâm nghiệp mà sử dụng để khai thác vàng không phép. "Chính quyền xã đã tổ chức truy quét liên tục, tuy nhiên chưa ngăn chặn triệt để được tình trạng này. Nguyên nhân ở những khu vực khai thác vàng trái phép có địa hình đồi núi hiểm trở, đi lại khó khăn; vàng tặc khai thác trong các hầm lò nhiều ngóc ngách khiến việc truy quét, đẩy đuổi gặp nhiều khó khăn…"- ông Vinh nói.

Theo báo cáo của Công an huyện Phú Ninh, từ đầu năm 2021 đến nay, lực lượng Công an huyện phối hợp với Phòng TN&MT huyện, UBND xã Tam Lãnh tổ chức 40 đợt kiểm tra, truy quét hoạt động khai thác vàng trái phép với hàng trăm lượt CBCS tham gia. Đặc biệt, sau khi Chủ tịch UBND huyện phê duyệt cho triển khai kế hoạch số 579, Công an cùng lực lượng chức năng huyện, xã đã tổ chức 5 đợt truy quét liên tiếp với quy mô lớn, đưa cả xe múc vào san lấp các khu vực khai thác không phép, vô hiệu hóa nhiều thùng hóa chất và các phương tiện khai thác. "Lực lượng truy quét đã tháo dỡ, phá hủy, làm mất tác dụng hơn 60 lán trại, lều bạt, 90 bồn hóa chất, hơn 400m2 bạt, 22 máy nổ, 15 máy phát điện, 26 cối xay, 4.500m ống dây dẫn nước, hơn 600m dây điện và rất nhiều công cụ, phương tiện lao động khác dùng để khai thác vàng trái phép, đẩy đuổi hàng trăm lượt đối tượng ra khỏi địa bàn", Thượng tá Trần Thế Hùng - Trưởng Công an huyện Phú Ninh thông tin.

Tại buổi làm việc, đại diện cho chính quyền địa phương, ông Huỳnh Xuân Chính - Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh kiến nghị với UBND tỉnh nghiên cứu cho phép các doanh nghiệp có kinh nghiệm đấu thầu khai thác khoáng sản, qua đó có đơn vị chịu trách nhiệm quản lý khoáng sản vàng tại đây, hạn chế việc "vàng tặc" lộng hành; đồng thời đề nghị bố trí thêm Công an chính quy cho địa phương để tăng cường tuần tra, xử lý, đảm bảo ANTT tại khu vực.

"Vàng tặc" cày nát khu vực Thác Trắng - Bồng Miêu.

Xử lý nghiêm băng nhóm, bảo kê

Để đảm bảo tình hình ANTT tại Bồng Miêu, Đại tá Nguyễn Hà Lai - Phó Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, sắp tới Công an tỉnh sẽ tăng cường truy quét, đẩy đuổi, chốt chặn tại cửa ngõ, không cho các đối tượng vào các khu vực mỏ vàng. Bên cạnh đó, Công an địa phương và các ngành chức năng cần tăng cường công tác xử lý vi phạm, tạo được sự răn đe. "Do tại khu vực Bồng Miêu từ trước đến nay chỉ mới xử lý hành chính 2 vụ nên các đối tượng rất manh động, không sợ lực lượng chức năng. Có một số đối tượng còn chống đối, cản trở lực lượng công vụ khi thực hiện truy quét, đẩy đuổi. Khu vực mỏ vàng Bồng Miêu hiện luôn có khoảng trên 500 người tham gia khai thác vàng trái phép, có tình trạng băng nhóm, bảo kê tại các mỏ vàng. Công an tỉnh Quảng Nam đã lập danh sách các đối tượng nổi cộm để xử lý theo quy định"- Đại tá Nguyễn Hà Lai cho hay.

Sau khi nghe ý kiến của địa phương và các ngành chức năng, ông Lê Trí Thanh - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho rằng, mặc dù địa phương và các ngành chức năng thời gian qua tăng cường truy quét, đẩy đuổi nhưng vẫn chưa xử lý được tận gốc vấn đề. Do đó, giải pháp trước mắt đề nghị Công an tỉnh phối hợp với Công an huyện Phú Ninh xây dựng phương án lập lại trật tự ở mỏ vàng này. Đối tượng nào vi phạm mức hành chính phải xử lý hành chính, những đối tượng đủ yếu tố truy cứu trách nhiệm hình sự thì cần phải xử lý nghiêm khắc, không khoan nhượng. Phải xác định được sơ đồ hầm lò, ai là người quản lý số hầm lò vàng trái phép và người quản lý này ở đâu? Công an tỉnh cần phải tăng cường thêm Công an chính quy về cho xã Tam Lãnh.

Dù lực lượng chức năng thường xuyên truy quét, đẩy đuổi nhưng không xử lý triệt để được vấn nạn "vàng tặc" tại đây. 

Về việc đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu, do tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp nên ngày 6-8 vừa qua, UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn đề nghị Bộ TN&MT sớm sắp xếp, tổ chức buổi làm việc trực tuyến với tỉnh để thống nhất giải pháp, sớm triển khai Đề án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu. "Chúng ta phải thực hiện đóng cửa mỏ tại những vị trí đã được phê duyệt; Sở TN&MT phối hợp với UBND huyện Phú Ninh xác định khu vực đất mà Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu trước đây không sử dụng thì làm thủ tục thu hồi, giao lại địa phương quản lý, để địa phương làm thủ tục giao đất cho nhân dân.

Về lâu dài, ông Thanh yêu cầu chính quyền địa phương phải làm việc với người dân, thông báo cho họ biết việc chấm dứt khai thác vàng trái phép ở mỏ vàng Bồng Miêu; hướng dẫn bà con chuyển đổi nghề khác, đồng thời nghiên cứu cơ chế hỗ trợ cho nhân dân, giúp họ chăn nuôi, trồng trọt phát triển kinh tế, tạo điều kiện tối đa để người dân có công ăn việc làm ổn định, bền vững.

LÊ HẢI