Hơn một tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021. Mọi năm, đây là “thời điểm vàng” để người trồng quất Hội An (Quảng Nam) xác định “bến đỗ” cho những chậu quất dày công vun vén để thu về những khoản lời xứng đáng. Vậy nhưng, năm nay, hết dịch bệnh đến thiên tai bão lũ đã “cuốn” theo của người trồng quất nhiều thứ. Không những mất mùa, thủ phủ quất cảnh lớn nhất miền Trung những ngày này cũng không nhiều thương lái đến đặt mua.

Người dân Hội An tỉ mỉ chăm bón từng chậu quất.

Tỉ mỉ tưới nước, hái lá úa vàng cho từng chậu quất, anh Nguyễn Hưng, chủ vườn quất gần 500 chậu tại xã Cẩm Hà không giấu được nỗi lo lắng: “Năm nay sức mua yếu nhất trong khoảng chục năm trở lại đây. Những năm trước người mua quất “lùng sục” cả ngày để mua những chậu quất ưng ý nhưng năm nay có lẽ họ cũng dè chừng. Bởi lẽ, dịch bệnh, thiên tai nên chưa ai dám chắc được rằng Tết này người dân sẽ hào phóng “mở hầu bao”, bỏ cả triệu bạc mua quất về chưng. Hiện, vườn quất của tôi cũng bán được hơn 30%, còn lại đang bật chế độ chờ”.

Cũng theo anh Hưng, năm nay, người trồng quất thất thu là điều chắc chắn. Từ đầu năm khi dịch bệnh xuất hiện đã khiến đời sống người dân bị ảnh hưởng nặng nề. Đến giữa năm, bão lũ, mưa lạnh kéo dài không dứt đã khiến hàng ngàn chậu quất hư hại. “Bão khiến cây ngã ngổ nằm la liệt. Mưa lớn liên tục khiến quất thúi rễ phải nhổ bỏ. Lạnh kéo dài không dứt khiến nấm bệnh phát triển, quất rụng trái... 500 chậu quất còn sống được ở đây chỉ là một nửa số chậu tôi đầu tư trong năm nay thôi. Chỉ mong sao trời thương từ nay đến Tết, quất phát triển tốt, người mua nhiều để gỡ gạc lại vốn”, anh Hưng tâm sự.

Đến thủ phủ quất những ngày này, đập vào tầm mắt là những chậu quất chín vàng ươm, trĩu cành. Dù khó khăn chất chồng nhưng người trồng quất ở Hội An vẫn quyết tâm chăm bón để cho ra thị trường những chậu quất đẹp nhất, chất lượng nhất. Bà Trần Thị Hương, trú phường Thanh Hà cũng có thâm niên hơn 10 năm trồng quất. Mặc dù có cùng “mẫu số chung” với những chủ vườn khác là thấp thỏm lo lắng cho số phận những chậu quất trong vòng một tháng tới, nhưng bà vẫn cần mẫn chăm bón từng chậu quất mỗi ngày. Theo bà Hương, người trồng quất Hội An dù trồng riêng lẻ nhưng thương hiệu là của chung, đã cùng gầy dựng nên phải chung tay giữ. Quất cảnh Hội An từ lâu có tiếng lành đồn xa là nhờ những người trồng quất luôn luôn ý thức được việc chăm bón đúng khoa học, quất chín trĩu cành, đẹp mắt nên dù gì đi nữa cũng không phó mặc cho trời. “Hy vọng từ nay đến Tết sẽ không có biến cố nào xảy ra để mọi người chuyên tâm làm ăn, để Tết đến xuân về có đồng dư mua quất về chưng. Thú thật chứ ai cũng mong năm mới có cái gì đó mới mới để có thể quên đi những khó khăn, vất vả của năm cũ”, bà Hương chia sẻ.

Nhiều diện tích quất đã bị hư hại do bão lũ, mưa lạnh kéo dài.

Theo thống kê, tại Hội An năm nay người dân đầu tư trồng khoảng 100.000 chậu quất. Hư hại do thiên tai hiện còn khoảng hơn 80.000 chậu. Để trồng nên một chậu quất chín vàng, người dân phải bỏ ra rất nhiều công sức, đặc biệt vốn liếng rất cao. Trung bình mỗi người trồng phải bỏ ra cả nửa tỷ đồng. Mặc dù vậy, nếu mọi điều kiện thuận lợi, tiết trời ủng hộ thì doanh thu từ việc trồng quất cũng đủ để người dân yên ấm cả năm.

Người trồng quất thường xuống giống ngoài vườn, đến khi cây lớn vừa đủ sẽ bứng vào chậu chăm bón, tạo dáng và kích thích trái. Trái quất dù chín vàng nhưng thời gian giữ cũng rất lâu, trung bình khoảng 5 tháng. “Đã không trồng thì thôi chứ trồng phải đầu tư nhiều. Muốn chậu quất có giá từ 2 đến 3 triệu thì mình phải dồn lực chăm cho xứng đáng. Trồng quất sợ nhất là trái chín không kịp Tết, chín không đều và nấm bệnh gây rụng trái”, anh Trần Đình Khởi, người có thâm niên lâu năm trồng quất Hội An tiết lộ.

Hiện, thời tiết lạnh chưa có dấu hiệu dừng. Đây cũng là nỗi lo lớn của người trồng quất. Để tránh quất khỏi bị bệnh nấm, các chủ vườn phải đầu tư thêm thuốc để phun. Lãnh đạo Hội Nông dân thành phố Hội An cũng cho hay, sức mua năm nay yếu, nhiều chủ vườn quất hiện vẫn đang ngóng chờ thương lái.

Nhằm hỗ người dân bán quất, Hội Nông dân cũng đã kiến nghị thành phố Hội An sớm tổ chức ngày hội quất cảnh. Thông qua chương trình sẽ là cầu nối giữa người trồng với người mua quất. Quan trọng hơn nữa là giúp quảng bá, giới thiệu sản phẩm quất cảnh Hội An ra với bạn bè khu vực, mở rộng thị trường, đưa quất cảnh đi khắp mọi miền đất nước.

Thành Danh