Mặc dù thời tiết những tháng cuối năm 2018 diễn biến thất thường nhưng đến thời điểm này đa số những hộ trồng quật tại TP Hội An (tỉnh Quảng Nam) cũng đã sẵn sàng chờ tết. Có mặt tại các xã Cẩm Hà, Thanh Hà những vườn quật trĩu quả vàng ươm đã vào chậu sẵn sàng chờ bán. Thế nhưng buồn vui của những người trồng cây cảnh chưng tết không chỉ dừng lại ở việc được hay mất mùa mà còn phải đợi đến "hăm chín, ba mươi" mới biết được.

Nhộn nhịp làng quật cảnh

Tết của những người trồng quật cảnh bắt đầu từ giữa năm khi những cây non được bứng vào chậu. Theo tìm hiểu của PV, năm nay toàn xã Cẩm Hà (Hội An) trồng khoảng 65.000 chậu quất cảnh, chủ yếu tập trung tại các thôn Trảng Kèo, Bầu Ốc Thượng, Bầu Ốc Hạ… Còn theo thống kê sơ bộ trên địa bàn phường Thanh Hà có khoảng 200 hộ dân trồng quất phục vụ thị trường tết với số lượng khoảng hơn 18.000 chậu. Tính đến thời điểm hiện tại, hơn 80% quất cảnh trên địa bàn xã Cẩm Hà, Thanh Hà đã được thương lái các nơi đặt cọc tiền mua sỉ, chờ qua rằm tháng Chạp sẽ đến chở đi tiêu thụ tết.

Ông Mai Kim Phương - Chủ tịch UBND xã Cẩm Hà cho biết mặc dù thời tiết cực đoan tuy nhiên với kinh nghiệm trồng quật nhiều năm nên trên địa bàn xã số quật hư hại không nhiều. "Sau đợt mưa lớn vừa qua, dù chưa có số lượng thống kê chính thức, nhưng nhìn chung là ổn định. Ngoài ra, nhiều nhà vườn gặp thiệt hại như nấm mốc, trái nhỏ… nhưng người dân cũng đã có sự chuẩn bị trước nên thiệt hại không quá lớn", ông Phương cho biết thêm. Dù gặp nhiều trở ngại nhưng niềm vui đối với người dân xã Cẩm Hà đó là dự báo quật năm nay sẽ tăng giá từ 20-30% so với các năm trước do số lượng vườn hoa tết như ly, cúc bị hư hại nhiều. "Theo tôi biết thì các loại hoa chưng tết trên Đà Lạt năm nay gặp mưa lớn nên mất mùa, hoa nở nhỏ,  khả năng cao là quật sẽ bán chạy hàng hơn mọi năm vì mọi người chuyển sang chưng quật thay hoa. Hy vọng là năm nay quật thắng lớn", ông Đức (người dân Bến Trễ, xã Cẩm Hà) cho biết.

Còn ông Nguyễn Quang Bốn (thôn Bầu Ốc Thượng) chia sẻ vụ này ông trồng 800 chậu quật cảnh, dù cây hư hại hơn so với năm trước nhưng bù lại bán nhanh, giá cũng khá cao. Đến nay, tất cả quất trong vườn nhà ông đã được khách hàng đặt cọc. Chị Ly (35 tuổi, phường Thanh Hà) cho biết trồng quật phải bỏ rất nhiều công sức từ lúc quật trồng ngoài đất đến khi bứng cây quật cho vào chậu, chăm bón phân bổi, tưới nước, nhổ cỏ cho đến khi quật ra hoa, đậu quả và ra lộc. Ngoài ra, người chăm sóc cây quật phải thường xuyên theo dõi phát hiện các mầm bệnh trên thân, lá để kịp thời xử lý phun thuốc ngay. Hiện nay chỉ còn 1 tháng nữa là đến tết Nguyên Đán, gia đình chị Ly đang thuê 3 nhân công để chăm sóc, tạo dáng cho những chậu quật đẹp hơn, bán giá cao hơn. "Hiện tôi đang bán giá một chậu quật lớn tại vườn từ 5 trăm - 2 triệu đồng/chậu, còn chậu quật loại nhỏ từ khoảng 70.000-80.000 đồng/chậu. Nếu cây nào có dáng đẹp quả to sẽ có giá cao hơn nữa. Nhiều thương lái phía Bắc vào cũng đặt hàng nhà tôi hơn 500 cây quật chuyển ra TP Đà Nẵng bán nhưng gia đình tôi đã có người cọc hết chỉ còn hơn 300 cây bán lẻ".

Độc đáo mai vàng

Khác với vẻ rực rỡ, sum suê của những vườn quật chín rộ là vẻ mảnh mai, kiêu hãnh của những vườn mai vàng. Không cần cọc trước cũng không có nhiều người đến "hỏi thăm" nhưng những chủ vườn mai tết ở Hội An vẫn không hề "nao núng". "Mai nhà tôi có gốc lâu nhất cũng 20-25 năm còn những cây non hơn chừng 5-6 năm cũng đã vào chậu. Nhà tôi trồng mai thứ nhất là để chơi thứ hai mới bán. Ai biết tiếng ghé thăm thấy có duyên với cây nào thì mua cây đó", bà Duyên (xã Cẩm Hà) chia sẻ. Theo bà Duyên, tại TP Hội An người trồng quật thì có đến hàng trăm hộ nhưng trồng mai như gia đình bà thì rất hiếm nhất là mai xuân. Chỉ cho PV những chậu mai đã được lặt lá đang ra lấm tấm nụ bà Duyên cho biết những chậu mai của gia đình nhà bà có giá từ 5-10 triệu. Đặc biệt 1 gốc mai xuân 15 năm tuổi được bà Duyên định giá tới gần một trăm triệu đồng. Bà Duyên cho biết mặc dù không quảng bá gì nhưng năm nào cũng có rất đông người đến hỏi mua mai về chưng.

Nói về việc chăm sóc cây mai trong thời tiết như hiện nay bà Duyên cho rằng mưa, nắng và gió là những điều mà người trồng hoa mai quan tâm hơn cả. Chỉ một sự thay đổi của thời tiết đã khiến cho cả vườn mai thất thu. Với kinh nghiệm của gia đình bà thì những cây sinh trưởng mạnh, nhiều cành lá xanh tốt thường có quá trình ra hoa chậm, do đó, cần tiến hành tuốt lá sớm hơn. Mỗi giống mai có đặc điểm sinh trưởng khác nhau nên thời điểm tuốt lá cũng khác nhau: Mai cam, mai 100 cánh nở hoa sớm hơn mai giảo 2 - 3 ngày. Mai trắng nở trễ hơn mai giảo 1 - 2 ngày. Ngoài trồng mai chưng tết trong vườn nhà bà Duyên còn có các loại cây mãng cầu, hoa sứ nhưng được trồng với những dáng đẹp, những loại cây này bà Duyên bán với giá 1-2 triệu đồng/ cây.

Ngoài những vườn mai lâu năm tại TP Hội An thì tại phường Điện Nam Trung (Thị xã Điện Bàn) cũng có rất nhiều vườn trồng mai cho thuê chậu. Theo đó, khách ưng ý cây nào chủ vườn sẽ cho người vận chuyển đến tận nơi và sau mùng 10 Tết lại đưa về chăm sóc. Khách hàng của dịch vụ này chủ yếu là các cơ quan, doanh nghiệp… tại Đà Nẵng, Quảng Nam. Khách chơi mai thường chỉ thuê để chưng trong dịp Tết Nguyên đán, rồi sau đó trả lại nên giá không quá cao. Giá cho thuê dao động 3-5 triệu đồng/chậu, cá biệt có chậu gần 40 triệu đồng là cao nhất.

Hà Dung