Số phận Wagner và ông trùm Prigozhin sau vụ nổi loạn

Thứ tư, 28/06/2023 09:02
Sau vụ nổi loạn ở Nga, ông chủ tập đoàn quân sự tư nhân Wagner Yevgeny Prigozhin được cho là đã chuyển đến Belarus theo thỏa thuận đạt được với Moscow, trong khi truyền thông Nga đưa tin nhóm này đang giao nộp thiết bị quân sự hạng nặng cho Bộ Quốc phòng Nga.
Lính Wagner rút khỏi thành phố Rostov-on-Don, tỉnh Rostov, vào đêm 24-6. Ảnh: AFP
Lính Wagner rút khỏi thành phố Rostov-on-Don, tỉnh Rostov, vào đêm 24-6. Ảnh: AFP

Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) ngày 27-6 thông báo quyết định dừng cuộc điều tra về vụ nổi loạn có vũ trang hồi cuối tuần trước. "Vụ án được cơ quan điều tra của FSB khởi tố vào ngày 23-6 trước thực tế là có một cuộc nổi loạn vũ trang. Đến ngày 24-6, những người tham gia đã ngừng các hành động trực tiếp nhằm thực hiện một cuộc nổi loạn. Tính đến thực tế này và các tình tiết khác liên quan đến cuộc điều tra, vào ngày 27-6, cơ quan điều tra đã ra quyết định đóng vụ án hình sự", FSB cho biết trong một tuyên bố. Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Nga thông báo tập đoàn Wagner sẽ bàn giao các thiết bị quân sự hạng nặng cho các đơn vị đang hoạt động của lực lượng vũ trang Nga. "

Lãnh đạo Wagner hạ cánh xuống Belarus?

Hãng tin Reuters ngày 27-6 cho biết một máy bay được cho là của lãnh đạo tập đoàn Wagner - Yevgeny Prigozhin đã đến Belarus từ Nga. Hiện không rõ ông Prigozhin có mặt trên chiếc máy bay này hay không. Trang web theo dõi chuyến bay Flightradar24 cho thấy chiếc máy bay Embraer Legacy 600, mang mã nhận dạng khớp với một chiếc máy bay có liên quan đến ông Prigozhin trong các tài liệu trừng phạt của Mỹ, đã hạ độ cao ở gần thủ đô Minsk của Belarus. Trước đó, chiếc máy bay này xuất hiện trên Flightradar24 ở Rostov, thành phố phía Nam nước Nga.

Ông Prigozhin hôm 24-6 cho biết ông sẽ đến Belarus theo một thỏa thuận do Tổng thống nước này, ông Alexander Lukashenko, làm trung gian. Nhưng chi tiết về chuyến đi không được công khai.

Ngày 26-6, ông Prigozhin lần đầu lên tiếng về vụ nổi loạn cuối tuần qua. Ông nêu hai lý do ông quyết định ra lệnh cho lực lượng dưới quyền quay đầu về doanh trại khi đang tiến về Moscow. Ông nói ông muốn tránh kịch bản đổ máu trong nội bộ nước Nga. Ngoài ra, ông Prigozhin khẳng định vụ việc nhằm biểu tình thể hiện sự phản đối chứ không nhằm lật đổ chính quyền ở Nga.

Ông cho biết, vụ bạo loạn nhằm ngăn chặn kịch bản lực lượng Wagner bị xóa bỏ và "đưa ra trước công lý những người, thông qua các hành động thiếu chuyên nghiệp của mình, đã phạm những sai lầm trong quá trình thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine". Ông trùm Wagner cũng cáo buộc Bộ Quốc phòng Nga có kế hoạch nhằm chấm dứt sự tồn tại của công ty quân sự tư nhân này từ ngày 1-7. "Không có ai đồng ý ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Nga vì mọi người đều hiểu rõ tình hình thực tế và cho rằng việc này có thể dẫn tới kịch bản mất khả năng chiến đấu", ông Prigozin nói. Ông nói cho biết một số thành viên của Wagner đã đồng ý ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng, nhưng đó chỉ là một phần nhỏ.

Lựa chọn đối với các thành viên Wagner

Theo thỏa thuận do Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian được nhất trí vào cuối ngày 24-6, Điện Kremlin đồng ý rằng các chiến binh tham gia cuộc nổi loạn sẽ không bị truy tố và sẽ được phép trở về căn cứ.

Theo hãng tin TASS, trong bài phát biểu trên truyền hình tối 26-6, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra lựa chọn cho các binh sĩ của Wagner tham gia vào cuộc nổi loạn thất bại hôm 24-6. "Phần lớn các chiến binh và chỉ huy của nhóm Wagner cũng là những người Nga yêu nước, cống hiến cho người dân và đất nước của họ. Họ đã chứng minh điều này bằng lòng dũng cảm trên chiến trường", ông Putin nói trong bài phát biểu. Nhà lãnh đạo Nga cảm ơn những người lính và chỉ huy của Wagner, những người đã "dừng lại ở ranh giới cuối" và không để xảy ra "huynh đệ tương tàn". Ông nói thêm rằng, lời hứa mà ông đã đưa ra trong các cuộc đàm phán để giải quyết cuộc khủng hoảng sẽ được giữ nguyên. "Các bạn có cơ hội ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng và các cơ quan thực thi pháp luật khác hoặc trở về với gia đình và bạn bè của mình. Bất cứ ai muốn, đều có thể đến Belarus", ông Putin nói.

Khả năng phương Tây liên quan đến vụ nổi loạn

Trả lời đài RT hôm 26-6, khi được hỏi liệu có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy cơ quan tình báo Ukraine và phương Tây có liên quan tới vụ nổi loạn của Wagner hay không, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết các cơ quan an ninh của Nga đang điều tra xem liệu tình báo phương Tây có liên quan đến cuộc nổi loạn của Wagner hay không. "Tôi làm việc trong một bộ của chính phủ không tham gia vào việc thu thập bằng chứng về các hoạt động bất hợp pháp. Nhưng chúng tôi có những cơ quan chuyên trách và tôi đảm bảo rằng họ biết cách làm điều này", ông Lavrov cho biết.

Ông Lavrov cho biết Đại sứ Mỹ Lynne Tracy đã nói chuyện với các đại diện của Nga vào ngày 25-6 và đưa ra tín hiệu rằng Mỹ không tham gia vào cuộc nổi loạn. Về phía Mỹ, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố nước này không liên quan đến vụ Wagner nổi loạn. "Chúng tôi đã nói rõ rằng chúng tôi không tham gia, chúng tôi không liên quan gì đến việc này", ông Biden phát biểu tại Nhà Trắng ngày 26-6.

AN BÌNH