Sơn Đoòng và “ông vua hang động”

Thứ ba, 19/05/2015 09:51

(Cadn.com.vn) - Ngoài cái tên Hồ Khanh, anh còn được mọi người biết đến với biệt danh “vua hang động”. Sau thành công của chương trình Good Morning America vừa được đài ABC truyền hình trực tiếp từ hang Sơn Đoòng (Quảng Bình), cả thế giới đều bất ngờ trước vẻ đẹp lộng lẫy và hoành tráng của hang động tự nhiên này. Nhưng có thể vẫn còn ít người biết, hang động này “suýt” được đặt tên là hang Hồ Khanh-người đầu tiên phát hiện ra nó.

Vẻ đẹp kỳ vĩ của hang Sơn Đoòng (Ảnh: Carsten Peter/ TTO)

Năm 13 tuổi, Hồ Khanh (1969), ở thôn Phong Nha, xã Sơn Trạch, H. Bố Trạch (Quảng Bình) đã mồ côi bố, gia đình đông anh chị em nên anh chỉ đi học hết lớp 6 rồi nghỉ. Bắt đầu từ năm 1986 anh đã đi rừng tìm trầm hương với những người dân tại địa phương để kiếm kế sinh nhai. “Một buổi chiều năm 1990, lúc đi từ km 30 của đường 20 Quyết Thắng xuyên qua hang Én, tôi nhìn thấy một làn mây trắng đục kèm gió thốc lớn từ phía trong thổi ra mát lạnh. Lại gần hơn thì phát hiện ra một cửa hang khá lớn, nói thật là lúc đó tôi cũng hơi sợ vì nghe rõ tiếng ù ù của gió và nước chảy trong hang nhưng vì cần nước uống nên tôi lấy hết can đảm xuống sâu thêm 100m để múc nước.

Lúc đó cũng nghĩ là cái hang này lớn thôi chứ không nghĩ là lớn nhất thế giới như hiện nay”, anh kể. Hồ Khanh bén duyên với hang động bắt đầu từ lần gặp đoàn chuyên gia hang động Hoàng gia Anh đến Quảng Bình khảo sát. Nhớ lại lần cùng ông bà Howard Limbert khám phá hang động, anh kể: “Một tối nằm nghỉ trong hang Én, tôi đã kể lại với ông bà mình đã từng gặp một hang kỳ lạ nằm gần hang này. Phán đoán đó là một cái hang lớn nên ông bà Howard đã khuyên tôi đi tìm lại nó”.

Trong hai năm 2006 - 2007, Hồ Khanh trở lại khu vực nơi đã phát hiện cái hang lạ nhưng chưa thể nhớ ra vị trí chính xác. Năm 2008, nhân một chuyến đi rừng 3 ngày anh đã tìm thấy được cửa hang mà cách đây 18 năm anh đã từng nhìn thấy. Một năm sau đó, khi ông bà Howard Limbert quay trở lại Việt Nam, anh đã đưa họ đến hang Én rồi Sơn Đoòng và được nhận định đó không chỉ là một cái hang lớn mà có thể lớn nhất thế giới. Sau đó 1 tháng họ quay lại hang cùng người của Khoa Địa chất Trường ĐH Khoa học tự nhiên Hà Nội và một nhà địa chất người Mỹ đo đạc chính thức để công bố. Năm 2010, tạp chí National Geographic đã vinh danh Sơn Đoòng là hang tự nhiên lớn nhất thế giới.

Cái tên “hang Hồ Khanh” đã được anh đặt như đoàn thám hiểm đã đề nghị theo thông lệ quốc tế. Tuy nhiên vì đây là hang nằm ở vùng Hạ Đoòng, thuộc xứ Đoòng. Gần khu vực này, có một bản người dân tộc Vân Kiều sinh sống nên được góp ý đổi thành hang Sơn Đoòng. Những lần đi sau đó, anh đã phát hiện ra rất nhiều hang khác thuộc vùng lõi VQG Phong Nha-Kẻ Bàng và đều được đoàn thám hiểm dành cho quyền đặt tên như tên vợ (hang Nghĩa), con (hang Thái Hòa), bạn bè (hang Hùng) và cả... tên quán cà-phê của vợ chồng anh (Hồ Trên Núi) đã được anh chọn cho những hang phát hiện sau này.

Hồ Khanh-người đầu tiên phát hiện ra hang Sơn Đoòng.

Hiện Hồ Khanh làm nhiệm vụ quản lý sắp xếp các porter tại Công ty Oxalis để đảm bảo tour khám phá Sơn Đoòng hay các đài nước ngoài đến làm phim. Trong tất cả mọi việc, anh đều được đánh giá là người nhiệt tình và có trách nhiệm cao. “Tháng 1–8 hằng năm, tôi làm hợp đồng với công ty du lịch để đưa các đoàn thám hiểm, chủ yếu là sắp xếp, quản lý nhân sự đi theo đoàn cho phù hợp. Từ khi hang Sơn Đoòng được đưa vào khai thác du lịch, đời sống của bà con nơi đây đã có phần ổn định hơn, thu nhập cũng khá hơn nhờ những hợp đồng làm porter”. “Trong chương trình Good Morning America, lúc được đoàn làm phim giới thiệu, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã bắt tay tôi rồi nói: “Ông trở thành huyền thoại rồi”, anh vui vẻ kể. Không chỉ được UBND tỉnh hai lần tặng bằng khen, mới đây, anh đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cùng với chuyên gia hang động Hoàng gia Anh Howard Limbert vì có công phát hiện, thám hiểm và công bố hang Sơn Đoòng là hang tự nhiên lớn nhất thế giới.

Duy Ngọc