(Cadn.com.vn) - Hầu hết, các ngân hàng (NH) thuộc diện tái cơ cấu đều tuyên bố đảm bảo toàn bộ quyền lợi của người gửi tiền, các quyền, nghĩa vụ cũng như trách nhiệm của các bên liên quan khi sáp nhập. Tuy nhiên, phía sau cuộc “đại phẫu” vẫn còn nhiều khúc mắc liên quan đến doanh nghiệp (DN).

Không ít DN đang có quan hệ tín dụng với các NH đang thuộc diện kiểm soát đặc biệt hoặc các NH gặp khó buộc phải sát nhập đã rơi vào tình cảnh “vạ lây” do dòng tín dụng bị nghẽn đột ngột...

Vì sao Cty K&H mất tiền?

Điển hình cho những trường hợp nêu trên là Cty TNHH Thương mại và Chuyển giao công nghệ K & H (555D - Trường Chinh, Đà Nẵng). Ngày 26-3-2015, Cty K&H thế chấp tài sản bất động sản và hàng hóa của Cty trị giá gần 10 tỷ đồng tại NH Dầu khí Toàn cầu (GPBank) Chi nhánh Đà Nẵng (đây là một trong những NH đang thuộc diện kiểm soát đặc biệt của NHNN) để xây dựng hạn mức 6 tỷ đồng và giải ngân khi có nhu cầu phát sinh.

Ủy nhiệm chi chuyển tiền đặt cọc 200 triệu đồng từ GPBank cho khách hàng và Cty K & H mất cọc vì GPBank không giải ngân số tiền còn lại theo hợp đồng.

Trên cơ sở đó, ngày 6-4-2015, Cty K & H ký hợp đồng kinh tế với Cty Trường Tín (TPHCM) mua một hệ thống nhà xưởng và thiết bị phụ trợ trị giá 1,98 tỷ đồng và chuyển trước 200 triệu đồng cho Cty Trường Tín. Trong ngày, Cty K& H làm ủy nhiệm chi gửi lên GPBank Đà Nẵng để chuyển 200 triệu đồng tiền đặt cọc cho Cty Trường Tín và NH GPBank Đà Nẵng đã đồng ý và chuyển cho Cty Trường Tín 200 triệu đồng ngay trong ngày 6-4. Trong hợp đồng với Cty Trường Tín có điều kiện, sau 7 ngày làm việc nếu Cty K &H không chuyển tiền hết cho Cty Trường Tín thì sẽ mất cọc...

Để kịp thời nhận hàng bàn giao cho đối tác thứ 3 là Cty bia Huda Huế ngày 7-4, Cty K & H làm hồ sơ trình GPBank Đà Nẵng giải ngân số tiền 1,683 tỷ đồng còn lại nhưng không được GPBank cho giải ngân với lý do hồ sơ rút tiền phải trình Ban kiểm soát đặc biệt của NHNN phê duyệt... Đến nay, hồ sơ xin giải ngân của Cty K & H vẫn không được giải ngân vì vậy, Cty chấp nhận mất số tiền cọc 200 triệu đồng, mất uy tín với khách hàng, công việc bị đình trệ, công nhân không có việc làm...

Ông Nguyễn Trọng Khải, Giám đốc Cty K &H phàn nàn, Cty ông đang hoạt động bình thường, bỗng dưng lao đao vì thiếu vốn. Muốn vay NH khác cũng khó, vì tài sản đang bị kẹt ở NH này, mà trả nợ cũng không xong vì lấy đâu ra tiền. Theo ông Khải vòng quay vốn là yếu tố quyết định sự sống còn của DN. Bởi vậy, việc kiểm soát những NH rơi vào khó khăn, NHNN cũng nên sớm có những quy định đối với một số tình huống cụ thể giúp DN tiếp cận vốn kịp thời để ổn định sản xuất kinh doanh, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, hoặc có một công cụ hỗ trợ kịp thời nếu không nhiều DN như chúng tôi phải rơi vào tình trạng phá sản một cách vô lý.

Trao đổi về vấn đề này, ông Đỗ Duy Phúc, Giám đốc GPBank Đà Nẵng cho biết, kể từ khi NH GPBank được đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, mặc dù chi nhánh vẫn hoạt động bình thường nhưng lượng tiền huy động có giảm đáng kể so với trước khi chưa có thông tin kiểm soát đặc biệt. Bên cạnh đó, các khoản vay của khách hàng trước ngày 2-4-2015 nếu chưa giải ngân hoặc đang giải ngân chi nhánh phải trình ra Ban kiểm soát đặc biệt NHNN phê duyệt mới được phép giải ngân. Tuy nhiên, việc này phải mất nhiều thời gian nên gây khó khăn cho DN. Ông Phúc cũng cho biết, hiện tại chi nhánh có 3 khách hàng đang trong tình trạng phải “treo” vốn như Cty K &H.

Cần bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp

Theo ông Võ Minh, Giám đốc NHNN Chi nhánh Đà Nẵng, năm 2015 NHNN sẽ thực hiện tái cơ cấu toàn diện hệ thống NH. Đa số các NH bị kiểm soát đặc biệt hoặc buộc phải sát nhập đều có vốn điều lệ bị âm so với vốn pháp định. Vì vậy, NHNN buộc phải mua lại với giá 0 đồng như: NH Xây dựng, Ngân hàng Đại dương (Oceanbank) và Ngân hàng Dầu khí toàn cầu (GPBank) cũng đang trong diện như vậy.

Ông Võ Minh cho biết, việc các NH đưa vào diện kiểm soát đặc biệt thì dòng tiền ra – vào được kiểm soát chặt chẽ và tốn nhiều thời gian hơn nên gây phiền hà cho DN. Trước đây, khi Oceanbank đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, rất nhiều DN tại Đà Nẵng có giao dịch qua Oceanbank Đà Nẵng đã có công văn phản ánh về tình trạng chậm chuyển lương cho nhân viên và chuyển khoản cho khách hàng lên NHNN Đà Nẵng để nhờ can thiệp... Cũng theo ông Minh, kể từ khi các NH đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, NHNN Chi nhánh Đà Nẵng đã tiếp nhận hơn 20 DN phản ánh ý kiến về khó khăn trong việc giải ngân vốn và NHNN Chi nhánh Đà Nẵng cũng đã có văn bản gửi Ban kiểm soát đặc biệt để phối hợp xử lý.

Rõ ràng, chủ trương tái cơ cấu các tổ chức tín dụng yếu kém làm cho các NH mạnh hơn, đáp ứng với nhu cầu của người dân, DN là chủ trương đúng đắn nhưng cũng cần có giải pháp thích hợp để đảm bảo quyền lợi cho DN chủ động nguồn vốn để ổn định sản xuất kinh doanh.

Xuân Đương