Sức ép từ việc giải cứu con tin

Hàng chục người thân các con tin đang bị nhóm vũ trang Hamas giam giữ ở Gaza đã xông vào một cuộc họp của Uỷ ban Tài chính tại quốc hội Israel vào ngày 22-1, yêu cầu chính phủ phải có hành động ngay lập tức để giải cứu các con tin. Trước đó, vào tối 21-1, các gia đình đã dựng lều biểu tình tại Jerusalem và khẳng định sẽ ở lại đó cho đến khi chính phủ Israel đạt được một thoả thuận trao trả con tin với Hamas. Một làn sóng công chúng đang được huy động nhằm tạm dừng các hoạt động quân sự và đạt được lệnh ngừng bắn với Hamas để thả hơn một trăm người Israel vẫn đang bị giam giữ ở Gaza. Hàng nghìn người Israel đã xuống đường vào cuối tuần qua kêu gọi ưu tiên các con tin trong chiến dịch quân sự. Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình hôm 18-1, Bộ trưởng nội các chiến tranh, Gadi Eisenkot, cựu Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) rất nổi tiếng, đã cảnh báo cách duy nhất để cứu con tin trong thời gian tới là thông qua một thỏa thuận ngay cả khi điều đó phải trả giá cao.

Những diễn biến này cho thấy áp lực ngày càng tăng đối với Thủ tướng Netanyahu. Ông khẳng định với công chúng Israel rằng, việc theo đuổi cuộc tấn công tàn khốc ở Gaza là cách duy nhất để đưa các con tin về nhà. Hôm 21-1, Thủ tướng Netanyahu cho biết ông đã bác bỏ những điều kiện do phong trào Hồi giáo Hamas đưa ra về việc trả tự do cho các con tin, vài giờ sau khi phong trào này công bố báo cáo biện minh cho cuộc tập kích Israel hôm 7-10-2023. Thủ tướng Netanyahu chia sẻ: "Để đổi lấy hành động trả tự do cho các con tin của chúng tôi, Hamas yêu cầu chấm dứt chiến tranh, rút lực lượng của chúng tôi khỏi Gaza, thả tất cả những kẻ sát nhân… Nếu chúng tôi chấp nhận những điều kiện này, các binh sĩ của chúng tôi đã hy sinh vô ích. Nếu chúng tôi chấp nhận, chúng tôi sẽ không thể đảm bảo an toàn cho các công dân của chúng tôi". Ông Netanyahu cũng đã bác bỏ các điều kiện do Hamas vừa đưa ra nhằm chấm dứt chiến tranh và thả con tin, khẳng định sẽ tiếp tục các cuộc tấn công ở mọi mặt trận, từ Gaza, Lebanon, Syria và bất kỳ nơi nào có khủng bố.

Trong khi đó, các nước Liên minh châu Âu (EU) cũng đang nỗ lực để thúc đẩy một lệnh ngừng bắn kéo dài giữa hai bên. Trong ngày 21-1, ngoại trưởng các nước EU đã tham gia các cuộc đàm phán riêng rẽ với những người đồng cấp Israel và Palestine để thuyết phục các bên đạt được một nền hoà bình lâu dài.

Giải pháp "hai nhà nước" liên tục được nhiều nhà lãnh đạo nhắc đến gần đây như một "lối ra" cho xung đột hiện tại. Tuy nhiên, Thủ tướng Netanyahu đã công khai mâu thuẫn với Tổng thống Mỹ - đồng minh lớn nhất của mình, rằng nhu cầu an ninh của Israel không còn chỗ cho một Nhà nước Palestine và nước này sẽ không thoả hiệp về quyền kiểm soát an ninh hoàn toàn đối với dải Gaza thời hậu chiến. Tờ The Guardian của Anh đã mô tả "đây là phát súng trực diện" nhằm vào Tổng thống Joe Biden.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps, Ngoại trưởng Pháp Stéphane Séjourné, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cùng nhiều nhà lãnh đạo đã tỏ rõ sự thất vọng với những động thái của Thủ tướng Israel. Việc từ chối để một nhà nước Palestine được thành lập sẽ khiến kéo dài vô thời hạn cuộc xung đột và đó là mối đe dọa lớn đối với hòa bình và an ninh toàn cầu.

Xoa dịu bất đồng trong nội bộ đảng

Ông Netanyahu cũng đang đối mặt với sự bất an của các nghị sĩ trong đảng Likud của ông. Họ lo lắng rằng thiếu các mục tiêu xác định ngoài khẩu hiệu "tiêu diệt Hamas" và lo sợ thủ tướng sẽ nhượng bộ trước áp lực ngừng bắn. Họ cũng phàn nàn về việc hạn chế các hoạt động quân sự, khiến IDF phải giảm cường độ các hoạt động trên bộ và không kích quy mô lớn để thực hiện các nhiệm vụ có mục tiêu hơn. "Hầu như ngày nào chúng tôi cũng nghe thấy rất nhiều tuyên bố từ cả Thủ tướng và Bộ trưởng Quốc phòng về cách chúng tôi sẽ tiêu diệt Hamas. Nhưng khi nhìn vào những gì đang xảy ra hiện nay, tôi không chắc nó sẽ đi theo hướng đó", ông Danon cho biết.

Theo ông Danon, đảng Likud đang ngày càng lo lắng và kết quả duy nhất có thể chấp nhận được đối với cuộc chiến là "Hamas đầu hàng hoặc bị tiêu diệt", đồng thời thừa nhận "chúng tôi đã thay đổi cách tiến hành hoạt động vì áp lực từ Mỹ". Với các cuộc thăm dò dư luận cho thấy đảng Likud đã mất 1/3 tỷ lệ ủng hộ kể từ ngày 7-10 năm ngoái, nghị sĩ Danon cho rằng chiến thắng có thể khôi phục vận mệnh của đảng cũng như cần thiết cho an ninh của Israel.

AN BÌNH