Đến hẹn lại lên, cứ vào thời điểm giáp Tết Nguyên đán, thực phẩm "bẩn" lại có dịp "len lỏi" mạnh vào các nẻo, từ cơ sở kinh doanh ở tuyến phố, đường liên thôn đến các quầy buôn bán tại chợ với những thủ đoạn hết sức tinh vi. Điều này đã khiến người dân vô cùng hoang mang, lo lắng...

Bánh kẹo... "3 không"

Theo Sở Công thương TP Đà Nẵng, dự kiến nhu cầu tiêu thụ hàng hóa của người dân trong dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018 sẽ tăng mạnh, trong khi đáp ứng chủ yếu các nhu cầu về mua bán thực phẩm vẫn là hệ thống chợ và các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ. Tuy nhiên, chất lượng hàng hóa tại các chợ, các cơ sở kinh doanh vẫn còn là vấn đề nan giải, tình hình kiểm soát về chất lượng ATVSTP ở hầu hết các chợ, các cơ sở kinh doanh còn nhiều khó khăn, bất cập và đây dường như là nỗi lo cũ nhưng chưa bao giờ hết "nóng".

Những ngày này, có mặt tại các chợ trên địa bàn TP Đà Nẵng, chúng tôi ghi nhận thực tế là bên cạnh các loại bánh, kẹo, mứt... được đóng gói bắt mắt của những thương hiệu nổi tiếng với đầy đủ nhãn mác, thông tin sản phẩm, thời hạn sử dụng... vẫn có khá nhiều mặt hàng kẹo, bánh, mứt không có nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ và không hạn sử dụng cũng được bày bán. Hầu hết những sản phẩm "3 không" này đều được đựng trong những bao lớn và được bán theo cân với giá "dễ chịu" nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của một bộ phận người dân có thu nhập thấp. Khi chúng tôi đặt vấn đề về các loại bánh, mứt, kẹo thương hiệu "3 không", một tiểu thương chợ Cồn cho biết, đây là những sản phẩm được nhập từ các tỉnh trong và ngoài nước; vừa đẹp, ngon, bổ, chất lượng lại đảm bảo an toàn nhưng không phải lo về giá...

Đến các chợ Hòa Khánh, Mân Thái, Bắc Mỹ An, An Hải Đông... và một số siêu thị, trung tâm thương mại, đại lý bánh kẹo trên địa bàn TP Đà Nẵng, chúng tôi cũng bắt gặp hình ảnh của sản phẩm bánh, mứt, kẹo... "3 không" xen lẫn trong các mặt hàng đủ tiêu chuẩn về chất lượng. Điều này khiến người tiêu dùng gặp không ít khó khăn trong việc lựa chọn... Các tiểu thương cho hay, do nhập về với số lượng lớn nên những sản phẩm bánh, kẹo, mứt này không thể có "đủ" bao bì để ghi mọi thông tin cần thiết. Tuy nhiên, chất lượng các sản phẩm đều tốt và không phải lo về hạn sử dụng... Chị N.T.H (tiểu thương chợ Hòa Khánh) cho rằng: "Xu hướng chung của người tiêu dùng khi sắm Tết trong những năm gần đây là mua mỗi thứ một vài cân bánh kẹo bọc gói nhỏ, đủ màu sắc, kiểu dáng được bán lẻ hoặc cân ký để sử dụng và tiếp khách. Chính vì vậy, để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, chúng tôi thường nhập những sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc và một số tỉnh trong nước. Do nhập với số lượng lớn nên khi đưa ra thị trường "không thể" ghi chi tiết về nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng và chất liệu của sản phẩm nhưng chất lượng thì đảm bảo". Có thể thấy rằng, việc buôn bán kiểu này diễn ra quanh năm. Có điều, lượng hàng hóa phục vụ nhu cầu người dân dịp Tết Nguyên đán bao giờ cũng nhiều, đa dạng và khó kiểm soát hơn, vì tiểu thương có nhiều chiêu đối phó...

Thực phẩm "ngâm" hóa chất

Ngoài bánh kẹo, mứt, hạt dưa..., dịp Tết đến, các loại sản phẩm gia súc, gia cầm, giò, chả,... luôn được người dân tiêu thụ nhiều và dĩ nhiên, nhóm hàng này cũng luôn được người dân lo lắng nhất về ATVSTP. Theo tìm hiểu của chúng tôi, các sản phẩm giò, nem, chả... được bán ra trên thị trường TP Đà Nẵng hiện nay chủ yếu được sản xuất theo kiểu thủ công truyền thống nhỏ lẻ, điều kiện sản xuất, trang thiết bị không đảm bảo; chưa kể đến nhiều cơ sở còn sử dụng các loại chất phụ gia như hàn the, chất bảo quản để sản phẩm được đẹp, ngon và giữ được lâu hơn.  Bên cạnh đó, lợi dụng nhu cầu tiêu thụ thực phẩm ngày tết của người dân tăng cao, nhiều cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm chui nằm ngoài tầm quản lí của cơ quan chức năng, thậm chí cả các cơ sở được phép kinh doanh cũng tìm cách đưa ra thị trường những loại thực phẩm không sạch...Tuy nhiên, việc lựa chọn thực phẩm của người tiêu dùng chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và cảm quan, còn chất lượng hàng hóa thì vẫn phải phụ thuộc vào cái tâm của người bán hàng.  Chị Bùi Thị Hòa (trú Q. Hải Châu) chia sẻ: "Thực tế hiện nay là người tiêu dùng rất khó biết được sản phẩm thịt, chả, giò... có nguồn gốc từ đâu và có thực sự an toàn hay không. Người bán nói thế nào thì biết vậy thôi. Thôi thì mua được thực phẩm đảm bảo chất lượng, không may mua phải hàng kém chất lượng thì cũng đành chịu, người tiêu dùng đâu có sự lựa chọn...".

Ghi nhận tại chợ Mới Hòa Thuận, chợ Cẩm Lệ, chợ An Hải Đông và một số chợ khác  trên địa bàn TP Đà Nẵng cho thấy, những mặt hàng khô mực, khô bò, khô cá, măng khô, nấm khô... đều được các chủ hàng mua với số lượng lớn về và tự chiết, đóng gói thành các gói nhỏ với trọng lượng khác nhau. Khi được hỏi về nguồn gốc của mặt hàng mực khô, một tiểu thương ở chợ Cẩm Lệ cho biết, hàng được lấy sỉ từ các đầu mối tại Đà Nẵng, sau đó tiểu thương sẽ tự đóng gói rồi bày bán. Theo tìm hiểu,  hiện nay, vi phạm phổ biến nhất đối với các sản phẩm này là nguồn nguyên liệu chưa qua kiểm tra, kiểm soát. Đặc biệt, phần lớn hóa chất các sơ sở dùng để tẩm mùi, nhuộm màu cho sản phẩm là hàng trôi nổi, giá rẻ và rất độc hại như hàn the, chất chống ẩm mốc, đường hóa học, phẩm màu... Một chủ cửa hàng kinh doanh tạp hóa ở chợ Hàn cho rằng, thực trạng khá phổ biến hiện nay là nhiều cơ sở sản xuất chấp hành đầy đủ việc đăng ký, công bố tiêu chuẩn sản phẩm một đằng, nhưng đến khi sản xuất thì lại làm một nẻo. Bên cạnh đó, nhiều cơ sở giết mổ lén lút nhập động vật không qua kiểm dịch...

TRÍ DŨNG

(còn nữa)