Từ chối nhượng bộ

Ngày 2-8, người đứng đầu quân đội nắm quyền ở Niamey, Tướng Abdourahamane Tian tuyên bố bác bỏ các biện pháp trừng phạt mà các nước láng giềng Tây Phi áp đặt đối với Niger và khẳng định sẽ không nhượng bộ trước bất kỳ mối đe dọa nào. Phát biểu trên truyền hình vào đêm trước lễ kỷ niệm độc lập của đất nước, Tướng Abdourahamane Tian cho biết: "CNSP (Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Tổ quốc, đang nắm quyền) bác bỏ tất cả các biện pháp trừng phạt này và không nhượng bộ trước bất kỳ mối đe dọa nào, bất kể chúng đến từ đâu. Chúng tôi từ chối bất kỳ sự can thiệp nào vào công việc nội bộ của Niger."

Sau cuộc đảo chính tại Niger, lãnh đạo các nước thuộc Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã họp khẩn cấp tại thủ đô Abuja của Nigeria, đồng thời áp đặt hàng loạt biện pháp trừng phạt nhằm vào phe đảo chính tại Niger, bao gồm việc đóng băng mọi giao dịch tài chính và thương mại giữa các nước ECOWAS và Niger, đóng cửa biên giới với Niger, cấm nhập cảnh đối với cá nhân tham gia và liên đới trong cuộc đảo chính. Lãnh đạo các nước thành viên ECOWAS cũng đưa ra tối hậu thư với thời hạn trong vòng một tuần cho những người lãnh đạo cuộc đảo chính ở Niger để khôi phục trật tự hiến pháp và cho biết thêm rằng họ không loại trừ khả năng "sử dụng vũ lực" nếu yêu cầu trên bị từ chối. Tuy nhiên, ông Abdel-Fatau Musah - ủy viên phụ trách các vấn đề chính trị, hòa bình và an ninh của ECOWAS khẳng định, can thiệp quân sự không phải phương án ưu tiên, mà là lựa chọn cuối cùng của các nhà lãnh đạo Tây Phi trong xử lý cuộc khủng hoảng tại Niger. Mặc dù vậy, ECOWAS vẫn đang chuẩn bị cho kịch bản "cực chẳng đã" này.

Ông Abdel-Fatau Musah cho biết ECOWAS đã cử một phái đoàn tới Niger để đàm phán với chính quyền quân sự sau vụ đảo chính lật đổ Tổng thống Mohamed Bazoum. Phái đoàn cấp cao trên do cựu lãnh đạo chính quyền quân sự của Nigeria, Tướng Abdulsalami Abubakar làm trưởng đoàn.

Chịu nhiều sức ép

Hiện chính quyền quân sự tại Niger, do Tướng Abdourahamane Tian đứng đầu, đang chịu nhiều sức ép từ các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế sau cuộc đảo chính ngày 26-7.

Trong diễn biến mới nhất, Nigeria đã cắt nguồn cung điện cho Niger sau khi các nước láng giềng Tây Phi áp đặt trừng phạt chính quyền quân sự ở Niger. Nguồn tin từ công ty điện lực Nigelec của Niger cho biết: "Từ ngày 1-8, Nigeria đã ngắt đường dây tải điện cao thế sang Niger". Niger phụ thuộc 70% vào nguồn điện từ Nigeria, mua của công ty Mainstream.

Chính phủ Côte d'Ivoire ngày 2-8 đã quyết định đình chỉ "cho đến khi có thông báo mới" tất cả các hoạt động xuất nhập khẩu cũng như các thủ tục thông quan đối với hàng hóa đến từ Niger. Động thái này được thực thi theo quyết định của ECOWAS sau cuộc đảo chính quân sự ở Niger.

Ngày 3-8, Ngân hàng Thế giới (WB) bày tỏ quan ngại về tình hình tại Niger, đồng thời cho biết đã ngừng giải ngân cho quốc gia Tây Phi này.

Lo ngại về tình hình an ninh tại Tây Phi

Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) tại Tây Phi và Sahel, ông Leonardo Santos Simão đã bày tỏ quan ngại tình hình an ninh tại khu vực Tây Phi rộng lớn có thể xấu đi nếu cuộc khủng hoảng tại Niger không được giải quyết. Phát biểu trực tuyến trong cuộc họp báo tại trụ sở LHQ ở New York, ông Santos khẳng định cuộc khủng hoảng tại Niger nếu không được giải quyết sẽ làm trầm trọng thêm tình hình tại khu vực, đồng thời tác động tiêu cực đến sự phát triển và cuộc sống của người dân tại đất nước hiện có tới 4,3 triệu người cần hỗ trợ nhân đạo này.

Trước đó, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã bày tỏ quan ngại sâu sắc trước những thông tin về việc một số thành viên của Chính phủ Niger bị bắt giữ. Phó phát ngôn viên của Tổng Thư ký LHQ, ông Farhan Haq cho biết ông Guterres khẩn thiết kêu gọi Niger tuân thủ nghiêm ngặt các nghĩa vụ nhân quyền quốc tế và nhanh chóng khôi phục trật tự hiến pháp.

Liên quan đến công tác sơ tán nước ngoài khỏi Niger, Bộ phụ trách các vấn đề châu Âu và đối ngoại của Pháp ngày 2-8 cho biết đã sơ tán hơn 350 công dân Pháp khỏi nước này. Hiện nhiều nước, trong đó có Anh và Mỹ, cũng đã lên kế hoạch sơ tán công dân khỏi Niger do lo ngại an ninh bất ổn sau cuộc đảo chính quân sự ngày 26-7.

AN BÌNH