(Cadn.com.vn) - Ngày 17-2, Hội đồng gia tộc tộc Đỗ La - Cư - Túy (H.Hòa Vang - TP Đà Nẵng) long trọng tổ chức Lễ tưởng niệm 150 năm ngày mất của Nhà yêu nước, Danh nhân, Tiến sĩ Đỗ Thúc Tịnh tại khuôn viên Nhà thờ tộc Đỗ tại thôn La Châu, xã Hòa Khương (Hòa Vang).

Theo các bài tham luận của các học giả trình bày tại buổi lễ, cụ Đỗ Thúc Tịnh (1818 - 1862) còn có tên Đỗ Như Chương, quê xã La Châu (nay thuộc xã Hòa Khương), H. Hòa Vang, TP Đà Nẵng. Tổ phụ gốc tỉnh Quảng Ngãi, sau theo cha nhập tịch H. Hòa Vang, tỉnh Quảng Nam. Năm 1846, đỗ cử nhân. Năm 1848 đỗ Tiến sĩ. Năm 1850 sơ bổ chức tri phủ Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Chỉ mấy tháng sau ông về quê cư tang thân mẫu, 3 năm. Đến năm 1853, vua Tự Đức tái bổ ông là Tri phủ Diên Khánh (tỉnh Khánh Hòa). Ở đây, ông có công chiêu dân lập ấp, khai khẩn ruộng hoang, dân chúng rất thương mến. Năm 1854, được triệu về Huế làm Giám sát ngự sử, được đặc thăng Lang trung bộ Binh, tặng Hồng lô tự khanh, lưu chức. Sau đó, chuyển làm Án sát Khánh Hòa, rồi Bố chánh.

Ông Đỗ Ninh, Chủ tịch Hội đồng gia tộc tộc Đỗ La - Cư - Túy (Hòa Vang) đọc diễn văn khai mạc buổi Lễ tưởng niệm.

 Tháng 4-1861, tỉnh Định Tường thất thủ, Đỗ Thúc Tịnh đương chức Biện lý bộ binh, tình nguyện vào Nam Kỳ chống thực dân Pháp xâm lược. Được vua Tự Đức chuẩn y, sung chức Khâm sai quân vụ, ông đã đem dụ vào các tỉnh Vĩnh Long, Định Tường, An Giang và Hà Tiên tuyên thị cho sĩ dân, chiêu mộ kẻ nghĩa dũng. Theo Đại Nam nhất thống chí tỉnh Quảng Nam, thì trong thời gian ngắn mà người ủng hộ kể đến số ngàn, phối hợp với các lực lượng vũ trang chống Pháp ở Nam Kỳ. Tháng 12-1861, tỉnh Biên Hòa thất thủ. Vua Tự Đức xuống dụ tổ chức lại quân vụ 3 tỉnh miền Đông đã mất, Đỗ Thúc Tịnh được giữ trọng trách quân vụ tỉnh Định Tường. Việc chưa thành, ông bị bệnh, rồi mất (1862). Vua Tự Đức truy tặng chức Định Tường tuần vũ và phái Khâm sai đến nhà thay mặt triều đình phúng điếu. Thi hài ông được đưa về Quảng Nam, an táng tại xã Hương Lam (cạnh thôn La Châu). Về sau vua Tự Đức đã truy phong ông là: "VĂN VÕ TOÀN TÀI ĐẠI TƯỚNG CÔNG". Thân thế và sự nghiệp của ông được Quốc Sử Quán triều Nguyễn ghi chép trong các bộ sách Đại Nam Thực Lục Chính Biên và Đại Nam Liệt Truyện Chính Biên phần Chư Thần Liệt Truyện.

  Năm 2007 mộ cụ Đỗ Thúc Tịnh được xếp hạng Di tích Lịch sử cấp Quốc gia theo Quyết định số 45/2007/QĐ-BVHTT của Bộ Trưởng Văn hóa Thông tin. Để tưởng nhớ công lao to lớn của ông đối với dân, với nước, tại TP Đà Nẵng có một con đường mang tên Đỗ Thúc Tịnh và tại quê nhà có một trường THCS mang tên Đỗ Thúc Tịnh.

Tiên Sa