Năm 2020 - 2021 là thời gian cao điểm của đại dịch, Quảng Trị thực hiện đúng phương châm 4 tại chỗ: “ Chỉ huy – lực lượng – vật tư, phương tiện – hậu cần”, phát huy được tính chủ động, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương, mang lại hiệu quả thiết thực. Các hoạt động phòng, chống dịch được triển khai linh hoạt, phù hợp, đủ mạnh, hiệu quả và đáp ứng hai mục tiêu “ vừa đảm bảo phòng, chống dịch, vừa phát triển KT – XH”. Ngành y tế Quảng Trị cũng có những linh hoạt trong công tác phòng, chống dịch, vừa tiết kiệm vật tư và tiết kiệm ngân sách so với các tỉnh, thành khác từ hàng chục đến hàng trăm tỷ đồng. Tuy nhiên, quá trình mua sắm trang thiết bị, sinh phẩm, kit xét nghiệm…vẫn có nhiều tồn tại.

Cụ thể, quá trình thanh tra không chỉ diễn ra riêng ngành y tế mà nhiều đơn vị trong toàn tỉnh và đã phát hiện nhiều tồn tại, chưa phù hợp với quy định. Nổi lên là hầu hết các gói thầu chưa được các cấp có thẩm quyền phê duyệt danh mục mua sắm theo quy định; một số gói thầu không có thẩm định giá của cơ quan có thẩm quyền; một số gói thầu yêu cầu nhà thầu báo giá để làm căn cứ xét giá nhưng không có thư mời báo giá, không có biên bản nhận báo giá; một số nhà thầu không thực hiện bảo lãnh hợp đồng…Cũng trong rất nhiều nội dung được chỉ ra, có kết luận về việc Trung tâm kiểm soát bệnh tật Quảng Trị (CDC Quảng Trị) để sinh phẩm xét nghiệm hết hạn mà không báo cáo cấp thẩm quyền để có phương án xử lý. Cụ thể, báo cáo sinh phẩm xét nghiệm tồn ngày 19-1-2021 ghi: Việt Á còn 400; Thái Dương còn 1.000 và Alibaba còn 2.460. Thanh tra tỉnh Quảng Trị kiến nghị “làm rõ trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân để xảy ra tình trạng sinh phẩm xét nghiệm không sử dụng để hết hạn nhưng vẫn tiến hành mua sắm (nếu có)”.

Sự việc hàng ngàn sinh phẩm phải niêm phong hết hạn là một sự lãng phí. Tuy nhiên, ngay sau Kết luận được công bố, CDC Quảng Trị đã có báo cáo về vấn đề này. Theo đó, sinh phẩm Alibaba của Trung Quốc do Viện vệ sinh Dịch tễ Trung ương tài trợ, CDC Quảng Trị nhập kho ngày 7-9-2020, ngày hết hạn là 17-11-2020, số lượng 4.032 test. Không có hóa chất tách chiết ARN kèm theo; không có giếng đặt phản ứng và các vật tư kèm theo; không có hướng dẫn sử dụng tiếng Việt. Trước tình hình này, CDC Quảng Trị giao Khoa Xét nghiệm - Chẩn đoán hình ảnh - Thăm dò chức năng nghiên cứu tài liệu, quy trình sử dụng và cài đặt chương trình đọc phù hợp với máy Realtime PCR. Cũng vì thiếu sinh phẩm tách chiết và các vật tư đi kèm nên phải chờ quá trình mua sắm đồng bộ hóa mới tiến hành chạy thử nghiệm. Sinh phẩm Alibaba không được tích hợp sẵn mà phải qua bước pha các thành phần hóa chất khác nhau để tạo thành test phản ứng, quá trình pha mix đòi hỏi độ chính xác cao, tuy nhiên hạn sử dụng ngắn các KTV khó tiếp cận kỹ thuật xét nghiệm thành thục…Đến 30-9-2020, cán bộ kỹ thuật mới triển khai thực hiện được công tác xét nghiệm trên sinh phẩm này. Với thời gian ngắn nêu trên và tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp trên địa bàn tỉnh, do vậy sinh phẩm Alibaba chỉ sử dụng hết 1.572 test, còn lại 2.460 test không kịp sử dụng. Số này buộc phải niêm phong hết hạn.

Bài, ảnh: Bảo Hà