(Cadn.com.vn) - Tất cả 20 cây xoài cổ chùa Đá Trắng (Từ Quang) xã An Dân, H.  Tuy An, Phú Yên (Cây Di sản Việt Nam) đang bị bệnh rầy bông, muội than. Nếu không được cứu chữa kịp thời, cây có nguy cơ bị chết.

   Trong quần thể 20 cây xoài, cây lớn nhất có đường kính 1,2m, tán rộng hàng chục mét. Hiện các cây đều bị rầy bao quanh, lá thâm đen. Bà Nguyễn Thị Mận (pháp danh Đồng Thiện), người quản lý, trông coi chùa cho biết: “Cách nay 3 tháng, xoài ra rất nhiều hoa, sau đó rụng dần, một số hoa cho quả bằng ngón tay cái rồi cũng rụng sạch. Khách tham quan đến tìm một quả xin lộc cũng không có. Hiện xung quanh gốc cây có lớp bột màu đen mà lâu nay chưa từng có”. Theo ông Đặng Văn Mạnh, Phó chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Phú Yên, xoài bị rầy bông và muội than gây hại rất nặng, nếu không có biện pháp bảo vệ kịp thời, cây sẽ chết.

Mọi người hết sức lo lắng khi xoài có hiện tượng lạ.

Xoài Đá Trắng khi chín có màu vàng tươi, vị ngọt thanh và có mùi thơm dịu. Trước đây, cứ đến mùa xoài chín, người dân hái quả để cung tiến vua, nên còn gọi là xoài ngự hay xoài tiến cung. Trải qua hơn 200 năm tuổi, cây vẫn ra hoa, đậu quả đều đặn hàng năm. Rằm tháng tư vừa qua, chùa Đá Trắng thu hút hàng nghìn phật tử, khách du lịch đến thăm viếng. Tuy nhiên, mọi người hết sức ngỡ ngàng, lo ngại khi thấy xoài di sản có hiện tượng lạ, không đậu quả.

Ông Hồ văn Tiến, Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Phú Yên cho biết, đã đề nghị Sở NN&PTNT và Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Phú Yên có giải pháp bảo vệ, giữ cho xoài quý được tồn tại, phát triển. Trước đó, ngày 9-2, tỉnh Phú Yên tổ chức lễ đón bằng công nhận quần thể 20 cây xoài cổ tại chùa Đá Trắng là Cây Di sản Việt Nam. Vườn xoài này do Hòa thượng Pháp Chuyên (hiệu Luật Truyền, đời thứ 36 thuộc dòng phái Lâm Tế) trồng gần núi Đá Trắng vào năm 1793 khi đến chùa Đá Trắng xây thảo am để dịch kinh hoa. Năm 1797, thảo am được kiến tạo thành ngôi chùa lớn. Đến năm 1899, vua Thành Thái ban sắc tứ cho chùa, nên từ đó chùa có tên là “Từ Quang Tự”.

Sau khi được công nhận là cây di sản, Sở VH-TT&DL tỉnh Phú Yên được giao quản lý quần thể 20 cây xoài. Tuy nhiên, việc phục tráng, bảo tồn giống xoài quý này đến nay vẫn chưa được triển khai cụ thể.

Nguyễn Nam