Ngăn chặn tài trợ khủng bố

Trong một tuyên bố đưa ra ngày 17-1, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nêu rõ: “Hôm nay Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo coi Ansarallah, thường được gọi là Houthi, là một nhóm khủng bố toàn cầu được chỉ định đặc biệt (SDGT), hành động này có hiệu lực sau 30 ngày kể từ hôm nay”. Ngoại trưởng Blinken giải thích trong thời gian 30 ngày này, Chính phủ Mỹ sẽ tiến hành tiếp xúc với các bên liên quan, nhà cung cấp viện trợ và đối tác đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện hỗ trợ nhân đạo và nhập khẩu thương mại các mặt hàng quan trọng ở Yemen.

Về phần mình, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan khẳng định việc đưa Houthi vào danh sách đen "là một công cụ quan trọng để cản trở việc tài trợ khủng bố cho lực lượng này, hạn chế hơn nữa khả năng tiếp cận thị trường tài chính và buộc Houthi phải chịu trách nhiệm về hành động của mình". Ông Sullivan lưu ý nếu Houthi ngừng các cuộc tấn công ở Biển Đỏ và Vịnh Aden, Mỹ sẽ ngay lập tức đánh giá lại động thái này.

Phản ứng của Houthi

Phản ứng với việc bị Mỹ đưa trở lại danh sách các thực thể khủng bố, Houthi tuyên bố không từ bỏ việc nhắm mục tiêu vào các tàu thuyền của Israel hoặc các tàu đang hướng tới các cảng ở Palestine bị chiếm đóng để ủng hộ người dân Palestine. Giống như tuyên bố qua video của một người phát ngôn Houthi khác, ông Yahya Sarea vào hôm 15-1, ông Abdelsalam cũng nói rằng lực lượng này sẽ đáp trả các cuộc tấn công mới của Mỹ hoặc Anh nhằm vào Yemen.

Cũng trong ngày 17-1, ông Abdul Rahman Al-Ahnumi, thành viên cơ quan truyền thông của Houthi đã nói với Reuters ở Saana rằng việc Mỹ quyết định đưa lực lượng này trở lại danh sách các thực thể khủng bố là nhằm hỗ trợ Israel tiếp tục cuộc chiến ở Dải Gaza. Theo ông Al-Ahnumi, đây là một nỗ lực ngăn cản Yemen khỏi quan điểm ủng hộ Palestine và Gaza, nhưng quyết định của Mỹ sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động của Houthi trong việc ngăn chặn các tàu của Israel hoặc các tàu thuyền hướng tới Israel băng qua Biển Đỏ, Biển Arab và Eo biển Bab al-Mandab.

Nỗi lo khủng hoảng nhân đạo

Khi Mỹ đưa Houthi trở lại danh sách thực thể khủng bố, một lần nữa nỗi lo về cuộc khủng hoảng an ninh lương thực vốn đã trầm trọng ở Yemen nhiều năm qua lại dấy lên.

Theo số liệu thống kê năm 2022 của Nhóm Phát triển Bền vững Liên hợp quốc (UNSDG), hơn một nửa dân số Yemen, tương đương 17,4 triệu người, đang trong tình trạng bị mất an ninh lương thực. Tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em Yemen thuộc hàng cao nhất thế giới, với 75% trẻ em Yemen bị suy dinh dưỡng cấp tính. Bên cạnh đó, số lượng trẻ em và phụ nữ suy dinh dưỡng ở Yemen còn gia tăng sau mỗi năm xung đột. Năm 2022, UNICEF đã ghi nhận tiếp nhận 366.358 trẻ em vào điều trị với tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính nghiêm trọng.

Yemen nhập khẩu 90% lương thực. Kể từ xung đột, giá các mặt hàng cơ bản cũng tăng mạnh, tăng từ 30-70%, khiến cuộc khủng hoảng lương thực trở nên tồi tệ hơn. Kéo theo đó, nền kinh tế Yemen suy giảm hơn một nửa, với hơn 80% người dân hiện đang sống dưới mức nghèo khổ. Sự sụp đổ của nền kinh tế thể hiện rõ nhất ở việc người dân mất thu nhập, chính phủ mất doanh thu, giá hàng hóa tăng cao và hàng hóa nhập khẩu bị hạn chế, bao gồm nhiên liệu. Với chỉ 50% cơ sở y tế của Yemen còn hoạt động, nạn đói cùng các bệnh dịch kéo theo đang gây thêm sức ép lên hệ thống y tế vốn đã mong manh của đất nước.

Tình trạng mất an ninh lương thực sẽ tiếp tục gia tăng ở Yemen nếu các tổ chức, chính phủ toàn cầu ngừng hỗ trợ nhân đạo. Theo các tổ chức viện trợ, nỗi sợ vi phạm các quy định trừng phạt của Mỹ cũng đủ khiến các chủ hàng, ngân hàng và những bên khác trong chuỗi cung ứng thương mại mà người Yemen phụ thuộc muốn né tránh quốc gia này.

Giới phân tích chỉ ra chỉ ra có hòa bình mới có thể phá vỡ vòng luẩn quẩn đói khát và xung đột. Tuy nhiên, hy vọng về một nền hòa bình bền vững tại Yemen đang dường như tan biến khi cuộc xung đột tại Gaza giữa Israel và Hamas có nguy cơ lan rộng ra khu vực, kéo theo sự tham gia của lực lượng Hồi giáo Houthi.

AN BÌNH